Stumm eus an 20 Gou 2009 da 11:47 kemmañ Gwendal (kaozeal \| degasadennoù) 14 190 kemm DDiverradenn ebet eus ar c'hemm ← Kemm kent		Stumm eus an 30 Her 2009 da 17:39 kemmañ dizober Trec'hlid mitonet (kaozeal \| degasadennoù) 43 616 kemm Un tamm adlenn Kemm nevesoc'h →
Linenn 1: [[Skeudenn:JPlunkett.jpg\|right\|thumb\|200px\|Joseph Mary Plunkett]] '''Joseph Mary Plunkett''' ('''Seosamh Pluincéad''' en [[iwerzhoneg]]), ganet d'an [[21 Du\|21 a viz Du]] [[1887]] ha marvet d'ar [[4 Mae\|4 a viz Mae]] [[1916]] oa un emsaver broadelour, barzh ha penn-stourmer iwerzhonat a aozas [[Emsavadeg Pask]]. == Buhez == Ganet eo bet e [[Dulenn]] met tremen a reas ul lodenn vras eus e yaouankiz o veajiñ war ar [[Mor Kreizdouar]] hag en [[Afrika]] an norzh a benn kavout un hin a zeree d’e yec’hed gwan (gant ar [[kleñved sec'h\|c'hleñved sec'h]] e oa). Studiañ a reas e skolaj ar jezuisted, e skolaj Belvederre, skolaj Stonyhurst hag e [[Lancashire]] e -lec'h ma teskas un ~~nebeut~~nebeud traoù diwar-benn arz ar brezel er strolladoù pleustriñ evit an ofiserien. Abred-kenañ ~~kennañ,~~eo sachet Plunkett ~~a zo bet sachet~~ gant an ~~hêrez~~hêrezh iwerzhonat, an [[iwerzhoneg]], ha studiañ a reas an [[~~Esperanto~~esperanto]]. Dont a reas da vezañ ezel eus [[Conradh na Gaeilge]], e -lec'h ma kejas gant [[~~Tomaz~~Thomas MacDonagh]]. Mignoned ~~bras~~vras e teuint da vezañ o -daou, dedennet ma oant gant ar memes danvezioù : ar varzhoniezh, ar c'hoariva, ha diwezhatoc'h e teuint da vezañ ~~ezel~~izili eus an [[Irish Volounteers]], e -lec'h ma oant er c'huzulioù ren. E spered broadelour zo bet levezhonet dreist-holl gant e familh. E dad a brestas e zouaroù e Su ar vro evit krouiñ kampoù pleustriñ evit ar milisoù pe an dud o doa kuitaet o familh evit nompas mont d'ar brezel. Stummet e vezent eno da vrezeliñ evit dizalc'hidigezh [[Iwerzhon]]. E 1915 e teuas Joseph Plunkett da vezañ ezel eus an [[Irish Republican Brotherhood]], hag ur prantadig amzer goude e oa bet kaset da [[Alamagn]] gant [[Roger Casement]] evit goulenn sikour evit o emsav. Klask a rejont kendrec'hiñ an Alamaned da reiñ armoù dezho. Casement a dremenas amzer er c'hampoù bac'h alaman da welet mahag-eñ e ~~vefe~~vije prizonidi a-du da zistreiñ da Iwerzhon evit kemer perzh en un arme vroadel. Met nebeut -tre a asantas. Plunkett a zeuas a-benn da gaout digant ar gouarnamant alaman, armoù a vije bet degaset en [[Iwerzhon]] da goulz an emsavadeg.▼ Plunkett a brientas raktres [[Emsavadeg Pask]] e-barzh kuzul milourel an IRB. Hag e raktres eo a zo bet degemeret ha heuliet gant izili all ar c'huzul. Neuze e c'heller lavaret en deus bet ur giriegezh vras e dizeur spontus an emsav da-geñver an emsavadeg-se. Met soñjal e c'heller ivez e ~~vefe~~vije bet ur c'hwitadenn ivez eus n'eus forzh peseurt raktres all a ~~vefe~~vije bet. Un tammig a-raok an emsavadeg, ~~Plunkett a~~e oa bet kaset Plunkett d'an ospital, abalamour ma'z ae e