Morfudd : diforc'h etre ar stummoù

'''Morfudd''' pe '''Morfudd ferch Urien''', pe ''Morfydd'' (e [[saozneg]]), a oa [[merc'h]] [[Urien Rheged]] ha [[Modron]], ha [[c'hoar]] ar priñs-haroz [[Owain ab Urien]] e rouantelezh [[Rheged]] en [[Hanternoz kozh]] ar [[Vrezhoned]].

Meneg anezhi zo e [[Trioedd Ynys Prydain]] ([[Triadoù Enez Vreizh]]) hag en danevell ''[[Culhwch ac Olwen]]''. Ur garantez divarvel zo savet etre Morfudd ha [[Cynon fab Clydno]], unan eus brezelourien [[Arthur]] hervez ar vojenn a zamweler en Trioedd, pezh a ziskouez e oa ur gontadenn-bobl diwar-benn an daou zen yaouank a oa anavezet er Grennamzer.

Kaoz eus Morfudd hag he breur Owain zo en ur vojenn liammet ouzh [[Llanferres]], e [[Sir Ddinbych]]. Tost da Lanferres e oa ur roudour anvet Rhyd-y-gyfarthfa (Roudour an Harzhva) ma teue chas ar vro da harzhal met ne grede den mont di da welout petra a c'hoarveze ken na eas [[Urien Rheged]] un deiz da welet, ma kavas ur plac'h o kannañ. Goude dezho c'hoari daou er roudour e lavaras ar plac'h da Urien e oa merc'h da roue [[Annwn]], hag e oa bet kondaonet da gannañ eno ken na he dije ur mab diwar ur c'hristen. Lavarout a reas da Urien dontendont en-dro a-benn bloaz, ha pa zeuas e kavasanezhikavas anezhi gant daou vugel, [[Owain ab Urien|Owain]] aha Morfudd. N'eus roet anv ebet da blac'h ar roudour er vojenn met e-barzh unan eus Trioedd Ynys Prydain (70) eo meneget Owain ab Urien hag e c'hoar Morfudd evel bugale da Modron ferch Afallach.

Nid yw'r ferch yn rhoi ei henw yn y chwedl, ond mae un o Drioedd Ynys Prydain (70) yn cyfeirio at Owain ab Urien a Morfudd ei chwaer fel plant Modron ferch Afallach. Uniaethir Modron a'r fam-dduwies [[Matrona]], oedd yn dduwies [[Afon Marne]] yng [[Gâl|Ngâl]] ac yn dduwies ffrwythlondeb a'r cynhaeaf. Gellir dosbarthu'r chwedl am Ryd-y-gyfarthfa yn y dosbarth o chwedlau Celtaidd am 'olchwraig y rhyd' a duwies sofraniaeth.