Kleñved Naplez : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot ouzhpennet: sw:Kaswende; Kemm dister
Linenn 1:
[[FileSkeudenn:Bundesarchiv Bild 105-DOA0220, Deutsch-Ostafrika, Syphilitiker.jpg|thumb|Un naplezeg en Afrika]]
[[ImageSkeudenn:Treponema pallidum.jpg|thumb|[[Treponema pallidum]] eo a zo pennkaoz d'an naplez.]]
[[Skeudenn:Chancres on the penile shaft due to a primary syphilitic infection caused by Treponema pallidum 6803 lores.jpg|thumb|right|260px|Livant war galc'h un naplezeg]]
'''Kleñved Naplez''', pe '''naplez''', a reer eus ur c'hleñved dre ma kreder e vije deuet eus [[Naplez]], pe [[Napoli]], degaset gant ar C'hallaoued pa oant bet oc'h ober brezel en [[Italia]] er XVvet ha XVIvet kantved, hag a deu eus an [[Treponema pallidum]], pe ''treponem disliv''. Ur c'hleñved diwar an [[embarañ]] eo, pegus ha kontammus. En deroù e teu ul livant war groc'hen kalc'h ar baotred, goude se, a-wechoù bloavezhioù goude, e vez taget ar bouzelloù hag an nervennoù.
 
== Treponemoù ==
[[Treponema pallidum]] zo bet diskoachet gant [[Fritz Schaudinn]] hag Erich Hoffman e [[Berlin]] en [[1905]].
 
En 1963 e kinnigas Hackett un displegadur all. Dont a rafe an treponem disliv eus un treponem all, ''Treponema caracteum'' e anv, a vije mamm an ''Treponema pallidum'' sub species ''endemicum'' anvet ivez [[bejel]].
 
== Anvioùhervez ar broioù ==
<!--
 
Linenn 36:
er VIvet kantved kent JK. E [[Pompei]] ez eus bet kavet dent bugale adenn da re bugale naplezet pa oa brazez o mamm.
Met ar splannañ prouenn eus ar c'hleñved en [[Europa]] ar Grennamzer a zo bet kavet e biz [[Bro-Saoz]], e-kichen porzh [[Kingston-upon-Hull]], e-kerzh ur furchadeg en ur manati kozh eus an XIIIvet ha XIVvet kantved.
 
 
Linenn 182:
-->
 
== Tud brudet o c'hleñved ==
[[FileSkeudenn:Ulrich von Hutten - De morbo gallico (French translation).jpg|thumb|right|280px|Troet e voe levr [[Ulrich von Hutten]] diwar-benn ar ''morbus gallicus'', ar ''c'hleñved gall'', e galleg. Ne blijas ket an anv [[latin]] d'an troour gall, [[Jean Chéradame]], a reas gant 'le mal de Naples', un anv tremenet e brezhoneg.]]
(m = marvet gant ar c'hleñved)
* 1488-1523 [[Ulrich von Hutten]]
* 1491-1547 [[Herri VIII]] ha pemp [[pried]] dezhañ
* 1537-1553 [[Edouarzh VI]], mab da Herri VIII
* 1606-1668 [[William Davenant]]
* 1776-1822 [[Ernst Theodor Amadeus Hoffmann|Ernst Hoffmann]]
* 1797-1828 [[Franz Schubert]]
* 1797-1848 [[Gaetano Donizetti]]
* 1810-1856 [[Robert Schumann]] (a greder)
* 1818-1862 [[Mary Todd Lincoln]]
* 1821-1867 [[Charles Baudelaire]], m
* 1824-1884 [[Bedrich Smetana]]
* 1830-1870 [[Jules de Goncourt]]
* 1840-1897 [[Alphonse Daudet]]
* 1844-1900 [[Friedrich Wilhelm Nietzsche]] (a greder)
* 1849-1895 [[Randolph Churchill]]
* 1850-1893 [[Guy de Maupassant]]
* 1853-1890 [[Vincent Van Gogh]]
* 1862-1921 [[Georges Feydeau]]
* 1862-1934 [[Frederick Delius]]
* 1864-1901 [[Henri de Toulouse-Lautrec]]
* 1868-1917 [[Scott Joplin]]
* 1870-1924 [[Lenin]]
* 1872-1906 [[Harry Nelson Pillsbury]]
* 1883-1945 [[Benito Mussolini]]{{citnec}}
* 1895-1962 [[Karen Blixen]]
* 1899-1947 [[Al Capone]]
* 1905-1976 [[Howard Hughes]] hag un toullad aktourezed darempredet gantañ
* 1911-1938 [[Robert Johnson]]
* 1924-2003 [[Idi Amin Dada]] (a greder)
* 1932-1972 Ar glañvourien e [[studienn Tuskegee diwar-benn an naplez]]
 
<!--
Linenn 228:
<!--** C'est le premier ouvrage français sur la syphilis, écrit par [[Thierry de Héry]]-->
 
== Pennadoù kar ==
 
 
Linenn 241:
<references />
 
[[Rummad:kleñvedoùKleñvedoù reizhel]]
 
 
[[Rummad:kleñvedoù reizhel]]
 
[[af:Sifilis]]
Linenn 294 ⟶ 292:
[[sr:Сифилис]]
[[sv:Syfilis]]
[[sw:Kaswende]]
[[ta:சிபிலிசு]]
[[te:సవాయి]]