Wikipedia

Faraon : diforc'h etre ar stummoù

Merdeiñ etreoberiat en istor
Kemm nevesoc'h →
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
Pajenn nevez : thumb|Taolennet e vez ar faron peurliesañ gant ar [[kabell Nemes|gabell Nemes hag ur vrozh kinklet]] '''Faraon''' a oa anv ar roue e Nevezimpalaeriezh [[H...
 
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 2:
 
 
'''Faraon''' a oa anv ar roue e [[Nevezimpalaeriezh]] [[Henegipt]]. Talvezout a rae "Ti bras", ar pezh a rae dave da balez ar roue da gentañ, met kollet e oa ebet ster d'kentañ ar ger e-doug istor Henegipt betek ar c'houlz ma voe tu d'ober gantañ e-lec'h ar ger henegipteg evit roue. Daoust ma veze gwazed e penn Henegipt peurliesañ, an anv a ''faraon'' a vze implijet en degouezhioù dibaot ma veze maouezed e penn ar Stad. Krediñ a raed e oa ar faraoned enkorfadur an doue [[Horus]].<ref>''The Way to Eternity: Egyptian Myth'', F. Fleming & A. Lothian, 12, 59</ref>
 
Ar faraoned a oa war un dro merour pennañ ar vro, penn an armeoù, ar barner kentañ ha beleg bras Henegipt. Embann a ra ez eo mab Horus ha gwarezet gant [[Amon-Ra]].
 
{{Hiero|pharaoh "''pr-`3''"<br>|<hiero>O1:O29</hiero>|align=left|era=egypt}}
<!-- The term ''pharaoh'' ultimately derives from a compound word represented as '''''pr-`3''''', used only in larger phrases like ''smr pr-`3'' 'Courtier of the Great House', with specific reference to the buildings of the court or palace itself.<ref>''Ancient Egyptian Grammar'' (3rd ed.), A. Gardiner (1957-) 71-76</ref> From the [[Twelfth dynasty of Egypt|Twelfth Dynasty]] onward the word appears in a wish formula 'Great House, may it [[Ankh wedja seneb|live, prolth]]', but again only with reference to the buildings and not the person.
 
The earliest instance where ''pr-`3'' is used specifically to address the king is in a letter to [[Amenhotep IV]] (Akhenaten) in the mid-[[Eighteenth dynasty of Egypt|Eighteenth Dynasty]] ([[1550 BC|1550]]-[[1292 BC]]) which is addressed to 'Pharaoh, ''all [[Ankh wedja seneb|life, prosperity, and health!]]'.<ref>''Hieratic Papyrus from Kahun and Gurob'', F. LL. Griffith, 38, 17. Although see also ''Temples of Armant'', R. Mond and O. Myers (1940), pl.93, 5 for an instance possibly dating from the reign of [[Thutmose III]].</ref> ▼
 
== Istor ar ger ==
From the [[Nineteenth dynasty of Egypt|Nineteenth Dynasty]] onwards ''pr-`3'' on its own was used as regularly as ''hm.f'' 'His Majesty'. The term therefore evolved from one specifically referring to a building to a respectful designation for the king or prince, particularly by the [[Twenty-second dynasty of Egypt|Twenty-Second Dynasty]] and [[Twenty-third dynasty of Egypt|Twenty-Third Dynasty]]. By this time, the [[Egyptian Language|Late Egyptian]] word is reconstructed to have been pronounced '''*{{IPA|par-ʕoʔ}}''' whence comes [[Ancient Greek]] {{unicode|φαραώ}} ''{{unicode|pharaō}}'' and then [[Late Latin]] ''{{unicode|pharaō}}''. From the latter, English obtained the word "Pharaoh". Over time, *{{IPA|par-ʕoʔ}} evolved into [[Coptic language|Sahidic Coptic]] ''prro'' and then ''rro'' (by mistaking ''p-'' as the definite article prefix "the" from Ancient Egyptian ''p3'').
 
Ar ger ''faraon'' a zeu eus ur c'henstrollad gerioù treuzskrivet '''''pr-`3''''', hag a veze implijet e frazennoù brasoc'h hepken evel ''smr pr-`3'' 'Courtier eus an Ti Bras', o komz evel se eus savadurioù al lez pe eus ar palez e-unan, sellet outo evel sez ar renerezh hag ar melestradur.<ref>''Ancient Egyptian Grammar'' (3e embannadur), A. Gardiner (1957-) 71-76</ref> Adalek an [[XIIvet tierniezh Henegipt|XIIvet tierniezh]] e anadas ar ger en orezon 'Ti Bras, [[Ankh wedja seneb|Ra vevo, prolth]]' oc'h ober dave d'ar savadurioù ha d'ar gallout hepken avat ha n'eo ket d'an den.
 
▲TheAr earliestc'hentañ instanceskouer wherema oa implijet ''pr-`3'' isevit usedkomz specificallyeus toar addressroue thea kinggaver isen inul alizher letter toda [[Amenhotep IV]] (Akhenaten) ine thekreiz an mid-[[EighteenthXVIIIvet dynastytierniezh of EgyptHenegipt|EighteenthXVIII{{vet}} Dynastytierniezh]] ([[-1550|1550 BC|1550]]-[[-1292|1292 BC]]) whichkent J.-K.) iszo addressedkaset toda 'PharaohFaraon, ''allhollll [[Ankh wedja seneb|lifevuhez, prosperityfinbortez, andha healthyec'hed!]]'.<ref>''HieraticPapiruz Papyrus[[hieratek]] fromeus Kahun andha Gurob'', F. LL. Griffith, 38, 17. AlthoughSellet seeivez alsoouzh ''Temples of Armant'', R. Mond and O. Myers (1940), pl.93, 5 forevit anur instanceskouer possiblya datingc'hallfe frombezañ thedeiziataet reigneus ofren [[ThutmoseThoutmose III]].</ref>
 
Adalek an [[XIXvet tierniezh Henegipt|XIXvet tierniezh]], ''pr-`3'' e-unan a oa implijet kel lies a wezh ha ''hm.f'' 'Ho Meurdez'.
 
Tremenet eur eta eus ur ger a ra dave d'ur savadur ha da greizenn ar galloud d'un anv a vez graet eus ar roue, e-pad an [[XXIIvet tierniezh Henegipt|XXIIvet tierniezh ]] hag an [[XXIIIvet tierniezh Henegipt|XXIIIvet tierniezh ]] peurgetket. D'ar c'houlz-se, ar ger [[Henegipteg]] a vije bet distaget '''*{{IPA|par-ʕoʔ}}''' zo bet amprestet e [[henc'hresianeg]] dindan ar furm φαραώ ''pharaō'' ha goude e [[Latin]] dindan ar furm ''pharaō''. Diouzh an hini diwezhañ pe diouzh ar galleg e teu ar ger brzhoneg. Gant an amzer *{{IPA|par-ʕoʔ}} a zeuas da vezañ ''prro'' e [[kopteg]] ha goude ''rro'' (pa oa kemeret ''p-'' evit ar ger mell resis rakstaget "ar" eus an henegipteg ''p3'').
A similar development, with a word originally denoting an attribute of the king eventually coming to refer to the person, can be discerned in a later period with the Arabic term [[Sultan]].
Un emdroadur damheñvel, gant ur ger a rae dave da gentañ da unan eus attribute ar roue hag a grogas a-benn ar fin d'ober dave d'an den, a c'haller da gaout diwezhatoc'h gant ar ger [[arabeg]] [[Sultan]].
 
<!--
==Regalia==
 
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/wiki/Faraon »