Gwener (doueez) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
SieBot (kaozeal | degasadennoù)
D Robot kemmet: sr:Венера (богиња); Kemm dister
Linenn 2:
 
[[Skeudenn:Bouguereau_venus_detail.jpg|thumb|Darn eus '' [[Ganedigezh Gwener]] '' gant [[William Adolphe Bouguereau]]]]
[[ImageSkeudenn:Peter Paul Rubens 111.jpg| thumb|250px|''[[Gwener]] dirak he melezour'', war-dro 1615 ]]
 
'''Gwener''' a oa [[doue]]ez ar [[kened|gened]] hag ar [[karantez|garantez]] e relijion ar [[Romaned]] kozh.
Tennañ a ra da [[Afrodite]] an [[Hellened]] ha da d-[[Turan]] an [[Etrusked]].
 
He far a gaver e relijionoù all :
* [[Tlahuizcalpantecuhtli]] gant an [[Azteked]],
* [[Kukulcan]] gant ar v-[[Mayaed]] ha [[Sif]] er mojennoù [[nordek]].
 
== Istor ur vojenn ==
Da gentañ e oa un doueez italek dister a-walc'h, a ziwalle al liorzhoù, strujusaat ar bleunioù ha dareviñ ar plant. N'eo nemet adalek an IIvet kantved kent JK e voe kemmesket gant [[Afrodite]] [[Hellaz]], hag e voe roet dezhi perzhioù an doueez hellazat. Neuze eo e voe brud dezhi e [[Roma]].
 
Er Iañ kantved, pa lavare [[Julius Caesar]] e tiskenne e diegezh, ar "gens Julia", eus [[Eneas]], mab da [[Anchise]] ha da Wener, e voe reoliet gantañ lidoù-azeuliñ e "c'hourvamm".
Neuze eo e voe gouestlet miz [[Ebrel]] d'an doueez, abalamour ma oa koulz dihun an natur, hag ivez, a-hervez, hini ar garantez.
 
== Hec'h anv ==
Gant ar Romaned e oa anavezet dindan an anv ''[[Venus]]'' ha dont a ra an anv ''Gwener'' eus [[tro-c'henel]] latin ''Venus'', a zo ''Veneris''. Kevatal e oa ''Venus'', pe [[Gwener]], da ''[[Afrodite]]'' ar [[Gres|C’hresianed]] kozh.<br />
 
* '' [[Gwener anadiomene]] '' a vez graet anezhi en oberennoù arzel m'he gweler en he noazh o tont e-maez an dour.
 
 
== Kerentiezh ==
Merc’h e oa da [[Yaou (doue)|Yaou]] ha da [[Dione|Zione]].
Dimezet e oa da [[Vulcanus]].
 
 
[[ImageSkeudenn:MarsVenus.jpg|thumb|right|200px|''Meurzh ha Gwener'', [[Agostino Carracci]]]]
 
E-touez he bugale:
Linenn 38:
=== Karantezioù ===
 
[[Skeudenn:Sandro_Botticelli_046.jpg|thumb|right|350px|''[[Ganedigezh Gwener (Botticelli)|Ganedigezh Gwener]]'' livet gant [[Alessandro di Mariano Filipepi|Sandro Boticelli]] en 1485.]]
 
Karet he deus doueed ha tud kenkoulz all.
Linenn 46:
Rediet e voe gant he zad [[Yaou (doue)]] da zimeziñ gant [[Vulcanus]], an doue divalav.
==== Gant tud ====
 
* [[Anchise]], [[lezvab]] da roue [[Troja]] a oa he c'harantez vras (ne oa ket hini [[Afrodite]], a gare [[Adonis]]).
 
== Oberennoù arzel ==
Gwelout:
* [[delwennoù da Afrodite]]
* [[livadurioù da Afrodite]]
 
== Lennegezh ==
* ''La Vénus d'Ille'', gant [[Prosper Mérimée]]
* ''Venus Anadyomène'', ur varzhoneg gant [[Arthur Rimbaud]].
 
[[ImageSkeudenn:Abt.jpg|250|center]]'''''Gwener anadiomene''''', murlivadur e [[Pompei]], gant [[Apelles]] (a greder), kollet abaoe. Tapet e oa bet ar skeudenn a-raok an distruj.
 
[[ImageSkeudenn:Anadyomene.jpg|thumb|260px|left|''Gwener Anadiomene'', gant [[Tizian]] (war-dro 1525)]]
[[ImageSkeudenn:Kustodiev russian venus.jpg|300px|thumb|right|''Gwener rus'', gant [[Kustodiev]] .]]
 
== Gerioù ==
[[ImageSkeudenn:VenusWillendorf.jpg|thumb|Gwener Willendorf]]
* Graet e vez an anv ''Venus'' (peurvuiañ), pe ''Gwener'' (a-wechoù) eus
** ur gaer a blac'h
** un delwenn gwreg dianav, ragistorel alies, ne vern pe neuz a ve dezhi.
 
* Ar ger [[binim]] a deu eus ar ger gallek ''venin'', a deu eus an anv [[Venus]].
 
* Roet he deus hec’h anv d’an [[Gwener (deiz)|deiz]] — devezh gouestlet dezhi, ha d’ar [[Gwener (planedenn)|blanedenn]].
 
== Pennadoù kar ==
* [[Delwennoù da Afrodite]]
 
=== Liammoù diavaez ===
Linenn 133:
[[sk:Venuša (bohyňa)]]
[[sl:Venera (mitologija)]]
[[sr:Венера (митологијабогиња)]]
[[sv:Venus (gudinna)]]
[[th:เทพีวีนัส]]