Stumm eus an 6 Ebr 2009 da 00:26 kemmañ TXiKiBoT (kaozeal \| degasadennoù) 113 982 gemm D Robot ouzhpennet: ar:إركولي الأول ديستي ← Kemm kent		Stumm eus an 19 Gwe 2009 da 07:27 kemmañ dizober Bianchi-Bihan (kaozeal \| degasadennoù) 192 992 kemm kempennig, astennig Kemm nevesoc'h →
Linenn 1: [[Image:Ercole I d'Este.jpg\|thumb\|Ercole I d'Este]] [[~~Immagine~~Image:Grossone Ercole I.jpg\|thumb\|200px\|left\|[[Grosso (moneta)\|Grosso]]ne d arc'~~argento~~hant ~~del~~Ercole ~~duca~~Iañ did'Este, dug [[Ferrara]] ~~Ercole I d'Este~~.]]▼ '''Ercole IIañ d'Este''' ([[1431]]-[[1505]]), dug [[Ferrara]] adal [[1471]] betek [[1505]], a voe un den a-bouez en istor an [[Azginivelezh italian]], evel politikour ha gwarezour an arzourien. Mab e oa da [[Nicolò III]] ha da ''Ricciarda da Saluzzo''. ~~Pried~~Dimeziñ ea reas oa da [[Eleonora ~~Aragon~~di Napoli]], ha tad pemp dabugel ~~bemp~~o doe. ~~bugel:~~ * [[Alfonso Iañ d'Este\| Alfonso]], a zimezas da [[Anna Maria Sforza]] da gentañ, da [[Lucrezia Borgia]] da c'houde, ▼ [[Isabella d'Este]], a zimezas da [[Francesco II Gonzaga]]. [[Beatrice d'Este\|Beatrice]], a zimezas da [[Ludovico il Moro]] [[Ippolito d'Este\|Ippolito]] , a oa kardinal ''Ferrante'', besterd all, ha dreist-holl unan anezho a voe brudet , ''Giulio'', a gemeras en un irienn gant Ferrante, a-enep d'o breur dug Alfonso.▼ ==Istor== Savet e voe Ercole e lez [[aragonat]] [[Napoli]], e-kichen danvez e dad-kaer [[Ferdinant Iañ Naplez]], adal [[1445]] betek [[1460]]. Eno e studias arz ar brezel, ar varc'hegiezh, hag e savas ennañ ar garantez ouzh an disavouriezh hag an arzoù. E-pad ma voe e zaou vreur bastard [[Leonello d'Este\|Leonello]] ha [[Borso d'Este\|Borso]] o ren e Ferrara e vrezelias evel kabiten. Gloazet e voe e droad en [[emgann ar Molinella]]. [[Kamm]] e teuas da vezañ, diwar-se e veze graet "ar C'hamm" (''Il Ciotto'', pe ''Lo Zoppo'') anezhañ gant e enebourien eus [[Venezia]]. ===Dug=== Anvet e voe da zug war-lerc'h marv e hantervreur [[Borso d'Este]] d'an [[20 a viz Eost]] [[1471]]. Dimeziñ a reas da Eleonora , merc'h Ferdinant Naplez. Pemp bugel o doe: ▲ [[Alfonso Iañ d'Este\| Alfonso]], a zimezas da [[Anna Maria Sforza]] da gentañ, da [[Lucrezia Borgia]] da c'houde, Alfonso, [[Isabella d'Este ~~(marchesa di Mantova)\|Isabella~~]], a zimezas da [[Francesco II Gonzaga]]., markiz [[Mantova]]; [[Beatrice d'Este\|Beatrice]], a zimezas da [[Ludovico il Moro]], dug [[Milano]]. [[Ippolito d'Este\|Ippolito]], a voe kardinal * eha Ferrante,. ~~Besterd en doe ivez, ha Giulio ar brudetañ anezho.~~ ▲**[[Besterd]] en doa an dug ivez all, ha dreist-holl unan anezho a voe brudet , ''Giulio'', a gemeras perzh en un irienn gant Ferrante, a-enep d'o breur an dug Alfonso. ==Oberenn== Lañs a roas d'an armerzh en e zouaroù, skoazellañ an arzourien, hag aozañ abadennoù c'hoariva. Adsevel a reas kreiz Ferrara gant an tisavour [[Biagio Rossetti]] ([[1447]]-[[1516]]) adalek [[1490]]. E vab [[Alfonso d'Este]], dimezet da [[Lucrezia Borgia]], merc'h ar pab, a voe dug war e lerc'h. Bec'h a veze etre Ferrara ha Venezia a glaske kreskiñ he galloud ha ren war marc'had an holen. Abalamour da se e reas [[Brezel Ferrara]] ouzh Venezia, a oa skoazellet gant ar pab [[Sistus IV]] d'ar poent. <!-- La rivalità con la ''Serenissima'', a causa delle mire espansionistiche di quest'ultima e della lotta per il [[monopolio]] del sale, portò Ercole, negli anni '80 del [[XV secolo\|XV sec]]., a combattere la [[Guerra di Ferrara]] contro i veneziani, alleati a [[Papa Sisto IV]]. Con la [[Pace di Bagnolo]] nel [[1484]], Ercole fu costretto a cedere a Venezia il [[Polesine]] e [[Rovigo]], territori che gli erano stati sottratti nella prima parte della guerra (iniziata nel [[1482]]). ▲[[Immagine:Grossone Ercole I.jpg\|thumb\|200px\|left\|[[Grosso (moneta)\|Grosso]]ne d'argento del duca di [[Ferrara]] Ercole I d'Este.]] Benché Ercole avesse perso la guerra contro Venezia ed il Papa, ebbe uno straordinario successo nel costituire un'impresa musicale che rese per diversi anni [[Ferrara]] la corte più raffinata d'[[Europa]], mettendo in ombra persino la [[Cappella Vaticana]]. È infatti grazie ad Ercole ed a pochi altri nobili che i musicisti [[valloni]] e [[fiamminghi]] arrivarono in Italia. I più celebri compositori europei lavorarono per lui, oppure gli dedicarono musica: tra loro ricordiamo [[Alexander Agricola]], [[Jacob Obrecht]], [[Heinrich Isaac]], [[Hadrian Willaert]] e [[Josquin Desprez]]. Quest'ultimo compose la ''Missa Hercules Dux Ferrariae'', non solo dedicata a lui, ma basata su un tema tratto dalle sillabe del nome del Duca.

Ercole Iañ d'Este : diforc'h etre ar stummoù