Republik partenopean : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Flag of the Parthenopaean Republic.svg|thumb|Banniel ar Republik Partenopean. Heñvel e oa ouzh an triliv gall, met gant liv melen e-lec'h ar gwenn]]
Ar '''Republik partenopean''', pe '''Republik Napolitan''' ('''Repubblica Napoletana''' en [[italianeg]]), a voe savet e [[1799]] gant ar jeneral gall [[Jean Etienne Championnet]], pa oa bet trec'het gant e arme hini [[Rouantelezh Naplez]]. Bez ez eo unan eus ar republikoù berrbad a voe savet da-heul an [[Dispac'h gall]] evit skignañ an dispac'h dre ar bed .
 
===Orin ar Republik===
Linenn 6:
Pa grogas an Dispac'h gall, ne ziskouezas ket [[Ferdinand I an Div Sikilia|Ferdinand IV roue Naplez]] nag e wreg, ar rouanez Maria Carolina, enebiezh vras ouzh an nevezenti; met war-lerc'h diskar an unpenniezh e Bro-C'hall e savjont kreñv a-enep, hag e [[1793]] e kemerjont perzh en unvaniezh kentañ a-enep Bro-C'hall. Heskinet e voe didruez ar re a veze diskred warne da vezañ a-du gant ar C'hallaoued. Kement-se ne viras ket ouzh ar soñjezonoù republikan da vont war-raok e-touez noblañsed ar vro.
 
E [[1796]] e voe sinet ar peoc'h gant Bro-C'hall , met e [[1798]], p'edo [[Napoleone Buonaparte]] en [[Egipt]], ha war-lerc'h trec'h [[Horatio Nelson|Nelson]] en [[emgann an Nil]], e oa Maria Carolina oc'h isañ Ferdinand da ziskleriañ brezel da v- BroVro-C'hall ur wech ouzhpenn. Nelson e-unan a zigouezhas e [[Naplez]] e miz Gwengolo 1798, ha degemeret e voe war an ton bras. 70 000 soudard a oa bet dastumet buan ha buan d'ober arme Naplez dindan ar jeneral [[Aostria|aostrian]] [[Karl von Mack]]: d'an [[ 29 a viz Here]] e tegouezhas e Roma, a oa bet kuitaet gant an arme c'hall, da adlakaat ar pab en e wir. Met war-lerc'h un enebargadenn gant ar cC'hallaoued e rankas an arme napolitan kilañ. Buan e tistroas ar roue da Naplez. En desped d'al ''[[lazzaroni]]'' (ar bobl vunut) a oa tomm ouzh o roue hag ouzh al lignez roueel hag a oa prest d'e zifenn, e savas war lestr Nelson, ar ''Vanguard'' hag ez eas da repuiñ da b-[[Palermo]] gant e lez ha gant ar spont.
 
...
<!--
The king hurried back to Naples. Although the ''[[lazzaroni]]'' (the lowest class of the people) were devoted to the [[Bourbon house|Bourbon dynasty]] and ready to defend it, he embarked on the Nelson's ''Vanguard'' and fled with his court to [[Palermo]] in a panic. The prince [[Francesco Pignatelli Strongoli]] took over the city and the fleet was burned.
 
The wildest confusion prevailed, and the ''lazzaroni'' massacred numbers of persons suspected of republican sympathies, while the nobility and the educated classes, finding themselves abandoned by their king, began to contemplate a [[republic]] under French auspices to avoid [[anarchy (word)|anarchy]]. On [[January 12]], [[1799]], Pignatelli signed in [[Sparanise]] the surrender to the French general [[Jean Étienne Championnet|Championnet]]. When the news of the treaty with the French reached Naples and the provinces, the ''lazzaroni'' rebelled. Those, though ill-armed and ill-disciplined, resisted the enemy with desperate courage. In the meantime the [[Jacobin]] and [[French Revolution|Republican]] parties of Naples surged, and the civil war broke out. On [[20 January]] [[1799]] the Republicans conquered the fortress of [[Castel Sant'Elmo]], and therefore the French could enter the city. The casualties were 8,000 Neapolitans and 1,000 French.