Keginañ : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
'disponibilite' (e-gis implijet amañ - nitra da wel gant 'pres') ha 'dibres' so daou dra dishañvel
Linenn 2:
 
 
Ar c'h-'''Keginañ''', pe ar =c'h-'''kujunañCuisine''', a so an arz hag an teknik da aosañ boued ewid magañ an dud.
 
Ar c'hujunañh-cuisine a zeskriv pratikamant penaos dibabañ ha prenañ an danvezioù implijet da aosañ ar [[pred]], penaos fardañprepariñ anehe, pe-sortpezhsort benwegi implijañ, an doareoù-poazhañ, ha modoù a-beb-sort ewid presantiñ ar pladoù.
 
== Aosañ ar prejoù ==
Linenn 12:
Ewid ur boued boud implijabl, ema red dehañ boud aes da gavoud ha marc'had-mad a-walc'h.
 
Peogwir e tebr un den ewid eé blijadur ha n'eo ket ewid bewiñ ha kreskiñ hebkén, ema red d'ar boued boud saourus a-walc'h, pezh a chañch herwez ar vro hag ar gevredigezh. Debriñ, ouzhpenn-se, a so un akt soçial, setu ne vo ket debret gant tud-so sortoù-boued-so, abalamour d'ou imajoù fall (eol kolza dibaoe ar c'h-Kentañ Bresel-Bed...), padal e vo klasket gant tud all traoù rar ha ker (ar foie-gras pe ar c'haviar) pe c'hoazh traoù aoset gant kals a ijin ha diskouezet braw-kenañ war ar plad ha war an daol.
 
Keginañ ha debriñ a hall boud un akt relijïel, ha politik sikén. Lakaet ez eus bet tabouioù war bouedoù so, war doareoù-prepariñ, gant kulturioù ha gant relijionoù.
 
An traoù-se a zepant iwe deus reolennoù-bewiñ an den o tebriñ. Lod a glasko boued gant labelioù a beb sort : kalite, orijin, mod da broduiñ (bio, pe war an hent-se). Lod a refuso traoù tennet deus loened (ar [[vejetarian|vejetarianed]] hag ar [[vegan|veganed]]), ewid resonoù etik kement ha ewid pass gober droug d'al loened, pe ewid preserviñ ar [[biosfer]] (ewid pezh sell deus an enerji, kreskiñ 1 c'hilo a broteïn-loen a goust kals kerhoc'h ewideged kreskiñ kement-all a broteïn vejetal).
 
Penaos e vez dibabet ar boued a zepant deus ur bern variabloù.
E-pad pell, ema bet an dibresdisponibilite ar penn-fakteur, – dibresdisponibilites e-barzh ar vro kement ha dibresdisponibilite e-pad ar mare-bloaz.
Ar boasioù hag an teknikoù a so daet deus ar fakteurioù -se, ha deus dibres an traoùpezh-sort dañvez-tan iweoa (koad, glaou).
 
Hiziw c'hoazh, ewid an taol vras deus an dud war an douar, e ta ar boued deus jardinoù pe deus ar labour-douar-bewañs, – da lâred eo : deus produksionoù-karter lokal. VariesonVariete ar boued a zepant neuse deus biodiversite beb korn-bro. Ba broioù industrialiset e vez degasset ar boued deus komersioù-tost ha supermarc'hajoù. Kavet e vez produioù fraost, hanter-aoset, pe prest da zebriñ (ne chom ket mui 'med da boazhañ an traoù).
 
Bremañ pa vez ur bern koñversioùkoñvers etre ar broioù, e vez kavet frwezh ha legumaj a-hed ar bloaz, pezh ne oa ket gwezhall-gozh. An dra-se en deus chañchet boasioù-debriñ ha ritoù so. (Da skwer ne dal ket mui ofriñ un aval-orañj ewid Nedeleg, pezh vez gwraet aval-nedeleg ba lec'hioù 'so)
 
Bouedoù so ne vezont ket debret kén, goude fenomenoù-mod, pe dre emaint bet dileset gant an industri agro-alimentar.