Kensonenn huged dre strakal : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù)
Neal (kaozeal | degasadennoù)
Linenn 9:
''Ur gensonenn dre strakal''<br>
Kavet e vez ur gensonenn huged dre strakal plaen en darn vrasañ eus ar [[yezhoù bizkaokazek]], ar [[Yezhoù kartvelek|yezhoù sukaokazek]], e [[yezhoù atabaskek]] 'zo hag ivez en [[itelmeneg]], e [[ketchwaeg]] hag en [[aymareg]], d.s.:
*[[Itelmeneg]]: skrivet '''[[Қ (lizherenn)|ӄ]]'''', d.s. '''[[Қ (lizherenn)|ӄ]]''''ил'хч [{{IPA|qʼilˀxʧ}}] ''mont kuit'';
*[[Jorjieg]]: skrivet '''[[Lizherennegoù ar georgeg|ყ]]''', d.s. ტ'''ყ'''ავი [{{IPA|tʼqʼavi}}] ''kroc'hen''. Unlike its [[velar ejective|velar]] counterpart, it does not contrast with [[voiced uvular plosive|voiced]] or [[voiceless uvular plosive]]s; the voiceless uvular plosive of Old Georgian has merged with the voiceless velar fricative in modern Georgian. Some scholars view this Georgian phoneme as being rather an uvular ejective fricative /{{IPA|χʼ}}/.
*[[Tahlteg]] (''tahltan''): [{{IPA|qʼaχaːdiː}}] ''dor''.
 
''Div gensonenn dre strakal''<br>
MostEn darn vrasañ eus ar [[Salishanyezhoù languagessalichek]], thean [[Tlingit languagetlingiteg]], andan [[Adygheadigeg]] languagehag ar [[kabardeg|Adyghec'habardeg]] and [[Kabardian language|Kabardian]] ([[Northweste Caucasianvez languages|Northwestenebiet Caucasian]])ur demonstrategensonenn ahuged two-waydre contraststrakal betweenplaen ouzh ur gensonenn huged dre strakal [[labialisationGweuzadur|labialisedgweuzet]], and plain uvular ejectivesd.s.:
*[[Klallam language|KlallamKlallameg]]: wə'''q̕'''ə́'''q̕''' [{{IPA|wəqʼəqʼ}}] ''frogtouseg'', kv. s'''q̕ʷ'''úŋi(ʔ) [{{IPA|sqʷʼuɴi(ʔ)}}] ''headpenn''.;
*[[Lezgi language|LezgiLezgieg]],: whereskrivet the two are written {{unicode|'''кь'''}} andha '''кьв''':, d.s. '''кь'''а'''кь'''ан [{{IPA|qʼaqʼan}}] ''talluhel'', ''high'',kv. '''кьв'''ех [{{IPA|qʷʼeχ}}] ''$groin''.
*[[NorthYezhoù Straitssalichek|Salicheg Salish language|North Straits Salish]], where the two are: writtenskrivet '''K''' andha '''K̴''', in the [[Saanich language|Saanich]] orthography: Saanichd.s. '''K'''EYOṮEN [{{IPA|qʼəjat͡ɬʼənˀ}}] ''slugmelc'hwdenn'', ''snail'',kv. S'''K̴'''EḰĆES [{{IPA|sqʷʼəqʷʧəs}}] ''$red huckleberry''.
 
The [[Akhvakh language]] appears to have a contrast between [[tenseness|lax and tense]] uvular ejectives: [{{IPA|qʼaː}}] ''soup'', ''broth'' (lax) vs. [{{IPA|qːʼama}}] ''cock's comb'' (tense).
En [[ac'hvac'heg]] (''akhvakh'') e vez graet un diforc'h etre kensonennoù huged dre strakal [[Stignadur (yezhoniezh)|stign]] ha [[Stignadur (yezhoniezh)|laosk]], d.s. [{{IPA|qʼaː}}] ''soubenn'' kv. [{{IPA|qːʼama}}] ''$cock's comb''.
 
''Teir c'hensonenn dre strakal''<br>
Linenn 24 ⟶ 25:
 
''Pemp kensonenn dre strakal''<br>
*The plain uvular ejective is one of the most common consonants in [[Ubykh language|Ubykh]], due to its presence in the past tense suffix /{{IPA|-qʼa}}/. But in addition to palatalised, labialised and plain uvular ejectives, Ubykh also possesses a [[pharyngealisationGourlañchennekadur|pharyngealisedgourlañchennekaet]] version and a concurrently labialised ''and'' pharyngealised version, making a total of five: [{{IPA|qʼaqʼa}}] ''he said it'', [{{IPA|məqʲʼ}}] ''small and round'', [{{IPA|qʷʼa}}] ''to seize'', [{{IPA|qˁʼaqˁʼ}}] ''to chew'', [{{IPA|qʷˁʼa}}] ''cavern''.
 
==Gwelit ivez:==