Charles de Gaulle : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Kadbzh (kaozeal | degasadennoù)
+ Rummad
D Robot ouzhpennet: fiu-vro:Gaulle'i Charles; Kemm dister
Linenn 7:
 
Bet e oa diouzh [[Londrez]], penn ar [[Rezistañs]] a-enep an [[dalc’herezh|dalc’herezh alaman]] e [[Bro-C'hall]] e-pad an [[Eil brezel bed]] (ar ''[[Frañs dieub]]'').
Savet en deus ar [[Pempvet Republik|V{{vet}} Republik]] e [[1958]] hag e teuas da vezañ he c’hentañ [[Prezidant ar Republik C'hall |prezidant]] eus [[1959]] da [[1969]].
 
Bet eo mestr bras nemetañ [[Urzh an Dieubidigezh]].
Linenn 14:
 
 
== Orin ==
Tiegezh mamm Charlez de Gaulle, an tiegezh Maillot, a oa a orin eus ar [[Flandrez]] c’hall. A-berzh al lodenn-se eus e diegezh e tiskenne de Gaulle eus hendadoù [[iwerzhon]]at (ar MacCartaned, [[Jakobouriezh|Jakobited]] tec’het da Vro-C’hall goude an Dispac’h klodus, [[skos]]at (Ar Fleminged), hag [[alaman]] (ar gKolbed, a orin eus [[Baden|Dugelezh Baden]]). Tad-kozh ar jeneral de Gaulle a-berzh he mamm a oa ur patrom bras en Industriezh ar gwiadoù e [[Lille]].
 
 
=== Tiegezh ha deskadurezh ===
Bet ganet e [[Lille]] d’an 22 a viz Du [[1890]] en un tiegezh katolik a oa o chom e [[Pariz]], Charlez de Gaulle a oa mab [[Herri de Gaulle|Herri]], kelenner war al lizhiri ha war an istor, ha Jeanne Maillot. Charlez en doa tri breur, daou en o zouez a gemero perzh er [[Rezistañs]] hag ur c’hoar, a gemero perzh er Rezistañs ivez:
* Zavier de Gaulle (1887-1955), hag a vo prizoner brezel, hag a vo ezel eus ar Rezistañs goude e-pad an [[Eil brezel bed]] ; Tad [[Geneviève De Gaulle-Anthonioz|Geneviève de Gaulle-Anthonioz]].
Linenn 27:
Abred-kenañ, e dad a lakas Charlez da zizoloiñ oberennoù [[Maurice Barrès|Barrès]], [[Herri Bergson|Bergson]] ha [[Charlez Péguy|Péguy]]. [[Unpennelouriezh|Unpennelour]] eo an tiegezh ha lenn a ra an tad ''[[L'Action française]]'' (betek kondaonidigezh luskad [[Charles Maurras]] gant ar [[Vatikan]]). Sellet e vez ouzh e diegezh evel ur familh « katolik ha frankizour », [[afer Dreyfus|dreyfusour]] e vint ha mont a reont a-du gant ar [[Trede Republik]] en doare goulennet gant ar pab. E dad en deus estlamm ouzh [[Louis-Nathaniel Rossel|Louis Rossel]], « jeneral » eus ar [[Kumun Pariz|Gumun]], fuzuilhet gant ar « Versailhiz ».
 
Ul lodenn eus e studioù kentañ derez a reas Charles de Gaulle e skol Frered ar Skolioù Kristen eus parrez Sant-Tomaa-Aquin (hiziv [[lise Sant-Tomas-Aquin]]) e [[Paris]]. Goude an enkadennn bolitikel a heul disrann an iliz hag ar stad e [[1905]], Charlez de Gaulle a ya da genderc’hel e studioù da [[Belgia|Velgia]], ar c’hentañ skiant-prenañ eus an harlu eo .
 
 
Linenn 85:
 
== [[Eil brezel bed]] ==
[[ImageSkeudenn:De Gaulle-OWI.jpg|200px|thumb|left|Ar jeneral de Gaulle]]
 
 
Linenn 102:
Charles de Gaulle a zeu neuze er-maez eus [[urzhaz]] an arme. E gefridi zo kenurzhiañ ar strivoù gant ar [[Rrouantelezh-Unanet]] da zerc'hel gant ar stourm. D'an 9 a viz Even e klask en aner lakaat Churchill da lakaat muioc'h a nerzhioù, ha kirri-nij ivez, er gombat. D'an 10 a viz Even, de Gaulle a guita [[Pariz]], disklêriet kêr zigor, evit Orléañs, Briare ha Tours. Kaset e kefridi da [[Londrez]], d'ar 16 a viz Even, e kas dre bellgomz an notenn ''[[Anglo-French Unity]]'' eus [[Jean Monnet]] da [[Paul Reynaud]]. Distroet ar memes devezh e [[Bourdel]] e klev en deus roet [[Paul Reynaud]] e zilez a brezidant ar c'huzul, ez eo bet kemeret lec'h hennezh gant ar [[Philippe Pétain|marichal Pétain]] hag ez eo bet goulennet an arsav-brezel. Koll a ra ar jeneral de Gaulle eta e lec'h er gouarnamant.
 
