Girolamo Savonarola : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Linenn 13:
==Ar gouarnamant teokratel==
Diskaret eo bet galloud ar familh Medici gant ar roue gall e [[1494]]. Savonarola a zeas e darempred gant [[Charlez VIII]] a-benn kavout un emglev peoc'hus ha kuitas ma vefedistrujet ker [[Firenze]]. Ar ger italian he deus bet ar gwir da zibab o unan o sitem gouarnamantel. Savonarola a en em gav e-penn unan eus kerbennoù an [[Azginivelezh]]. Staliañ a reas ur republik demokratel savet war ur patrom arnevez awalc'h. He dermeniñ a ra evel ur "Republik kristen ha relijiel". Lakat a reas e plas lezennoù evel ur c'hastiz d'ar marv evit heulierien ar [[sodomiezh]]. Met klask adsevel a reas sistem an tailhoù en un doare reizhoc'h, difennet eo ar boureverezh, an uzurerezh, staliañ a reas ul lez-galv hag ur rouedad a-benn sikour ar re baour. Al lezennoù-se a levezono dreist-speredoù european e-pad un nebeut kantvedoù. Met Savonarola a en em gavas gant enebourien evel dug [[Milano]] [[Ludovico Sforza]] hag ar pab [[Aleksandr VI]]. Gant e destennoù skrivet a-enep ar familh Medici (rebechiñ a rae dezho bezañ breinet ha bevañ er [[perc'hed]]) e bountas annezidi Firenze d'he skarzañ e [[1495]]. Adalek ar mare-mañ Savonarola oa deuet da vezañ penn nemetañ un diktatouriezh teokratel e lec'h ma, evel ma disklerias, [[Jezuz-Krist]] oa "roue pobl [[Firenze]]".
Savonarola a glaskas sterniañ ha kemer e karg yaouankiz ar ger italian. Ret e oa d'ar grennarded mont ha dont e-barzh Firenze, gwisket gant dilhadoù gwenn-kann ha lakat an annezidi da reiñ an aluzenn (rediet aliesoc'h aliesañ). E 1497 e savas, gant e ziskibien, "keuneudeg ar fougeoù". Implijout a reas yaouankiz Firenze evit ma zafe da gerc'hat e-barzh tiegzhioù an dud pep tra pe pep objed diskleriet direizh hag a c'helfe kas d'ar perc'hed: melezour, traetoù, skeudennoù diskleriet "fall" ha "direizh", toud al levrioù skrivet war dodennoù all eget ar relijion (kristen evel just), ar c'hoarioù, gwiskamantoù a-bep seurt, levrioù a varzhonegoù evel reoù [[Petrark]] pe [[Boccace]]. Ouzhpenn da se Savonarola a enkas pep oberenn arzel a c'helle: da skouer taolennoù [[Sandro Boticelli]] kollet da virviken(an arzour hag oa deuet da vezañ devot kennañ a gasas eñ e unan e oberennoù d'an tan).
Met buhan awalc'h, ker Firenze a zeas skuizh gant aferioù ha boazioù Savonarola. E-pad sarmon [[Yaou-Bask]] ar [[4 Mae|4 a viz Mae]] [[1497]], ur strollad tud yaouank a lañsas ur gabaduilh, ur gabaduilh hag a deuas da vezañ un emsav. Goude-se eo bet ad-digoret an tavarnioù hag al lec'hioù c'hoari, memes e lec'hioù foran.
==An toull-bac'h hag ar c'hastiz d'ar marv==
[[Rummad:Politikouriezh Italia|Savonarola, Girolamo]]
| |||