Keginañ : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
'disponibilite' (e-gis implijet amañ - nitra da wel gant 'pres') ha 'dibres' so daou dra dishañvel
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 4:
Ar c'h-'''Keginañ''', pe ar c'h-'''Cuisine''', a so an arz hag an teknik da aosañ boued ewid magañ an dud.
 
Ar c'h-cuisine a zeskriv pratikamant penaos dibabañ ha prenañ an danvezioù implijet daewid aosañ ar [[pred]], penaos prepariñ anehe, pezhsort benwegi implijañ, an doareoù-poazhañ, ha modoù a-beb-sort ewid presantiñ ar pladoù.
 
== Aosañ ar prejoù ==
Linenn 12:
Ewid ur boued boud implijabl, ema red dehañ boud aes da gavoud ha marc'had-mad a-walc'h.
 
Peogwir e tebr un den ewid é blijadur ha n'eo ketked ewid bewiñ ha kreskiñ hebkén, ema red d'ar boued boud saourus a-walc'h, pezh a chañch herwez ar vro hag ar gevredigezh. Debriñ, ouzhpenn-se, a so un akt soçial, setu ne vo ket debret gant tud-so sortoù-boued-so, abalamour d'ou imajoù fall (eol kolza dibaoe ar c'h-Kentañ Bresel-Bed...), padal e vo klasket gant tud all traoù rar ha ker (ar ''foie-gras'' pe ar c'haviar) pe c'hoazh traoù aoset gant kals a ijin ha diskouezet braw-kenañ war ar plad ha war an daol.
 
Keginañ ha debriñ a hall boud un akt relijïel, ha politik sikén. Lakaet ez eusso bet tabouioù war bouedoù so, war doareoù-prepariñ, gant kulturioù ha gant relijionoù.
 
An traoù-se a zepant iwe deus reolennoù-bewiñ an den o tebriñ. Lod a glasko boued gant labelioù a beb sort : kalite, orijinorin, mod da broduiñ (bio, pe war an hent-se). Lod a refuso traoù tennet deus loened (ar [[vejetarian|vejetarianed]] hag ar [[vegan|veganed]]), ewid resonoù etik kement ha ewid pass gober droug d'al loened, pe ewid preserviñ ar [[biosfer]] (ewid pezh sell deus an enerji, kreskiñ 1 c'hilo a broteïn-loen a goust kals kerhoc'h eged kreskiñ kement-all a broteïn vejetal).
 
Penaos e vez dibabet ar boued a zepant deus ur bern variabloù.
E-pad pell, ema bet an disponibilite ar penn-fakteur, – disponibilitesdisponibilite e-barzh ar vro kement ha disponibilite e-pad ar mare-bloaz.
Ar boasioù hag an teknikoù a so daet deus ar fakteurioù-se, ha deus pezh-sort dañvez-tan oa (koad, glaou).
 
Hiziw c'hoazh, ewid an taol vras deus an dud war an douar, e ta ar boued deus jardinoù pe deus ar labour-douar-bewañs, – da lâred eo : deus produksionoù lokal. Variete ar boued a zepant neuse deus biodiversite beb korn-bro. Ba broioù industrialiset e vez degasset ar boued deus komersioù-tost ha supermarc'hajoù. Kavet e vez produioù fraost, hanter-aoset, pe prest da zebriñ (ne chom ket mui 'med da boazhañ an traoù).
 
Bremañ pa vez urkoñvers bern koñversheleizh etre ar broioù, e vez kavet frwezh ha legumaj ahed-ha-hed ar bloaz, pezh ne oa ketked gwezhall-gozh. An dra-se en deus chañchet boasioù-debriñ ha ritoù so. (Da skwer ne dal ket mui ofriñ un aval-orañj ewid Nedeleg, pezh vez gwraet aval-nedeleg ba lec'hioù 'soa-blassoù)
 
Bouedoù so ne vezont ketked debret kén, goude fenomenoù-mod, pe dre emaint bet dileset gant an industri agro-alimentar.
 
{{LabourAChom}}