Stumm eus an 29 Her 2009 da 19:16 kemmañ SieBot (kaozeal \| degasadennoù) 51 739 c'hemm D Robot kemmet: az:Herman Hesse ← Kemm kent		Stumm eus an 26 Gen 2010 da 23:24 kemmañ dizober Xqbot (kaozeal \| degasadennoù) Robotoù 60 221 c'hemm D Robot ouzhpennet: hy:Հերման Հեսսե; Kemm dister Kemm nevesoc'h →
Linenn 1: == Hermann Hesse (1877-1962) == Unan eus anavezetañ skrivagnerien [[Alamagn]] eo c’hoazh Hermann Hesse, ha troet e oberennoù (romantoù, barzhonegoù, danevelloù) e meur a yezh. Roet eo bet dezhañ ar [[Priz Goethe]] ha [[Priz Nobel al lennegezh]] e [[1946]]. [[Skeudenn:Hermann_Hesse_1927_Photo_Gret_Widmann.jpg\|thumb\|250px\|right\|Hermann Hesse]] == E vuhez == « ''E [[Calw]] (Forest Du, [[Wurtemberg]]) on bet ganet d’an 2 a viz Gouere [[1877]]. Va zad, anezhañ un Balt-Alaman, a oa Estonian a orin; merc’h ur Swabiad hag ur Suisad galleger e oa ma mamm. Tad va zad a oa medisin, mamm va zad a oa misionerez ha hollc’houizek war sevenadur [[India]]. Va zad a zo bet misioner e [[Bro-India]] e-pad ur prantad berr, ha ma mamm a dremenas un nebeud bloavezhioù e [[Bro-India]] war labour misionerez ivez.'' » Linenn 14: Skarzhet eo eus ar skol ar bloaz warlerc'h avat, ha divizout gantañ treiñ kein ouzh ar vuhez relijiel evit gounit e damm bara en ur stal vekanikerezh da gentañ. E [[Tübingen]] hag e [[Basel]] e labour adalek ar 17 a viz Here [[1895]] er stal levrioù ha traoù-kozh Heckenhauer. An darn vrasañ eus al levrioù e gwerzh zo gouestlet d’an doueoniezh, d’ar prederouriezh ha d’ar gwir, peadra da binvidikaat e ouiziegezh ha leuniañ an amzervezh ma chom e-unan. Rak n’en deus ket kalz a zarempredoù gant ar gevredigezh. Lenn a ra kalz eta, oberennoù theologiel koulz ha re skrivagnerien veur al lennegezh alaman ([[Goethe]], [[Lessing]], [[ Schiller]]) mui kontadennoù [[mojennerezh]] [[Bro-C’hresia]]. Lakaat a ra da embann ar varzhoneg ''Madonna'' en ur gelaouenn a [[Vienna]] e [[1896]]. Krog eo da skrivañ barzhonegoù. Un dastumadenn vihan zo embannet evit ar wech kentañ e e-kreiz an diskar-amzer [[1898]] dindan an anv ''Romantische Lieder'' [Kanaouennoù romantel], hag e-pad an hañv [[1899]] ur stobad barzhonegoù e komzoù-plaen gant an titl ''Eine Stunde hinter Mitternacht'' [Un eurvezh a-raok hanternoz]. Ur c’holl arc’hant eo avat evit an embanner eus [[Leipzig]], Eugen Diederichs. E-korf daou n’eus bet gwerzhet nemet 54 skouerenn diwar 600 eus ar ''Romantische Lieder'', ha dousig-tre e vez prenet 600 skouerenn an eil oberenn gant an dud. Ne gav ket abeg evit fallgaloniñ koulskoude, kentrec’het m’eo gant talvoudegezh ar skridoù hag ar c’hoant reiñ lañs d’ar aozour yaouank. E [[1901]] e teu un huñvre da wir pa c’hell beajiñ evit ar wech kentañ en [[Italia]]. Hevlene e kav labour e stal ul levraoueger nevez Wattenwyl, e [[Basel]]. N’eo mui e vicher ar pep pouezusañ bremañ : an arc’hant degaset dre embann testennoù lennegel, barzhonegoù er c’helaouennoù liesseurt zo koulz lavaret un eil c’hopr evitañ. Met dav e vo dezhañ gortoz ma vo embannet an danevell ''Peter Camenzind'' e [[1904]] gant an embanner Samuel Fischer evit anavezout ar brud. Paouez a ra gant e vicher er stal-levrioù. Dimeziñ a ra e [[1904]] gant ur plac'h eus [[Basel]], Maria Bernoulli. Ganti en do tri bugel, Bruno, Heiner ha Martin. En em staliañ a ra