Akkadeg : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Pajenn nevez : {{Yezh|anv=Akkadeg|anveyezh=lišānum akkadītum |broiou==Asiria ha Babilonia |rannved=Mezopotamia |komzet= ''yezh varv'' |renkadur=''yezh varv'' |livfamilh=yellow |familh...
 
Linenn 33:
 
==Doare skrivañ==
skrivet e veze akkadeg gant ur [[skritur gennheñvel]], ur reizhiad skrivañ koshkozh ijinet gant [[Sumer]]iz a ra gant arouezioù e stumm gennoù sanket e tablezennoù pri blot. Pa veze implijet gant skribed [[Akkad]] ar skritur gennheñvel a c'halle bezañ (a) logolunioù [[sumereg|sumerek]] (da lâret eo arouezioù diazezet war skeudennoù a dalvez evit gerioù), (b) silabennoù sumerek, (c) silabennoù akkadeg, pe (d) arouezioù fonetek. Ar skritur gennheñvel ne zeree ket ouzh an akkadeg evit meur a abeg : e-mesk e chastreoù e oa divarrek da aroueziañ [[fonem]]où a-bouez e Semiteg, en o mesk ur [[Kensonenn troc'h-avel dre serriñ|gensonenn troc'h-avel dre serriñ]], [[Kensonenn gourlañchenn|kensonennoù gourlañchenn]], ha [[Kensonenn stambouc'hus|kensonennoù stambouc'hus]]. Ouzhpenn se, ar skritur genheñvel a oa ur reizhiad [[silabenneg|skritur silabennek]] — da lâret eo : ur gensonenn mui ur vogalenn a dalvez evit un unvez skritur — na zeree ket peurliesañ d'ur yezh semitek graet eus [[Gwrizienn deirc'hensonennel|gwrizioù teirc'hensonennel]] (da lâret eo teir c'hensonenn hep tamm vogalenn).
 
 
==Fonologiezh==
 
Kement ha ma c'haller lavaret en despet da reizhskrivadur gennheñvel an Akkadeg, meur a fonem kentsemitek zo bet kollet en Akkadeg. Ar [[Kensonenn troc'h-avel dre serriñ|gensonenn troc'h-avel dre serriñ]] kentemitek |[[Aleph|*ʾ]], ha kollet eo bet ivez ar [[kensonenn dre daravat|c'hensonennoù dre daravat]] [[Ayin|*ʿ]], [[He (lizherenn)|*h]], [[Heth (lizherenn)|*ḥ]], [[Ghayin|*ġ]]}}, pe dre ma oa kemmet ar son pe abalamour d'an doare skrivañ, met lakaet o deus da anadiñ ar vogalenn ''e'' na gaver ket e [[kentsemiteg]] mod all. Ar c'hensonennoù dent hag ar c'hensonennoù dre daravat a-gostez ([[Śawt|*ś]], [[Ḍād|*ṣ́]]) a ziwanas gant ar [[Kensonenn dre c'hwitellat|c'hensonennoù dre c'hwitellat]] evel e [[yezhoù Kanaan]],
<!--
 
==Phonology==
 
ar pezh a lez 19 fonem kensonennek :
As far as can be told from the cuneiform orthography of Akkadian, several [[Proto-Semitic]] phonemes are lost in Akkadian. The Proto-Semitic glottal stop {{transl|sem|[[Aleph (letter)|*ʾ]], as well as the fricatives [[Ayin|*ʿ]]}}, {{transl|sem|[[He (letter)|*h]], [[Heth (letter)|*ḥ]], [[Ghayin|*ġ]]}} are lost as consonants, either by sound change or orthographically, but they gave rise to the vowel quality ''e'' not exhibited in Proto-Semitic. The [[interdental fricative|interdental]] and the [[voiceless lateral fricatives]] ({{transl|sem|[[Śawt|*ś]], [[Ḍād|*ṣ́]]}}) merged with the sibilants as in [[Canaanite languages|Canaanite]],
leaving 19 consonantal phonemes:
 
:''{{transl|sem|b p d t ṭ š z s ṣ l g k q ḫ m n r w y}}''.
Linenn 108 ⟶ 109:
:{{transl|sem|a, e, i, u, ā, ē, ī, ū}}
 