==== Galv an 18 a viz Even 1940 ====
[[ImageSkeudenn:De Gaulle - à tous les Français.jpg|right|200px|thumb|Skritellig peget en holl gêr Londrez, ha mesket allies gant ar galv, ar pezh a zisplije kenañ da ze Gaulle.]]
 
<!--
Linenn 122:
</ref>, devient son emblème. Les statuts juridiques de la France libre et ses rapports avec le gouvernement anglais sont fixés par le juriste [[René Cassin]]. La France libre a bientôt sa banque, son journal officiel, ses décorations - le général fonde l'[[Ordre de la Libération]] à [[Brazzaville]] dès octobre 1940, pour honorer ses "[[compagnons de la Libération|compagnons]]". Des comités français libres actifs dans le monde entier se constituent et tentent de rallier à de Gaulle les Français de l'étranger, les opinions et les gouvernements. -->
 
== Levrlennadur ==
=== Oberennoù Charlez de Gaulle ===
* ''Une mauvaise rencontre'' Imp. de Montligeon, 1906 (skrivet da 15 vloaz)
* ''La Congrégation, Hors de France'' Revue du collège d'Antoing (n° 6) 1908
Linenn 170:
** Levrenn 13 - ''Compléments de 1924 à 1970'' Plon 1997
 
=== Oberennoù gouestlet da Charlez de Gaulle ===
==== An den ====
* [[Charles Morazé]] :''Le général de Gaulle et la République'', Ed.: Flammarion, 1993, coll.: Vieux Fonds Fic, ISBN 20806055932-08-060559-3
* Henri de Kerillis, ''De Gaulle dictateur. Une grande mystification de l'histoire'', Montréal, Beauchemin, 1945 (flemmskrid).
* [[Alain de Boissieu]] : ''Pour Combattre avec de Gaulle (1940-1945)'' et ''Pour servir le Général (1946-1970)''.
Linenn 185:
* [[Philippe de Gaulle]], ''De Gaulle, mon Père. Entretiens avec Michel Tauriac '', Paris, Plon 2003.
* [[Dominique Venner]], ''De Gaulle, la grandeur et le néant'', Monaco, Éditions du Rocher. 300 p., 2004.
* Julian Jackson, ''De Gaulle. Au-delà de la légende'', embannadur Alvik, 2004
* Guy Forzy, ''Ça aussi, c'était De Gaulle'', Dualpha, 2004
* Henri-Christian Giraud (dir.), ''Réplique à l'amiral de Gaulle'', Monaco, embannadur du Rocher, coll. « Documents », 2004
Linenn 193:
* [[Philippe de Gaulle]] Michel Tauriac, ''Mon père en images'', Michel Lafon 2006 (ouvrage de photos inédites).
 
==== Ar politikerezh ====
===== Levrioù hollek =====
* [[Maurice Agulhon]], ''De Gaulle. Histoire, symbole, mythe'', [[Paris]], [[Plon]], 2000
* Serge Berstein, ''Histoire du gaullisme'', [[Paris]], Éditions Rémi Perrin, [[2001]]
Linenn 200:
* [[Henry Rousso]], ''Le Syndrome de Vichy'', [[Éditions du Seuil]], 1990
 
===== Studiadennoù dre dachenn =====
* François Audigier, ''Histoire du S.A.C. La part d'ombre du gaullisme'', [[Éditions Stock]], [[2003]].
* [[Vincent Jauvert]], ''L'Amérique contre De Gaulle'', [[Paris]], [[Éditions du Seuil|Seuil]], [[2000]].
* [[Pierre Quatrepoint]], ''L'aveuglement, De Gaulle face à l'[[Indochine française|Indochine]]'', Éditions Rémi Perrin, [[2003]].
 
