Himalaya : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
TXiKiBoT (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: zh-yue:喜馬拉雅山
D Robot ouzhpennet: jv:Himalaya; Kemm dister
Linenn 2:
An '''Himalaya''' zo un aradennad menezioù en [[Azia]], a zisparti [[India]] diouzh [[Tibet]]. Eno e kaver menezioù uhelañ an [[Douar (planedenn)|Douar]].
 
Chadennoù uhel all zo en [[Azia]]: Hindu-Kush , Pamir , ha Karakoram. Gwelet e vez alies Karakoram evel ul lodenn eus Himalaya gant an alpaerion.
 
En em astenn a ra ar menezioù e stumm ur wareg vras, a-hed 2 600 km eus ar reter d’ar c’hornôg ha war-dro 350 km a ledander eus an hanternoz d’ar c’hreisteiz.
 
Dont a ra an anv eus ar [[sañskriteg]] : हिमालय, distaget ''jimalaia'', zo daou c’her ennañ, ''jima'', « erc’h » hag ''alaia'', « lec’h ».
 
Uhelañ aradennad menezioù zo er bed eo an Himalaya, gant pevarzek menez a dap en tu-hont da 8 000 metr uhelder, evel ar menez [[Everest]], an hini uhelañ (8 848 m.), ar menez [[K2]] (8 611 m.) hag ar menez [[Kanchenjunga]] (8 598 m.). Ar menez uhelañ er bed, e-maez an Himalaya, eo ar menez [[Aconcagua]] en [[Andoù]], gantañ 6 962 m uhelder. En Himalaya avat ez eus kant menez en tu-hont da 7 200 metr uhelder !
 
En em astenn a ra an Himalaya war pemp stad : war du an Hanternoz [[Republik Pobl Sina]], war du ar C'Hreizteiz en ur vond deus ar Reter betek ar C'hornôg: [[Bhoutan]], [[Nepal]] , [[India]] , [[Pakistan]].
 
Eno e kaver eien meur a hini eus stêrioù brasañ ar bed : an [[Indus]], ar [[Ganga]], ar [[Brahmapoutra]] hag ar [[Yangtze]].
Linenn 17:
En Himalaya e kaver ar pevarzek menez nemetañ a dap en tu-hont da 8 000 metr uhelded:
 
* [[Everest]] 8 848 m, dezhañ anvioù all: [[Sagarmatha]] e [[nepaleg]], [[Chomolangma]] e [[tibeteg]], [[Qomolangma]] e [[sinaeg]],
 
* [[K2]] pe [[Chogori]] 8 611m, war ar vevenn etre Pakistan ha Sina, e tachennad Karakoram. Hervez India n'emañ ket menez K2 e Pakistan: en India emañ.
 
* [[Kangchenjunga]] 8 598 m
Linenn 37:
* [[Annapurna]] 8 091 m
 
* [[Hidden Peak]] pe [[Gasherbrum I]] 8 068 m , e tachennad Karakoram.
 
* [[Broad Peak]] 8 047 m , e tachennad Karakoram.
Linenn 43:
* [[Shisha Pangma]] 8 046 m
 
* [[Gasherbrum II]] 8 035 m , e tachennad Karakoram.
 
Kavet e vez ivez kalz a venezioù uheloc'h eget 7000 metrad. Da skwer:
Linenn 57:
 
=== Un nebeud krimperien brudet ===
* [[Heinrich Harrer]] (1912 - 2006), eus [[Aostria]], aozer al levr brudet ''Seizh Vloaz e Tibet''.
* [[Tenzing Norgay]] (1914 - 1986) [[Sherpa]] eus [[Nepal]], bleiner Edmund Hillary, aet gantañ betek beg ar menez Qomolangma (Everest).
* [[Edmund Hillary]] (1919 - 2008), eus [[Zeland Nevez]], an hini kentañ o tizhout beg uhelañ ar menez Everest gant Tenzing Norgay.
* [[Maurice Herzog]] (ganet e 1919), eus [[Bro-C'hall]], an hini kentañ o tizhout beg an [[Annapurna]].
* [[Reinhold Messner]] (ganet e 1944), eus [[Italia]], an hini kentañ zo deuet a-benn da grimpañ war pep hini eus ar 14 menez a dap en tu-hont da 8 000 metr uhelder.
 
== Da welet ==
* ''War an uhel'', ur film savet gant Tangi hag Erwan Kermarrec, priz ar gwellañ film e brezhoneg, Prizioù France 3, 2008 (produet gant Label production ha France 3 Ouest).
 
Linenn 114:
[[it:Himalaya]]
[[ja:ヒマラヤ山脈]]
[[jv:Himalaya]]
[[ka:ჰიმალაი]]
[[kaa:Gimalay tawları]]