==GrammarYezhadur==
[[Image:GilgameshTablet.jpg|left|thumb|200px|The [[deluge (mythology)|Deluge]] tablet of the [[Gilgamesh]] epic in AkkadianAkkadeg.]]
{{stubsection}}
AkkadianAkkadeg isa anoa ur yezh [[inflected language]], andhag asevel apep Semiticyezh languagesemitek itsez grammaticaleo featuresheñvel-kenañ arehe highlyferzhioù similarouzh tore those found inan [[Arabic language|ClassicalArabeg Arabicklasel]]. ItDaou possessesreizh two [[grammatical gender|genders]]zo (masculinegourel andha femininegwregel), distinguished in [[Grammaticalraganv person|secondgour person]]rener [[pronoun]]san eil gour (youte-masc.gourel, youte-fem.benel) andhag ine [[Grammaticaldislpedadurioù conjugation|verbar verboù conjugations]]; threetri [[Declension|cases]] forevit [[nounanv]]sioù andhag [[adjectiveanv-gwan|anvioù-gwan]]s ([[NominativeTro case|nominativeenvel]], [[Accusative case|accusative]], andha [[genitive case|genitive]]); threetri [[Grammaticalniver yezhadurel number|numbers]]: ([[singularunander]], [[dualniver grammatical number|dualdaou]], andha [[pluralliester]]); and unique [[verb]] [[Grammatical conjugation|conjugation]]s for each first, second, and [[Grammatical person|third person]] pronoun.
[[Image:GilgameshTablet.jpg|left|thumb|200px|The [[deluge (mythology)|Deluge]] tablet of the [[Gilgamesh]] epic in Akkadian.]]
Akkadian is an [[inflected language]], and as a Semitic language its grammatical features are highly similar to those found in [[Arabic language|Classical Arabic]]. It possesses two [[grammatical gender|genders]] (masculine and feminine), distinguished in [[Grammatical person|second person]] [[pronoun]]s (you-masc., you-fem.) and in [[Grammatical conjugation|verb conjugations]]; three [[Declension|cases]] for [[noun]]s and [[adjective]]s ([[Nominative case|nominative]], [[Accusative case|accusative]], and [[genitive case|genitive]]); three [[Grammatical number|numbers]]: ([[singular]], [[dual grammatical number|dual]], and [[plural]]); and unique [[verb]] [[Grammatical conjugation|conjugation]]s for each first, second, and [[Grammatical person|third person]] pronoun.
 
AkkadianDispleget nounse areoa declinedan accordinganvioù toen genderakkadeg hervez o reizh, numbero andniver hag case. ThereTri arereizh a threeoa genders; masculinegourel, femininebenel andha common. OnlyUn anebeud veryanvioù fewhepken nounszo belongeus toar thereizh common gender. ThereTri arecases alsozo three casesivez (nominative, accusative and genitive) andha threetri numbersniver (singularunander, dualniver anddaou pluralha liester). Adjectivesdeclined aree declinedoa an anvioù-gwan exactlyevel likean nounsanvioù.
 
Akkadian verbs have thirteen separate root stems. The three basic modifications of the simple stem (numbered I, or called the ''Grundstamm'', ''G-Stamm'') are doubling of the second root-letter (II or ''Doppelungsstamm'', ''D-Stamm''), š-prefix (III or ''Š-Stamm'') or n-prefix (IV or N-Stamm). A second series is created by infixing the syllable ''ta'' between the first two root letters, creating a generally reflexive set of stems. These two sets of four stems each are the most commonly used in Akkadian. A third set is created by the [[infix]]ation of the syllable ''tan'' between the first two root letters. The final stem uses both the š-prefix and doubling of the second root letter. The stems, their nomenclature and examples of the third-person masculine singular [[Predicative verb|permansive]] of the verb ''parāsum'' (root PRS: 'to decide, distinguish, separate') is shown below:
Linenn 148:
 
==Word Order==
AkkadianUrzh sentencear orderfrazennoù wasakkadek Subjecta oa rener+Objectrenadenn+Verbverb (SOV), whichar setspezh ita aparta fromzisparti mostanezhañ otherdiouzh ancientar Semiticpep languagesbrasañ sucheus asar yezhoù kozh semitek evel an [[Arabic language|ArabicArabeg]] andhag an [[BiblicalHebraeg Hebrew language|BiblicalHebraeg ar HebrewBibl]], which typically have a [[Verbheuilh Subjectan Object|Verb-subject-objecturzh verb+rener+renadenn(VSO)]] er word orderfrazennoù. (ModernAr [[Southyezhoù Semitic]]semitek languagesa-vremañ inen [[EthiopiaEtiopia]] alsoo havedevez SOVivez orderun urzh SOV, met but these developed within historical times fromdiwar thear classicalyezh [[Subjectklasel Verb Object|SVO]] languageanvet [[Ge'ez language|Ge'ez]].) ItLakaet haszo beenbet hypothesizede thatteue thisan wordurzh-se orderer wasfrazennoù adiwar resultlevezon of influence from thear [[Sumerian languageSumereg]], whicha washeulie alsoivez an urzh SOV. ThereProuet iseo evidencee thatveze nativeyezherien speakers ofa-vihan botheus languagesan werediv inyezh intimateo languagevevañ contactasambles, formingen aur singlememes societykevredigezh for at leaste-doug 500 yearsvloaz, sogwirheñvel iteo iseta entirelye likelyvije thatsavet aur "[[sprachbund]] could have formed". Further evidence of an original VSO or SVO ordering can be found in the fact that direct and indirect object pronouns are suffixed to the verb. Word order seems to have shifted to SVO/VSO late in the [[1st millennium BCE]] to the [[1st millennium CE]], possibly under the influence of [[Aramaic language|Aramaic]].
 
-->
 
 
==Notennoù==