Plinius an Henañ : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
kendeuzet |
||
Linenn 1:
[[Image:Plinyelder.jpg|thumb|right|150px|Plinius an Henañ]][[Image:Naturalishistoria.jpg|thumb|left|210px|''Istor naturel'' [[Plinius an Henañ]], embannet gant Hackios e [[Leyden ]], e [[1669]].]]
'''Plinius an Henañ''', pe '''Plinius Kozh''', pe ''Caius Plinius Secundus'' en [[latin]] (23-79), a oa ur skrivagner ha naturoniour roman, oberour un holloueziadur anvet [[Istor naturel]].
[[Eontr]] e oa da [[Plinius ar Yaouankañ]] (61-114), skrivagner roman ivez, ha politikour.
Linenn 9 ⟶ 7:
==E vuhez==
Ganet e oa
An Istor Naturel, 37 levr anezhañ, eo an oberenn nemeti a zo deuet betek ennomp. Plinius kozh en deus graet kalz a labourioù diwar-benn ar bsikologiezh, ar skiantoù, ar [[steredoniezh]] pe c’hoazh, ar [[metalouriezh|vetalouriezh]].
== Pelec’h ez eo ganet ==
Plinius kozh a zo bet ganet e Konsulat [[Caius Asinius Pollion]] ha [[Caius Antistius Vetus]] e 23 goude J.K. Ne ouezer ket re vat e pelec’h eo bet ganet. Tud zo a lavar eo bet ganet e [[Verona]] ha lod all e [[Kome]].
== E stummadur ==
Plinius kozh a zo ezel eus ar varc’heien Roman (eques) dre e vamm, merc’h ar senedour Gaius Caecilius de Novum Comum. A-raok ar bloavezh 35, e kas e dad anezhañ da Roma, evit e zeskadurezh. Dezskiñ a ra gant ar barzh ha jeneral Publius Pomponius Secundus. Plijout a ra da Blinius deskiñ. E-barzh e levr ''Publius Pomponius Secundus'' e komz eus an daou yezhadurour ha helavarour Remmius Palaemon hag Arellius Fuscus hag a zo hervez ar skiantourien e vestr. Studiañ a ra blantouriezh evit an topik (jardin gant girzher troc’het evit ober brav)e Roma. Dindan levezon Senek, e teu da vezañ ur studier entanet gant ar filosofiezh ha gant an helavarouriezh ha kregiñ a ra gant ar vicher a advokad.
== E red-buhez soudard ==
Dindan urzhioù Gnaeus Domitius Corbulo emañ e 47 e Alamagn, evit sikour da drevadenniñ Alamagn ar Gwalarn hag evit sevel ur ganol etre ar Rhaen hag ar Meuse. O vezañ komandant eus ur arme war varc’h e skriv e-pad ar goañv ul levr diwar-benn teurel ar gwaf war varc’h.
E Galia hag e bro Spagn e tesk ster un nebeut gerioù keltiek. Notenniñ a ra en e levrioù anvioù ar c’herioù trevadennet gant Drusus. Un huñvre en deus hag a zo goulenn digant an hini a c’hounezo ar brezel kontañ dezhañ prantadoù ar brezel evit ma vefe skrivet hag anavezet gant an holl dud goude.
Er bloavezh 50, mont a ra gant ur mignon dezhañ Titus Flavius (hag a vo impalaer da c’houde) da weladenniñ evit an trede kwech Alamagn.
== E enklaskoù ==
Bevañ a ra e Roma, dindan galloud Neroñ. Sevel a ra kartenn Armenia ha hini ar mor Kaspian. Gwelet a ra ivez savadur an ''Domus Aurea'' eus Neroñ goude an tan gwall e 64.
Kenderc’hel a ra e 20 levr diwar benn istor ar brezelioù Germanek. Al levrioù-se a zo lod eus ar re bouezhusañ diwar Germania.
| |||