Apartheid : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot ouzhpennet: tr:Apartheid
D Robot ouzhpennet: fiu-vro:Apartheid; Kemm dister
Linenn 1:
An '''apartheid''' (ur ger [[afrikanek]] pe [[nederlandek]] a dalv kement ha "tuadur", da lavaret eo tuañ an dud) a zo bet ur [[politikerezh]] evit [[diforc'hañ]] [[annez|annezidi]]idi [[Suafrika]] hervez o [[gouenn]], lakaet e [[pleustr]] adalek [[1948]] betek [[1991]] gant ar [[Strollad broadel afrikanour]]. Diazezet e oa war pennaennoù ar [[gouennelouriezh|ouennelouriezh]].
[[Rummad:Gouennelouriezh]][[Rummad:Istor Suafrika]]
 
Ar [[pennaenn|bennaenn]] a zo bet [[rannadur]] [[tiriad]] Suafrika etre pevar [[rummad]] tud : an Dud wenn, ar [[Bantou|Vantoued]] (da lavaret eo ar [[morian|vorianed]]), an [[Hiron]]ed hag an [[Indez|Indezidi]]idi. [[Statud]]où ha [[gwir]]ioù disheñvel a oa roet da bep rummad hag dre al [[lezenn]]où ne veze ket aotreet an darempredoù boutin etrezo. Difennet e oa groñs an darempredoù revel hag an [[dimeziñ]] etre tud disheñvel o rummad ofisiel.<br />
Dre ma oa difennet meur a [[obererezh]] d'ar rummadoù all e oa [[pal]] sistem an apartheid lakaat an Dud wenn da vezañ dre al lezenn e penn an holl [[kevredigezh|gevredigezh]]. Dismantret eo bet ar bolitikerezh pa teuas ar pennoù suafrikan da gompren ne oa ket tu diorren ur vro ha ne veze ket renet hervez soñj ar [[muiañniver]] pa oa ar Re wenn ar strollad tud bihannañ. Asantañ a reas ar gouarnamant ma vo nullet tamm ha tamm ar [[berz]]ioù betek ma vo treuzkaset ar galloud d'ar [[strollad politikel]] [[Kendalc'h Broadel Afrikan]] renet gant [[Nelson Mandela]], prezidant morian kentañ ar vro ([[1991]]).<br />
Dre astenn e vez implijet ar ger ''apartheid'' evit pep politikerezh tuadur pe diforc'hidigezh, met arouez ur sistem politikel gouennelour eo da gentañ holl.
 
== Istor ==
An '''apartheid''' (ur ger [[afrikanek]] pe [[nederlandek]] a dalv kement ha "tuadur", da lavaret eo tuañ an dud) a zo bet ur [[politikerezh]] evit [[diforc'hañ]] [[annez|annezidi]] [[Suafrika]] hervez o [[gouenn]], lakaet e [[pleustr]] adalek [[1948]] betek [[1991]] gant ar [[Strollad broadel afrikanour]]. Diazezet e oa war pennaennoù ar [[gouennelouriezh|ouennelouriezh]].
Pa oa an [[Afrikanour]]ien ar strollad tud wenn staliet er vro abaoe derou an [[trevadennerezh|drevadenn]] izelvroat er {{XVIvet kantved}} hag an hini niverusañ eus ar re wenn e-kreiz mor ar vorianed orinad e talc'has pennoù an Afrikanourien da sevel ur politikerezh broadelour hervez deurioù o c'humuniezh. Kentañ tro ma oe klevet ar ger ''apartheid'' e teuas er maez eus genou ar Ministr kentañ da zont Jan Smuts e [[1917]].<br />
 
Ar [[pennaenn|bennaenn]] a zo bet [[rannadur]] [[tiriad]] Suafrika etre pevar [[rummad]] tud : an Dud wenn, ar [[Bantou|Vantoued]] (da lavaret eo ar [[morian|vorianed]]), an [[Hiron]]ed hag an [[Indez|Indezidi]]. [[Statud]]où ha [[gwir]]ioù disheñvel a oa roet da bep rummad hag dre al [[lezenn]]où ne veze ket aotreet an darempredoù boutin etrezo. Difennet e oa groñs an darempredoù revel hag an [[dimeziñ]] etre tud disheñvel o rummad ofisiel.<br>
Dre ma oa difennet meur a [[obererezh]] d'ar rummadoù all e oa [[pal]] sistem an apartheid lakaat an Dud wenn da vezañ dre al lezenn e penn an holl [[kevredigezh|gevredigezh]]. Dismantret eo bet ar bolitikerezh pa teuas ar pennoù suafrikan da gompren ne oa ket tu diorren ur vro ha ne veze ket renet hervez soñj ar [[muiañniver]] pa oa ar Re wenn ar strollad tud bihannañ. Asantañ a reas ar gouarnamant ma vo nullet tamm ha tamm ar [[berz]]ioù betek ma vo treuzkaset ar galloud d'ar [[strollad politikel]] [[Kendalc'h Broadel Afrikan]] renet gant [[Nelson Mandela]], prezidant morian kentañ ar vro ([[1991]]).<br>
Dre astenn e vez implijet ar ger ''apartheid'' evit pep politikerezh tuadur pe diforc'hidigezh, met arouez ur sistem politikel gouennelour eo da gentañ holl.
 
==Istor==
Pa oa an [[Afrikanour]]ien ar strollad tud wenn staliet er vro abaoe derou an [[trevadennerezh|drevadenn]] izelvroat er {{XVIvet kantved}} hag an hini niverusañ eus ar re wenn e-kreiz mor ar vorianed orinad e talc'has pennoù an Afrikanourien da sevel ur politikerezh broadelour hervez deurioù o c'humuniezh. Kentañ tro ma oe klevet ar ger ''apartheid'' e teuas er maez eus genou ar Ministr kentañ da zont Jan Smuts e [[1917]].<br>
koulskoude ur bolitikerezh tuadur a oa bet staliet dija gant an drevadennourien saozon er bloavezioù [[1910]] goude [[Brezel ar Boers|bezañ trec'h]] war ar [[Boers]]. Lezennoù strizh war implij ar vorianed a oe embannet hag e [[1913]] e tivizas ar Saozon ne c'helle ar vorianed bezañ perc'henned nemet er [[mirlec'h]]ioù savet evit an orinidi , da lavaret eo 7,8% eus an [[tiriad]].
 
Linenn 16 ⟶ 13:
{{Liamm PuB|he}}
{{Liamm PuB|pt}}
 
[[Rummad:Gouennelouriezh]][[Rummad:Istor Suafrika]]
[[Rummad:Istor Suafrika]]
 
[[af:Apartheid]]
Linenn 43:
[[fa:آپارتاید (آفریقای جنوبی)]]
[[fi:Apartheid]]
[[fiu-vro:Apartheid]]
[[fo:Apartheid]]
[[fr:Apartheid en Afrique du Sud]]