Yaou (doue) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
→‎Mitologiezh: kempenn liammoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 23:
[[rummad:doueed Roma]]
 
'''Yaou''' (''Jovis''diwar pear ''Jove''ger e [[latin]] ''Jovis''), pe '''Jupiter''' (diwar ar ger latin ''Jupiter'' pe ''Juppiter'' e latin) a zo [[doue (mitologiezh)|doue]] pennañ ar [[Romaned]]. Roue an doueed hag an dud e oa.
 
== An anv ==
'''Yaou''' ha '''Jupiter''' a zo daou anv evit ar memes doue hag an daou anv-se a zo bet kemmesket e-kerzhdre ma tremene an amzer.
Ar stumm ''Jovis'' en doa lakaet ar Romaned da grediñ d’ur poent ’zozo bet e oa ur genitiv ([[tro-c’hervel)c’henel]] ar ger, hahag e oa talvezet '''Jupiter''' datro-envel nominativ ha ''Jovis'' daar c’henitivger. Met en
En [[italianeg]] e vez lavaret ''Giove'', hag anavezet eo ivez e [[saozneg]° gant ar stumm ''Jove'', dreist-holl en estlamadell "''By Jove!''".
*''Jovis'' a zo ar stumm [[latin]] kevatal d’ar [[gregach]] [[Zeus]], ha tostaet e vez ivez gant lod ouzh an anv [[Yahve]] pe [[Jehovah]] ([[hebraeg]]).
'''Jupiter''' a dalvez an “doue-tad”. Klotañ a ra eta an doue-se gant Zeus pater ar [[Henc'hres|C'hresianed]] kozh, [[Dagda]] pe [[Taranis]] ar [[Kelted kozh|Gelted]], ha [[Thor]] ar [[Germaned|C’hermaned]].
 
[[Image:IngresJupiterAndThetis.jpg|thumb|right|Yaou ha [[Thetis]] gant [[Ingres]] ([[1811]])]]
 
== An anv brezhonek ==
E-barzh [[geriadur]] [[Gregor Rostrenenn]] ([[1732]]) e kaver kement-mañ : « JUPITER, roi des Titans, mis au nombre des Dieux, Yaou, Yau, You, ar roüe Yaou, ar fals-doüe Yau. »
Diwar anv an doue-se eo e teu, anat eo, anv an deiz : [[Yaou (deiz)|Yaou]] (''Iau'' e kembraeg) hag an adverb “diriaou” (an deiz gouestlet da Yaou).
 
== Mitologiezh ==
Tad ha mestr an holl zoueoù eoe evitoa gant ar [[Romaned]], doue an oabl, ar gouloù, ar c’hurun hag al luc’hed. Eñ eo ivez an hini a zegas pinvidigezh war an Douar, ha diwaller meur [[Henroma|Roma]] e oa. Gouestlet e oa ar [[Kapitol|C'hapitol]] dezhañ.
Kred e oa eus al leoù hag ar c’hontradoù.
Eilet e oa gant [[Juventas]] (Yaouankiz) ha [[Terminus]] (bevenn an amzer hag an egor).