Lagad : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Linenn 20:
==Lodennoù al lagad==
[[Restr:Schematic diagram of the human eye br.svg|right|border]]
;Luc'hsae▼
Goloiñ a ra foñs al lagad, treiñ a ra ar c'hannad lugernus o tont eus an diavez en ur gannad nervennus kaset d'an empenn. Ur gwiad neuronel moan tre eo. Leun a kon pe a bazhigoù eo. Ar c'honoù a servij da sellout diouzh deiz, hag al livioù pennañ : ruz, glas, gwer. Ur seurt skramm sinema en ur sal du eo, e foñs al lagad.▼
▲;Mab (al) lagad
Seblantout a ra deomp bezañ du dre ma vez euvret lodenn vrasañ ar sklêrijenn o tont el lagad gant ar gwiadoù. Dreist-holl gant al luc'hsae. Brasaat a ra pe bihanaat a ra gant sikour kigennoù glas al lagad. Ar fiñvadennoù-se a servij da reoliañ nerzh ar sklêrijenn hag ar c'hementd a sklêrijenn.
Linenn 28 ⟶ 26:
perak e vez gwelet daoulagad ruz war ar poltriji a-wechoù.
;Lersae
Lersae (pe sklerotik) a zo lodenn gwevnañ al lagad, servijout a ra da wareziñ al lagad ouzh an dagadennoù mekanikel ha derc'hel a ra ivez framm al lagad. Treuzwelus e teu da vezañ en a-raok. Gwenn al lagad eo.
;Ar poent dall
Ar zonenn lec'h m'en em vod an neudennoù evit sevel nervenn ar gweled lec'h ma n'ez eus kellig kizidik d'ar sklêrijenn ebet.
;Humor dourek
Un dourenn eo lec'hiet etre strink al lagad ha sae al lagad. Reoliañ a ra ar gwask a zo el lagad met ivez da vouetañ frammoù al lagad en ur distrujañ al lostajoù.
;Brizhenn▼
Ar vrizhenn (pe makula) a zo an tachad teñval. Ar vrizhenn a zo zonenn al luc'hsae lec'h ma'z eus ar c'hementad brasañ a kon. Lec'hiet eo e foñs al lagad, war ahel ar poent dall, e-kreiz al luc'hsae. Enni ez eus un diwask bihan anvet rioul hag a zo savet gant konoù stardet kenetrezo. Amañ emañ lec'h m'eo al lemmañ al lagad. Warni eo e vez kaset skeudenn ar poent a sellomp.▼
;Rioul▼
Ar rioul (pe fovea), zonenn kreiz ar vrizhenn, a zo lodenn al luc'hsae lec'h ma'z eo ar wel ar resisañ. Enni n'ez eus nemet konoù evit kaout ar wel resisañ. Ober a ra war-dro ar fiñvoù hag al livioù. ▼
;Koc'henn al lagad
Ur c'hoc'henenn mec'hiennet treuzwelus hag a golo diabarzh malvennoù al lagad. Ar c'hoc'henenn-se a brodu ur mukus a en em led war c'horre al lagad hag a lardigenn anezhañ evit gellout fiñval aesoc'h.
;Malvennoù al lagad
Plakennoù kroc'henn a fiñv int evit serriñ pe digeriñ an daoulagad. Servijout a reont da gwareziñ an daoulagad, da herzel pe bevenniñ ar sklêrijenn a za barzh al lagad ha da adzourenniñ sae al lagad.
;
Ferenn naturel al lagad eo. Tolpiñ a ra ar skinoù lugernus war al luc'hsae. Gallout a ra cheñch e ankl krommadur gant sikour kigennoù hervez ar pellder. ▼
;Gwagroù an daeroù▼
Ar gwagroù daeroù a brodu un dourenn anvet dourenn an daeroù e doare ma chom gleb an daoulagad. An takennoù dour a zo sal hag a warez al lagad, da skouer pa'z eus poultren warno pe pa'z eus un doñjer bennak evel an oksidenn propanethial a teu d'eus an onion met ivez goude un drivliadenn.▼
;Nervenn ar gweled▼
An nervenn weled (pe optikel) a zo savet diwar strollañ neudennoù nervennus al luc'hsae. Kas a ra ar skeudenn stummet d'an empenn. ▼
;Korf gwerek▼
Ur vouedenn treuzwelus, leuniañ a ra kev al lagad a-dreñv da strink al lagad. Servijout a ra da asuriñ sonnded al lagad ha da zerc'hel al luc'hsae ouzh pale al lagad. Kaout a reer a-wechoù ar santimant gwelout sklêrijennoù dirak al lagad. Dont a ra eus ar fed e tremen ar c'horf gwerek. Ma kendalc'h ar santimant, marteze eo re greñv o gwad en o gwaziennoù kas. ▼
;Glas al lagad▼
Ur gigenn eo. Seurt stalafioù ar mab-lagad a servij da reoliañ ar c'hementad a sklêrijenn a tremen el lagad.
