Tog : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
TXiKiBoT (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: wa:Tchapea
D Robot ouzhpennet: hr:Šešir; Kemm dister
Linenn 1:
[[ImageSkeudenn:Many hats.jpg|thumbthumbnail|leftkleiz|200px|Togoù a bep seurt]]
 
 
Un '''tog''', pe ur '''c'habell''', zo ur pezh [[dilhad]] a vez lakaet war [[penn]] an dud, koulz [[paotr]]ed koulz [[merc'h]]ed. A bep seurt togoù zo, pep seurt stumm dezho.
 
== Lodennoù ==
Peurvuiañ e vez div lodenn en un tog:
* ar [[pod]], pe [[podenn]], ''pod an tog'', ma lakaer ar [[penn]] pe ar [[klopenn|c'hlopenn]];
* an [[erien]], ledan pe ledanoc'h.
 
== Stummoù ==
* Darn a vez lakaet war ar penn, hag a zo [[erien|dierien]].
* Darn all zo erienet, evel ar [[sombrero]] .
* Darn a c'holo ar gouzoug pe an dremm, ouzhpenn ar blev.
* Darn zo kornek, daougornek, tric'hornek...
 
[[ImageSkeudenn:Detail from a painting of Napoleon.jpg||thumbthumbnail|200px|Tog daougornek Napoleon.]]
[[ImageSkeudenn:PaulStrandBowlerHat.jpg|thumbthumbnail|leftkleiz|200px|Un ''tog pomper'', e 1916]]
 
 
=== Gerdarzh ha distagadur ===
Dont a ra ar ger eus ar ger [[gallek]] "toque". <br />
Daou zistagadur a gaver d'ar ger: gant ur vogalenn verr, e doare [[Kerne-Izel]] (liester ''tokoù, tokeier''), pe gant ur vogalenn hir, e doare [[Treger]] (liester ''togoù''). E geriadur [[Jules Gros]] e kaver meneg eus ''tokoù'' ha ''togoù'', met ''togoù'' hepken er skouerioù.
 
== Gwiskañ ar penn ==
Gwiskañ ar penn a vez graet gant seurtoù togoù abaoe pell, ha gant pezhioù dilhad all, a bep seurt anvioù dezhe: [[boned]], [[kasketenn]] , [[koef]], [[bered]].
 
Linenn 31:
Ne oa nemet er gêr, hag er parkeier pe war vor, ne oa ket ret gwiskañ ar penn. Met er parkeier evel war vor, ma laboure an dud dindan ar seizh amzer, e oa furoc'h goleiñ ar c'hlopenn, traken 'met evit ar yec'hed.
 
[[ImageSkeudenn:Auguste Renoir - Le Déjeuner des canotiers.jpg|thumbthumbnail|Toget eo an holl (pe dost), paotred ha merc'hed, e taolenn [[Auguste Renoir]]. ]]
 
[[ImageSkeudenn:Renoir24.jpg|thumbthumbnail|leftkleiz|Auguste Renoir, Emboltred, 1876. Kasketennet eo an arzour.]]
 
[[ImageSkeudenn:Renoir_Self-Portrait_1910.jpg|thumbthumbnail|rightdehou|Auguste Renoir, Emboltred, 1910. Toget eo an arzour.]]
 
 
[[ImageSkeudenn:3916Chapeau tendu.png|thumbthumbnail|Un tog plac'h e 1911]]
 
[[ImageSkeudenn:1901 BoaterStrawHat.jpg|thumbthumbnail|leftkleiz|90px|Un tog plouz koant e 1901. Togoù plouz disheñvel-mat a oa gant al labourerien-douar]]|
 
[[ImageSkeudenn:1820JuniWienerZeitschrift.jpg|thumbthumbnail|rightdehou|100px|Togoù merc'hed e 1820]]
 
== Tennañ an tog ==
Tennet e veze an tog dirak an dud uhel, ar [[person]] evel-just, ar maer, an [[aotrou]] (perc'henn an douar, pe an ti), ar skolaer. Hag ivez en iliz.
 
