Diskennenn (yezhoniezh) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Neal (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 4:
Talvezout a ra da [[fonem]] e yezhoù 'zo ha kalz stankoc'h e vez kavet evit an [[Pignenn (yezhoniezh)|bignenn]].
 
Un elfenn a-bouez eo ar bignenn e meur a [[yezh]] komzet e [[Afrika|Afrika ar C'hornôg]].
It is best known in the tonal languages of West Africa, but the [[pitch accent]] of [[Japanese language|Japanese]] (a non-tonal language) is quite similar to downstep in Africa.
 
Gant al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]] e vez merket ar bignenn gant ur birig <sup>↓</sup>. A-wezhoù, evit abegoù teknikel, e implijer an arouezenn <sup>!</sup> e lec'h ar birig, d.s.:
: haousaeg: [túrán↑tʃí nè] ("saonzeg eo")
 
Daoust ha ma c'hell seblantout bezañ heñvel outañ ec'h eo disheñvelouzh ar bignenn,fed oma tennañc'hell mont war-eeun d'arizelaat yezhoùlive ennelusk tonennoùar nemetken[[frazenn]], diouzhda arskouer fede m'ac[[japaneg]], ec'h aeo montdisheñvel waran uhelaatdiskennenn luskoutañ urdre [[frazenn]]ma entenn urwar-eeun yezhd'ar hepyezhoù tonennenne ebettonennoù nemetken.
 
Gallout a ra degouezhout ur diskennenn fonetik etre elfennoù gante an hvelep tonenn, da skouer pa degouezh div donenn greiz an eil war-lerc'h eben e [[twieg]] e vez distaget an eil hini war un ton izeloc'h evit an hini gentañ. Ur perzh a-bouez e c'hoari an diskennenn neuze er [[Krugelladur tonennel|c'hrugelladur tonennel]] hag er [[savennadur tonennel]].
Phonetic downstep may occur between sequences of the same phonemic tone. For example, when two mid tones occur together in [[Twi language|Twi]], the second is at a lower pitch than the first. Thus downshift plays a vital role in [[downdrift]] and [[tone terracing]].
 
Phonemic downstep may occur when a low tone is [[elision|elided]], or occurs as a [[floating tone]], and leaves a following tone at a lower level than it would otherwise be. An example occurs in [[Bambara language|Bambara]]. In this language, the [[definite article]] is a floating low tone. With a noun in isolation, it docks to the preceding vowel, turning a high tone into a falling tone:
Linenn 24 ⟶ 23:
|-
||{{IPA|/bá <sup>↓</sup> tɛ́/}}||''it's not the river''
|}
 
Japanese pitch accent is similar. About 80% of Japanese words have an evenly rising pitch, something like French, which carries over onto following unstressed grammatical particles. However, a word may have a drop in pitch between [[mora (linguistics)|mora]]e, or before the grammatical particle. An example is
{|
|{{IPA|/ka<sup>↓</sup>ki/}}||{{IPA|[kákì]}}||''oyster''
|-
||{{IPA|/kaki<sup>↓</sup>/}}||{{IPA|[kàkí]}}||''fence''
|-
||{{IPA|/kaki/}}||{{IPA|[kàkí]}}||''persimmon''
|}
In isolation like this, the first word has a high-low pitch, whereas the second and third are homonyms with a low-high pitch. (The first syllable is only low when the word is said in isolation.) However, all three are distinct when followed by the so-called "subject" particle ''ga:''
{|
|{{IPA|/ka<sup>↓</sup>kiga/}}||{{IPA|[kákìgà]}}||''oyster''
|-
||{{IPA|/kaki<sup>↓</sup>ga/}}||{{IPA|[kàkígà]}}||''fence''
|-
||{{IPA|/kakiga/}}||{{IPA|[kàkīgá]}}||''persimmon''
|}