Bizantion (keoded) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Pajenn nevez : Bizantion (henc'hresianeg Βυζάντιον) a oa un drevadenn staliet er VI{{vet}} kantved kent J.-K. gant Gresianed Megara war strizh-mor ar [[Bosfor...
 
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Bizantion]] ([[henc'hresianeg]] Βυζάντιον, [[latin]] Byzantium) a oa un [[trevadenn|drevadenn]] staliet er VI{{vet}} kantved kent J.-K. gant Gresianed [[Megara]] war [[strizh-mor]] ar [[Bosfor]] etre ar [[Mor Kreizdouar]] hag ar [[Mor Du]]. Diwezhatoc'h e teuas da vezañ kêrbenn [[Impalaeriezh roman ar reterReter]] dindan un anv nevez, [[Kergustentin]]. Pa oa kemeret gant an Durked e oa anvet [[Istamboul]] gante.
 
 
 
== Savidigezh ==
 
Hervez ar vojenn danevellet gant [[Stefan Bizantion]] e vije bet savet ar geoded gant Bizas pe Bizantas (Βύζας pe Βύζαντας e [[henc'hresianeg]]), mab ar nimfenn [[Keroesa]] a a vije bet he [[roue]] kentañ.
[[Diodoros Sikilia]] a ra meneg eus ar geoded pa zanevell istor an [[Argonaoted]]<ref> ''Bibliotheke'' (IV, 69)</ref>  :
 
« Degouezhet en [[Hellespontos]] e touaras an Argonaoted en ur vro ma rene neuze ar roue Bizas en deus lezet e anv da geoded Bizantion. »
 
 
Hervez [[Velleius Paterculus]] (II, 15) e vije bet savet Bizantion gant tud deut eus [[Miletos]] hag hervez [[Ammien Marcellin]] (XXI, 8) gant [[Aten]]iz. Ne greder ket ken en displegadennoù-se.
Bremañ e soñjer e oa bet savet gant trevadennerien deuet eus keoded c'hresian [[Megara]]. Implij ar rannyezh dorian, bezañs doueed boutin en div geoded hag ar skeudennadurezh implijet e moneizoù keoded ar Bosforos - tost-kenañ eus ar re implijet e [[Megara]]- a gadarna ar martezead-se.
 
 
[[Eusebios Caesarea]] a lavar e vije bet savet e trede bloavezh an tregontvet olimpiadenn, ar pezh a vefe [[-667]], hervez an deiziadur juluan proleptek.
 
 
 
== Mojenn Bizas ==
 
Bet e oavije Bizas o c'houlenn ali an doue [[Apollon]] e [[Delfi]] da c'houzout e pelec'h sevel arur geoded nevez. Respontet e oa bet dezhañ "A-dal an dall". D'ar choulz-se 'en doa ket intentet ster ar respont met pa segouezhaszegouezhas er [[Bosforos]] e komprenas petra a dalveze. War aod [[Azia-Vihanañ]], rag-enep al lec'h m' edo arruet, e oa [[Kalkedon]]. E ziazezerien an hini a zlee bezañ bet dall pa oant chomet hep gwelet pegen gwell e oa ar vro en tu all d'ar Bosforos p'o doa savet o c'heoded. El lec'h-se e savas Bizantion eta.
 
 
== Istor ==
 
Hervez ar vojenn e vije bet savet ar geoded e [[-667]] gant trevadennerien deut eus keoded c'hresian [[Megara]] . Renet e oant gant Bizas pe Bizantas (Βύζας pe Βύζαντας e [[henc'hresianeg]]).
Bet e oa Bizas o c'houlenn ali an doue e [[Delfi]] da c'houzout e pelec'h sevel ar geoded nevez. Respontet e oa bet dezhañ "A-dal an dall". D'ar choulz-se 'en doa ket intentet ster ar respont met pa segouezhas er [[Bosforos]] e komprenas petra a dalveze. War aod [[Azia-Vihanañ]], rag-enep al lec'h m' edo, e oa [[Kalkedon]]. E ziazezerien an hini a zlee bezañ bet dall pa oant chomet hep gwelet pegen gwell e oa ar vro en tu all d'ar Bosforos p'o doa savet o c'heoded. El lec'h-se e savas Bizantion eta.
 
Al lec'h choazet evit sevel ar geoded a oa ul lec'h strategel hag ul lec'h eus ar re wellañ evit ar c'henwerzh. War riblennoù ur draonienn anvet ar C'horn-Aour e oa bet staliet ar [[porzh (evit listri)|porzhioù]], ar porzh kenwerzh hag ar porzh ar morlu.
Diwezhatoc'h, Bizantion a gemeras tachenn keoded Kalkedon ivez.
 
Diwezhatoc'h, Bizantion a gemeras dre nerzh tachenn keoded Kalkedon ivez.
 
Dont a reas da vezañ ul lodenn eus [[Impalaeriezh Roma]].
Abalamour ma oa tuet gant [[Pescennius Niger]] a-enep [[Septimius Severus]] e oa bet sezizet ar geoded gant an armeoù roman ha distrujet e oa ul lodenn anezhi e [[-196]]. Adsavet eoa gant Septimius Severus, deuet da vezañ impalaer, hag e adkavas buan he finbortez. Lec'hienn Bizantion a dedennas an impalaer roman [[Kustentin Iañ]] a adsavas anezhi e [[-330]], gant an anv Nova Roma. Goude e varv e voe graet Kergustentin eus ar geoded ('Keoded Kustentin').
 
 
Linenn 18 ⟶ 38:
<references/>
 
==LevrlenadurLevrlennadur==
 
<div class="references-small">
* Ange de Saint-Priest, ''Encyclopédie du dix-neuvième siècle'', 1844 <small>[http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-37576&M=pagination&Y=Image&I=226 lire en ligne]</small>. (aet kozh).
* L. Bréhier, ''Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastique'', pennad "Byzance".
* André Stratos, ''Byzance au VIIe siècle. L'empereur Heraclius et l'expansion arabe'', Lausanne, La guilde du livre, 1976.
*Jeffreys, Elizabeth and Michael, and Moffatt, Ann. 1981. ''Byzantine Papers: Proceedings of the First Australian Byzantine Studies Conference, Canberra, 17-[[19 May]] [[1978]]''. Australian National University, Canberra.
* [http://www.istanbulinfolink.com/the_city/istanbul/history_1.htm Istanbul Historical Information - Istanbul Informative Guide To The City]. Retrieved Jan. 6, 2005.
* [http://www.guideistanbul.net/tablo1a.htm The Useful Information about Istanbul]. Retrieved Jan. 6, 2005.
</div>
 
==Sellet ivez ouzh ==
* [[Kergustentin]] a denn da istor ar geoded betek degouezh an Durked.
* [[Istanboul]] a denn da istor ar gêr adalek 1453.
 
 
==Liammoù diavaez==
* [http://www.byzantium.ac.uk www.byzantium.ac.uk Society for the Promotion of Byzantine Studies]
* Deskrivadur reizhiad moneizioù Bizantion - Vvet kantved kent J.-K. : [http://www.galmarley.com/framesets/fs_monetary_history_faqs.htm History of money FAQs]
* [http://www.istanbulinfolink.com/the_city/istanbul/history_1.htm Istanbul Historical Information - IstanbulTitouroù Informativediwar-benn Guide To The CityIstanbul]. Retrieved* Jan[http://www.guideistanbul.net/tablo1a.htm 6,Ttitouroù 2005diwar-benn Istanbul].
</div>