===== Ar Rezistañs =====
* Robert Belot, « ''La Résistance sans de Gaulle'' », embannadur Fayard, 2006.
* [[Jean-Louis Crémieux-Brilhac]], « ''La [[France libre]]'' », Paris, [[Éditions Gallimard]], 1996.
Linenn 212:
* François Kersaudy, « ''De Gaulle et [[Franklin Roosevelt|Roosevelt]] : le duel au sommet'' », Éditions Rémi Perrin, 2004.
 
===== De Gaulle, a-enep ar IV{{e}} Republik =====
* Fondation Charles-de-Gaulle et université Michel-de-Montaigne-Bordeaux-III, ''De Gaulle et le RPF'', embannadur Armand Colin, [[1998]]
* Jean Charlot, ''Le Gaullisme d'opposition. 1946-[[1958]]'', [[Éditions Fayard]], [[1983]]
* Frédéric Turpin, ''De Gaulle, les gaullistes et l'Indochine'', embannadur Les Indes savantes, [[2005]]
 
===== Brezel Aljeria =====
* Pierre Abramovici et Gabriel Periès, « ''La Grande Manipulation'' », Éditions Hachette, 2006.
* [[Georges-Marc Benamou]], « ''Un mensonge français'' », [[Éditions Robert Laffont]], 2003.
Linenn 225:
* Irwin Wall, ''Les États-Unis et la guerre d'Algérie'', Éditions Soleb [http://www.soleb.com/livres/etats-unis-algerie/etats-unis-algerie.htm], 2006 [http://www.amazon.fr/États-Unis-guerre-dAlgérie-Irwin-Wall/dp/2952372616 sur Amazon]
 
===== An distro d’ar galloud e 1958 =====
* Christophe Nick, « ''Résurrection. Naissance la [[Ve République]], un coup d'État démocratique'' », [[Éditions Fayard]], 1998.
* [[Michel Winock]], « ''L'agonie de la IV{{e}} République. [[13 mai]] [[1958]]'' », [[Éditions Gallimard]], coll. « Les journées qui ont fait la France », 2006.
 
===== Ar brezidantelezh =====
* Serge Berstein, ''La France de l'expansion'', t.1 ''La République gaullienne (1958-1969)'', embannadur Seuil, coll. Points Histoire, 1989
* Jean Charlot, ''Le Phénomène gaulliste'', embannadur Fayard, 1970
Linenn 238:
* Pierre Viansson-Ponté, ''Histoire de la République gaullienne'', embannadur Hachette, « Pluriel », deux vol., 1994 [1{{re}} éd., 1970]
 
==== Testenioù hag eñvorennoù ====
* Fondation Charles de Gaulle, ''Avec De Gaulle : témoignages. Levrenn 2, Le temps du rassemblement, 1946-1958'', Paris, Nouveau monde éd., 2005. 502 p., 23 cm. ISBN 2-84736-053-0.
* Lucien Bitterlin, ''Nous étions tous des terroristes'', Paris, embannadurioù Témoignage chrétien, 1983
Linenn 248:
* [[Jean Pierre-Bloch]], ''De Gaulle ou le temps des méprises'', Paris, embannadurioù La Table ronde, 1969
 
== Pladennoù ==
* Charles de Gaulle, ''Discours historiques 1940-1969'' (disque 33t)
 
Linenn 254:
<references />
 
=== Liammoù diavaez ===
 
* [http://www.ina.fr/archivespourtous/index.php?vue=notice&from=fulltext&full=breton&cs_page=5&cs_order=0&num_notice=41&total_notices=146 Charlez de Gaulle o tistagañ un nebeud gerioù e brezhoneg da-geñver ur brezegenn e Kemper, d'an 2 a viz C'hwevrer 1969,dielloù an INA]
* [http://www.contreculture.org/AG%20De%20Gaulle%20id%E9es%20directrices.html Charles de Gaulle. Les idées directrices. Citations]
* [http://www.unice.fr/ILF-CNRS/politext/DeGaulle/degaulledate.html De Gaulle. Testennoù dre urzh an amzer] CNRS.
Linenn 270:
 
{{DEFAULTSORT:De Gaulle, Charles}}
 
[[Rummad:Istor Bro-C'hall en XXvet kantved]]
[[Rummad:Prezidanted Bro-C'hall]]
Linenn 278 ⟶ 279:
[[Rummad:Marvioù 1971]]
 
{{Liamm PuB|ru}}
{{Liamm PuB|he}}
{{Liamm PuB|ru}}
 
[[af:Charles de Gaulle]]
Linenn 306 ⟶ 307:
[[fa:شارل دوگل]]
[[fi:Charles de Gaulle]]
[[fiu-vro:Gaulle'i Charles]]
[[fr:Charles de Gaulle]]
[[fy:Charles de Gaulle]]