Deiz : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Nebeudigoù
Astenn 2
Linenn 1:
{{LabourAChom}}
 
An '''deiz''' eo ar [[marekoulad|c'houlzad]] amzer etre ar [[sav-heol]] hag ar [[kuzh-heol|c'huzh-heol]] (pe "serr-nozh"), etre div noz, da lavaret eo prantadoù [[tenvalijenn]]. E-pad an deiz e weler sklaer ha lufrus eo an [[oabl]] abalamour da c'houloù an [[Heol]]. Kemm a ra [[padelezh]] an deiz hervez ar [[koulz-bloaz|c'houlz-bloaz]] hag al lec'h war an douar. BetekKeit ha 6 miz e c'hall padout an deiz e daou benn an [[Douar]]. <br>
Dre astenn eo an deiz (pe an devezh) un deiz hag un noz asambles, met ar c'houlzad a zo etre un eur resis hag ar memes hini er memes lec'h d'an [[antronoz]] (d'an deiz a zeu goude an noz). Ar seurt koublad deiz ha noz a vez implijet pa lavarer eus seizh deiz ar sizhun.
 
==Unvezioù deiz==
Un unvez amzer eo an deiz ha pa n'emañ ket er SI e vez implijet asmables gantañ. Talvezout a ra 86 400 [[eilenn]] hag div [[arouez]]enn a ya gantañ : '''j''' (arouezenn [[galleg|c'halleg]] diwar ''jour'') pe '''d''' (arouezenn etrebroadel diwar al [[latin]] ''dies'').
Sellet ouzh [http://www1.bipm.org/ Lec'hienn Burev Etrebroadel ar Pouezioù hag ar Mentadurioù (e galleg)]).
 
An '''deiz heolel''' a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an [[Douar]] evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar an [[Heol]], mod-all eo ar c'houlzad a zo etre daou tremenad an Heol lerc'h-ouzh-lerc'h a-blom d'ar memes hedred. E-barzh ar c'houlzad-se ez eus troiadur an Douar war he ahel koulz hag e dremen a-hed e [[orbit]]. Dre [[emglev]] ez eus 24 eur e-barzh pep deiz eus zero eur betek hanternoz (hemañ a zo e 24 eur koulz hag en eur zero eus an deiz war-lerc'h.<br>
E-barzh ur bloaz (ur bloavezh) ez 365 pe 366 deiz (devezh).
 
An '''deiz steredel''' a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an [[Douar]] evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar ar stered nesañ hag tremenadoù ur steredenn lerc'h-ouzh-lerc'h e hedred ul lec'h bennak. Talvezout a ra un deiz steredel evit 23 eur 56 [[munutenn]].
 
==Deizioù ar sizhun==
Linenn 13 ⟶ 23:
* Sul ([[Disul]])
 
==Koulzadoù an devezh==
===Liammoù===
* [[Mintin :]] eus hanternoz da greizteiz, met ivez eus ar sav-heol da greizteiz
* Enderv(ezh) : eus kreizteiz da 4-6 eur. Implijet e vez [[abardaez]] d'an aliesañ hiziv
* [[Pardaez]] : etre 4-7 eur hag ar sav-heol
 
===Liammoù===
 
* [http://ptaff.ca/soleil/ Ar sav-heol hag ar c'huzh-heol. Pad an deiz a-hed ar bloaz ne vern pelec'h.]
Linenn 19 ⟶ 34:
 
== Sellet ivez ==
* [[Abardaez]]
* [[Bloaz]]
* [[Devezh etrebroadel]]
Linenn 30 ⟶ 46:
* [[Miz]]
* [[Noz]]
* [[pemdeziegPardaez]]
* [[Pemdezieg]] ([[kelaouenn]] bemdeziek)
* pemdeziekPemdeziek (anv-gwan) : a zeu diouzh pep deiz
* [[Sizun (prantad)]]
* [[Sizhun]]