Brezhoneg Leon : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Pajenn nevez : '''Brezhoneg Leon''', pe '''leoneg''' (pe leouneg) a-wechoù, a vez graet eus brezhoneg Bro-Leon. Un nebeud perzhioù dibar zo dezhañ, a-fed distagadur ha geriaoueg. ==Distagadu...
 
Linenn 3:
 
==Distagadur==
*ar Ar [[rannyezh]] nemeti ma klever ar son [aw] er gerioù: ''Paol, taol, kaol'', ur paotr /ˡœr pawtr/.
pa vez taolmouezhiet [e] e tro da /ea/ : Kêr /ˡkear/; a weler e skritur anvioù zo evel: ''Penn an Neac'h''.
*ar Ar son [o] distaget [u], evel e gerioù evel ''brezhoneg, homañ, Leon, konnar''
* Ruilhet e vez ar gensonenn '''r''', evel e [[gwenedeg]] alies, hag e [[tregerieg]] a-wechoù
* An heuliad <gwr-> a vez distaget /gr/ . Gwreg /grɛk/
<!--
* La diphtongue historique <we> devient /oa/ (deux syllabes) : koad /ˡkoat/, bez’ ez oa /ˡbed ez ˡoa/…
* Les /o/ sont fermés en /u/ devant les nasales et parfois devant l et r. Don /ˡdu:n/, brezhoneg /breˡzunɛk/, dorn /ˡdurn/…
* Les anciennes voyelles nasales écrites <añ> et < iñ > sont dénasalisées en Léon, sauf parfois pour les prépositions conjuguées : diwezhañ /diˡveːza/, gwerzhañ /gøˡɛrza/, mais gantañ, souvent /ˡgɑ͂ntɑ͂/.
* Le <w> précédant i ou e se prononce /v/. Ar wezenn /ar ˡveːzɛn/
* Les « z léonards » (z issus de l’évolution d’un /ð/ historique) sont prononcés. Nevez /ˡneːvɛs/
* Les h étymologiques ne s’entendent jamais en Léon. Hadañ /ˡaːda/
* Le <c’h> est prononcé comme une rude fricative uvulaire sourde. C’hoari /ˡχwaːri/
* Les terminaisons pluriel <-toù>, <-doù> deviennent /ʃu/ et /ʒu/ respectivement. Pontoù /ˡpu͂ːʃu/, koadoù /ˡkwaːʒu/
* Les <z> et <zh> précédant un < i > se prononcent souvent /ʃ/. Gwrizienn /ˡgriːʃɛn/
* En Haut-Léon, on observe une contamination vocalique dans certains mots : leveret (<lavaret), diskiñ (<deskiñ), livirit (<lavarit)
* De nombreux verbes montrent une métathèse dans leur nom verbal : dalc’h- > nom verbal derc’hel, taol- > nom verbal teurel…
 
-->
[[Rummad: brezhoneg Leon]]
[[fr:breton léonard]]