Hermann Hesse hag e familh e [[Bro-Suis]]da vat. Mennet start eo da vevañ war ar maez, pell eus ar c'hêrioù. Kavout a ra bod e [[Gaienhofen]], war vord al [[Lenn Konstanz]] e-kichen [[Bern]]. Eno e skriv un eil romant ''Unterm Rad'' [Ar rollec’h] a zeu er-maez e [[1906]]. Danevelloù ha barzhonegoù, mui ur romant nevez ''Gertrud'' ([[1910]]) a vo savet warlerc’h, gant poan war a seblant, o vezañ n’eo mui awenet. Diwezhatoc’h e anzavo e oa ur c’hwitadenn da vat. Ar pennabeg a gaver en darempredoù gant e wreg : reuz zo en tiegezh, kement hag e kuit Hesse an ti e [[1911]] evit beajiñ en [[Azia]] ([[Sri Lanka]] hag [[Indonezia]]) gant e gamalad Hans Sturzennegger. D’an distro e tiviz Hesse dilojañ da v[[Bern]], pezh na zegaso netra gwelloc’h evit unded ar c’houblad. Pa glev trouz deroù ar Brezel-Bed e [[1914]] e ya e gwazerezh kannadi Alamagn. N’eo ket ar c’hoant brezeliñ a vount anezhañ da dapout krog en ur fuzuilh hogen ne c’hell ket asantiñ chom e-tal tan an oaled pa varv kement a skrivagnerien yaouank war an talbenn. Evit abegoù yec’hed ez eo nac’het outañ mont d’ar brezel. Menel a ra er c’hannadi evit ober war dro ar skoazell d’ar brizonidi-brezel. Dastum ha kas levrioù dezho e vo e garg bemdeziek hiviziken. Dont a ra da vezañ eil-embanner an ''Deutsche Interniertenzeitung'' [Kelc’hgelaouenn an alamaned toullbac’het 1916-1917], embanner ar ''Sonntagsbote für die deutschen Kriegsgefangenen'' [Kelaouenn sizhunieg ar brizonidi-brezel alaman] etre [[1916]] ha [[1919]], hag e karg eus ''Levraoueg prizonidi-brezel alaman'' . D’an 3 a viz Du [[1914]] ec’h embann er gazetenn ‘’Neue Zürcher Zeitung’’ ur pennad anvet ''O Freunde, nicht diese Töne'' [O Breudeur, paouezomp gant hor c’hlemmoù !], gwerzenn gentañ ''[[Kannen d’al Levenez]]'' gant [[Schiller]]), ur galv davet an intelektualed alaman evit mirout oute da gemer perzh e tabutoù broadelour ar marvezh. Dic’hortoz eo an disoc’h avat : taget eo kriz gant ar c’hazetennoù alaman, mignoned kozh o pellaat dioutañ hag e tegemer lizhiri-gourdrouz zoken. Kalonekaet eo memestra gant e gamalad Theodor Heuss, ha gant ar skrivagner gall [[Romain Rolland]], pa ra ur weladenn dezhañ e miz Eost [[1915]]. Linenn 30: (Da vezañ kendalc'het emberr) == Oberoù == 1900 – Hinterlassene Schriften und Gedichte von Hermann Lauscher [Skridoù ha barzhonegoù lezet gant Hermann Lauscher] Linenn 48: 1919 – Zarathustras Widerkehr. Ein Wort an die deutsche Jugend [Distro Zarathoustra. Ur ger diwar-benn ar yaouankiz alaman] 1920 – Klingsors letzter Sommer [Hañvezh ziwezhañ e Klingsor] 1922 – Siddhartha 1927 – Der Steppenwolf [Bleiz ar steppoù] 1930 – Narziss und Goldmund [Narsis ha Goldmund] Linenn 58: 1932 – Die Morgenlandfahrt [Ar veaj d'ar broioù Reter] 1943 – Das Glasperlenspiel [C’hoari ar perlezennoù gwer] == Troidigezhioù e brezhoneg == * Ar Barzh (Der Dichter - 1913) (troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 332 (Mezheven 2002) * Ar gêr ( - 1910) (troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 334 (Here 2002) {{DEFAULTSORT:Hesse, Hermann}} [[Rummad:Skrivagnerien Alamagn]] [[Rummad:Meneger ar skrivagnerien]] Linenn 106 ⟶ 107: [[hr:Hermann Hesse]] [[hu:Hermann Hesse]] [[hy:Հերման Հեսսե]] [[id:Hermann Hesse]] [[ilo:Hermann Hesse]]

Hermann Hesse : diforc'h etre ar stummoù