Linenn 54:
 
 
== Gwiskañ un tog ==
 
 
== Togoù a bep seurt ==
[[ImageSkeudenn:Chapeaux en peau de castor.jpg|rightdehou|310px|thumbthumbnail|centerkreiz|Kemmoù en togoù kroc'hen avanked e [[Kanada]].]]
A bep seurt anvioù zo, hervez ar stumm, an danvez, ar vro orin ar yezh.
 
* ''An [[tog plouz]] ''
* ''An tog foñs uhel'', pe ''tog foñs hir'',
* An tog pompad, pe tog pomper, a zo bowler hat e saozneg, a weler er filmoù kozh war bennoù [[Charlie Chaplin]] pe [[Stan Laurel]] hag [[Oliver Hardy]]
* ''An tog voulouz'', pe ''tog goz'', pe ''tog blev goz'', togoù doare Breizh.
* ''An tog ruz'': tog ar gardinaled, en iliz katolik.
* ''An tog feur'', gwisket er broioù yen, ''[[chapka]]'' e [[ruseg]].
* An ''tog-houarn'', pe ''[[tokarn]]'', pe ''[[helm]]'', a vez gwisket gant soudarded.
 
[[ImageSkeudenn:Queen Elisabeth II.JPG|thumbthumbnail|rightdehou|200px|Brudet eo togoù rouanez Bro-Saoz]]
 
[[Skeudenn:Elizabeth II greets NASA GSFC employees, May 8, 2007.jpg|200px|thumbthumbnail|Unan eus ar c'hantadoù a dogoù brudet a zo bet gwelet war benn rouanez Bro-Saoz.]]
 
== Gerioù deveret ==
* Un [[tog-touseg]], pe ur [[kabell-touseg|c'habell-touseg]] zo unan.
* Un tog [[kistin]].
* ''Didog'', pe ''diskabell'' eo an hini n'eo ket goloet e benn.
** ''Didogañ un dra bennak'' a zo kement ha tennañ ar seurt tog zo warnañ, evel an dent, a vez toget hag a c'hall bezañ didoget.
 
[[ImageSkeudenn:Royalascot.jpg|rightdehou|thumbthumbnail|200px|Maouezed a renk uhel o tispakañ togoù diouzh ar c'hiz e-kerzh redadeg kezeg Ascot, e Bro-Saoz]]
 
== Troioù-lavar ==
* ''Mont e tog'': pa voe dilezet ar c'hoefoù gant ar merc'hed diwar ar maez, e-kerzh an ugentved kantved, e veze lavaret ez aent e tog.
* ''Togañ ar bern plouz'': aozañ ar bern plouz evel pa vije lakaet un tog dezhañ.
 
== Anvioù-tud ==
Anavezet eo an anvioù-tiegezh-mañ:
* '''Kabelleg'''
* '''Daougabell'''
 
== Anvioù togoù eus ar bed ==
[[ImageSkeudenn:Akubra-style hat.jpg|thumbthumbnail|150px|Akubra.]]
 
* An ''[[akubra]]'' eus [[Aostralia]].
* Ar ''[[borsalino]]'', an tog feltr aozet gant [[Giuseppe Borsalino]], deuet da vout hini riblerien ar bloavezhioù 30.
* Ar ''[[chupalla]]'', eus [[Chile]]
* An [[homburg]], pe ''hombourg''
* Ar ''[[fedora]]'', ur seurt [[borsalino]]
* Ar ''[[panama]]'', ha n'int ket graet e [[Panama]], met en [[Ekwador]].
* Ar ''[[sombrero]]'', tog erienet ledan [[Spagn]], pe broioù [[spagnolek]]: brudet eo ar sombrero [[mec'hikan]].
* An ''togoù kornek'':
** An [[ tog daougornek]]
** An [[tog tric'hornek]]
* An ''trilby''.
 
== Lennadurezh ==
* Colin McDowell, Le chapeau et la mode, des origines à nos jours, Celiv, [[Pariz]], 1992, 224 p. (ISBN 2-86535-208-0)
 
== Liammoù ==
 
* [http://www.museeduchapeau.com/ Mirdi gall an togoù]
 
[[Rummad:togoùTogoù]]
 
[[ar:قبعة]]
Linenn 132:
[[gn:Akã ao]]
[[he:כובע]]
[[hr:Šešir]]
[[hu:Kalap]]
[[id:Topi]]
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/wiki/Tog »