;Koroid▼
Ar c'horoid a zo e mouk. Pinvidik e gwaziennoù eo ar gwiskad mañ, bouetañ a ra glas al lagad hag ar gelligoù a dap ar sklêrijenn. Derc'hel a ra al lagad en ur c'hambr du ha gwareziñ a ra anezhañ ouzh skinoù an diavez hag a grou tommder.▼
;Korf ar saeoù
Produiñ a ra an humor dourek. Ennañ ez eus kigennoù a cheñch krommenn strink al lagad evit kaout ar wel lemmañ ha reizhañ.
▲;Koroid
▲Ar c'horoid a zo e mouk. Pinvidik e gwaziennoù eo ar gwiskad mañ, bouetañ a ra glas al lagad hag ar gelligoù a dap ar sklêrijenn. Derc'hel a ra al lagad en ur c'hambr du ha gwareziñ a ra anezhañ ouzh skinoù an diavez hag a grou tommder.
▲Ferenn gengerc'hus naturel al lagad eo. Tolpiñ a ra ar skinoù lugernus war al luc'hsae. Gallout a ra cheñch e ankl krommadur gant sikour kigennoù hervez ar pellder.
▲;Korf gwerek
▲Ur vouedenn treuzwelus, leuniañ a ra kev al lagad a-dreñv da strink al lagad. Servijout a ra da asuriñ sonnded al lagad ha da zerc'hel al luc'hsae ouzh pale al lagad. Kaout a reer a-wechoù ar santimant gwelout sklêrijennoù dirak al lagad. Dont a ra eus ar fed e tremen ar c'horf gwerek. Ma kendalc'h ar santimant, marteze eo re greñv o gwad en o gwaziennoù kas.
▲;Luc'hsae
▲Goloiñ a ra foñs al lagad, treiñ a ra ar c'hannad lugernus o tont eus an diavez en ur gannad nervennus kaset d'an empenn. Ur gwiad neuronel moan tre eo. Leun a kon pe a bazhigoù eo. Ar c'honoù a servij da sellout diouzh deiz, hag al livioù pennañ : ruz, glas, gwer. Ur seurt skramm sinema en ur sal du eo, e foñs al lagad.
▲;Brizhenn
▲Ar vrizhenn (pe makula) a zo an tachad teñval. Ar vrizhenn a zo zonenn al luc'hsae lec'h ma'z eus ar c'hementad brasañ a kon. Lec'hiet eo e foñs al lagad, war ahel ar poent dall, e-kreiz al luc'hsae. Enni ez eus un diwask bihan anvet rioul hag a zo savet gant konoù stardet kenetrezo. Amañ emañ lec'h m'eo al lemmañ al lagad. Warni eo e vez kaset skeudenn ar poent a sellomp.
▲;Rioul
▲Ar rioul (pe fovea), zonenn kreiz ar vrizhenn, a zo lodenn al luc'hsae lec'h ma'z eo ar wel ar resisañ. Enni n'ez eus nemet konoù evit kaout ar wel resisañ. Ober a ra war-dro ar fiñvoù hag al livioù.
▲;Nervenn ar gweled
▲An nervenn weled (pe optikel) a zo savet diwar strollañ neudennoù nervennus al luc'hsae. Kas a ra ar skeudenn stummet d'an empenn.
▲;Gwagroù an daeroù
▲Ar gwagroù daeroù a brodu un dourenn anvet dourenn an daeroù e doare ma chom gleb an daoulagad. An takennoù dour a zo sal hag a warez al lagad, da skouer pa'z eus poultren warno pe pa'z eus un doñjer bennak evel an oksidenn propanethial a teu d'eus an onion met ivez goude un drivliadenn.
==Gwelout==
| |||