Stêr Nedd : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Disteurel kemmoù 600125 a-berzh Bianchi-Bihan (kaozeal) |
D Kemmoù Khan (Kaozeal) distaolet; adlakaet da stumm diwezhañ Bianchi-Bihan |
||
Linenn 1:
[[Image:Neath_Waterfall.jpg|right|thumb|350px|[[Sgwd Gwladus.]]]]
Ar stêr '''Nedd''' (pe ''Afon Nedd'' e [[kembraeg]]) zo ur [[stêr]] e kreisteiz [[Kembre]]. [[Aber]]iñ a ra e [[Bae Abertawe]] er c'hreisteiz da [[Llansawel (Castell-nedd Port Talbot)|Lansawel]].
Dont a ra eus [[Bannau Brycheiniog]], div adstêr dezhi, ar stêrioù [[Hepste]] ha [[Mellte]]. Ur stankell zo war ar Mellte, anvet [[Ystradfellte]] .
[[cy:Nedd]]▼
==Douaroniezh==
Eieniñ a ra e reier greunvaenek e [[Powys]], ha redek goude war ur roc'h liesseurt. Pa gav [[kalc'h (roc'h)]] e red lod eus he dour dindan zouar a-wechoù, hag e aoz neuze ur rouedad kevioù hag islonkoù.
<!--
Mae'r rô maen melin yn creu un o gyfresi rhaeadrau prydfertha [[Prydain]] tra bod yr afon a'i llednentydd, gan gynnwys afonydd [[Afon Pyrddin|Pyrddin]] a [[Afon Nedd Fechan|Nedd Fechan]], yn disgyn i ddyfrynrhewlifol hynafol y Nedd ac ymlaen i'r mesurau glô [[Carbonifferaidd]].
Mae'r ddau brif llednant yn ymuno dwy filltil i'r de o [[Pontneddfechan|Bontneddfechan]] i greu gwir Nedd, ymunir Nedd Fechan â hi ym Mhontneddfechan. O'r pwynt yma i lawr, mae'r afon yn reit unionsyth, ac mae unrhyw lednentydd o bwys yn brin, mae'r rhai sydd yn ymuno â hi yn cynnwys Nant Melincwrt a Nant Clydach. Yr unig lednant arall o bwys i ymuno ydy afon [[Afon Dulais (Castell-nedd Port Talbot)|Dulais]] sydd â'i ffynhonell i'r gogledd o [[Blaendulais|Flaendulais]]. Fel mae Dulais yn agosau at Nedd, mae'n disgyn i raeadr ysblenydd [[Rhaeadrau Aberdulais]], atyniad twristiaeth poblogaidd a safle hen weithfeydd haearn.
Mae Nedd yn darparu dŵr ar gyfer dau gamlas, [[Camlas Nedd]] a [[Camlas Tennant|Chamlas Tennant]]. Ym masn [[Aberdulais]], mae'r ddau camas yn cwfr, y Camlas Tennant yn croesi Nedd ar [[traphont|draphont]] gwych. Hefyd yn croesi'r afon yma mae llinell rheilfordd Dyffryn Nedd a ffordd yr A465.
Mae aber yr afon yn ymestyn o [[Castell-nedd|Gastell-nedd]] heibio Llansawel ac i'r môr ger [[Jersey Marine]]. Mae'r aber yn rhannol wedi ei diwydiannu, gyda iard torri llongau a Safle Amwynderau Dinesig mawr. Lle nad oes ymyraeth â hi, mae gan yr afon ardaloedd [[morfa heli]] sydd â gwerth ecolegol o bwys.
Cefnogodd yr afon ar un adeg, nifer o byllau glô dwfn a golchfeydd glô ac tuag at ddiedd y [[20fed ganrif]], sawl cloddfa agored. Roedd hefyd sawl cloddfa ddrifft, roedd yr rhai o'r rhain yn dal i ddefnyddio merlod tan ddiwedd y [[1990au]].
-->
Ur mell labouradeg [[aluminiom]] a oa bet savet e-kichen [[Resolfen]] e-pad an [[eil brezel-bed]], met serret e voe er bloavezhioù 1990. Hiziv eo labour ar c'hoad hag an douar ha ne chom ken en draonienn (''Dyffryn Nedd'', e kembraeg), ha mont a ra an darn vrasañ eus an dud d'o devezh bemdez da [[Abertawe]] pe [[Port Talbot]].
[[Rummad:Stêrioù Castell-nedd Port Talbot]]
▲[[cy:Afon Nedd]]
[[en:River Neath]]
| |||