gleñved war fallaat. Oberataet e voe eus ar gouzoug un nebeud ~~devezhioùkent~~devezhioù kent an emsavadeg met c'hoant en doa bet ~~memestra~~memes tra da gemer perzh ennni. Sevel a reas gant poan ha mont a reas war an dachenn gant e lienennoù. Abalamour ma oa tost d'ar marv eo chomet gant pennoù an emsav en Ti-Post e -pad aran ~~stourmoù~~emgannoù. Gantañ e oa [[Padraig Pearse]] ha [[Thomas Clarke]]. En e-gichen e oa e ~~''aide de camp'',~~ [[Michael Collins]], e eil-a-gamp.▼ ▲E 1915 e teuas Joseph Plunkett da vezañ ezel eus an [[Irish Republican Brotherhood]], hag ur prantadig amzer goude e oa bet kaset da [[Alamagn]] gant [[Roger Casement]] evit goulenn sikour evit o emsav. Klask a rejont kendrec'hiñ an Alamaned da reiñ armoù dezho. Casement a dremenas amzer er c'hampoù bac'h alaman da welet ma vefe prizonidi a-du da zistreiñ da Iwerzhon evit kemer perzh en un arme vroadel. Met nebeut tre a asantas. Plunkett a zeuas a-benn da gaout digant ar gouarnamant alaman, armoù a vije bet degaset en [[Iwerzhon]] da goulz an emsavadeg. Goude fin an emgann e oa bet kaset da brizon Kilmainham Gaol. Kondaonet e voe eno gant ul lez-varn ~~milourel~~vilourel. Un nebeud eurvezhioù a-raok bezañ lazhet, d'an oad a 28 vloaz, e timezas gant Grace Gifford, ur brotestantez gounezet d'ar relijion ~~katolik~~gatolik. C'hoar Gifford ea oa bet dimezet un nebeud bloavezhioù a-raok gant [[Thomas MacDonagh]], e ~~vignon~~wellañ ~~gwellañ~~mignon, a oavo lazhet ivez abalamour d'e berzh en [[emsavadeg Pask]]. Roet eo bet e anv da di-gar [[Waterford]].▼ ▲Plunkett a brientas raktres [[Emsavadeg Pask]] e-barzh kuzul milourel an IRB. Hag e raktres eo a zo bet degemeret ha heuliet gant izili all ar c'huzul. Neuze e c'heller lavaret en deus bet ur giriegezh vras e dizeur spontus an emsav da-geñver an emsavadeg-se. Met soñjal e c'heller ivez e vefe bet ur c'hwitadenn ivez eus forzh peseurt raktres a vefe bet. Un tammig a-raok an emsavadeg, Plunkett a oa bet kaset d'an ospital, abalamour ma'z ae e gleñved war fallaat. Oberataet e voe eus ar gouzoug un nebeud devezhioùkent an emsavadeg met c'hoant en doa bet memestra da gemer perzh ennni. Sevel a reas gant poan ha mont a reas war an dachenn gant e lienennoù. Abalamour ma oa tost d'ar marv eo chomet gant pennoù an emsav en Ti-Post e pad ar stourmoù. Gantañ e oa [[Padraig Pearse]] ha [[Thomas Clarke]]. En e-gichen e oa e ''aide de camp'', [[Michael Collins]]. ▲Goude fin an emgann e oa kaset da brizon Kilmainham Gaol. Kondaonet e voe eno gant ul lez-varn milourel. Un nebeud eurvezhioù a-raok bezañ lazhet, d'an oad a 28 vloaz, e timezas gant Grace Gifford, ur brotestantez gounezet d'ar relijion katolik. C'hoar Gifford e oa bet dimezet un nebeud bloavezhioù a-raok gant [[Thomas MacDonagh]], e vignon gwellañ, a oa lazhet ivez abalamour d'e berzh en [[emsavadeg Pask]]. Roet eo bet e anv da di-gar [[Waterford]].

Joseph Mary Plunkett : diforc'h etre ar stummoù