Dafydd ap Gruffudd : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 14:
 
==Brezel 1282-83==
Promesaoù a oa bet graet d'ar priñs Dafydd gant Edward: douaroù a vije roet dezhañ en hanternoz Kembre evit e skoazell. Met ne voe ket roet dezhañ kement tra a c'hortoze.
 
<!--
Yr oedd Dafydd wedi cael addewid am diroedd yng ngogledd Cymru gan Edward yn dâl am ei gymorth, ond ni chafodd y cyfan a addawyd iddo. Ar Sul y Blodau [[1282]] ymosododd Dafydd ar [[Penarlâg|Penarlâg]], gan ddechrau'r rhyfel a roes derfyn ar deyrnas Gwynedd. Yr oedd i Dafydd ei hun ran amlwg yn y rhyfel, a phan laddwyd Llywelyn mewn ysgarmes yng [[Cilmeri|Nghilmeri]] ddiwedd y flwyddyn honno cyhoeddwyd Dafydd yn dywysog yn ei le. Nid oedd yr un gefnogaeth i Dafydd ag i Lywelyn, ond llwyddodd i gadw [[Castell Dolwyddelan]] am gyfnod. Wedi i'r castell yma syrthio i fyddin Edward ar [[18 Ionawr]] 1283, enciliodd Dafydd i [[Castell y Bere|Gastell y Bere]], lle bu byddin o dros 3,000 o wŷr yn gwarchae arno. Bu raid i'r garsiwn bychan ildio ar [[25 Ebrill]] ond llwyddodd Dafydd i ddianc i [[Castell Dolbadarn|Castell Dolbadarn]], cyn gorfod chwilio am loches yn y mynyddoedd. Ymddengys iddo gael ei fradychu gan rai o'i wyr ei hun, a chymerwyd ef yn garcharor ar lethrau [[Cadair Idris]].
 
Yr oedd Dafydd wedi cael addewid am diroedd yng ngogledd Cymru gan Edward yn dâl am ei gymorth, ond ni chafodd y cyfan a addawyd iddo. Ar Sul y Blodau [[1282]] ymosododd Dafydd ar [[Penarlâg|Penarlâg]], gan ddechrau'r rhyfel a roes derfyn ar deyrnas Gwynedd. Yr oedd i Dafydd ei hun ran amlwg yn y rhyfel, a phan laddwyd Llywelyn mewn ysgarmes yng [[Cilmeri|Nghilmeri]] ddiwedd y flwyddyn honno cyhoeddwyd Dafydd yn dywysog yn ei le. Nid oedd yr un gefnogaeth i Dafydd ag i Lywelyn, ond llwyddodd i gadw [[Castell Dolwyddelan]] am gyfnod. Wedi i'r castell yma syrthio i fyddin Edward ar [[18 Ionawr]] 1283, enciliodd Dafydd i [[Castell y Bere|Gastell y Bere]], lle bu byddin o dros 3,000 o wŷr yn gwarchae arno. Bu raid i'r garsiwn bychan ildio ar [[25 Ebrill]] ond llwyddodd Dafydd i ddianc i [[Castell Dolbadarn|Castell Dolbadarn]], cyn gorfod chwilio am loches yn y mynyddoedd. Ymddengys iddo gael ei fradychu gan rai o'i wyr ei hun, a chymerwyd ef yn garcharor ar lethrau [[Cadair Idris]].
 
 
Linenn 25 ⟶ 24:
 
== Lutte contre Édouard ==
Édouard I{{er}} lui avait promis des terres dans le nord du pays de Galles en échange de son aide, mais il reçut beaucoup moins que ce à quoi il s'attendait. Le {{date|22|mars|1282}}<ref>[http://books.google.fr/books?id=q0xYVe0Urd0C&pg=PA242 ''Histoire d'Angleterre'', par Jules Augustin Fleury Publié par L. Hachette, 1852]</ref> il attaqua le château anglais de [[Hawarden (Pays de Galles)|Hawarden]], ce qui déclencha l'ultime conflit entre les Anglais normands et les Gallois et qui se soldera par l'annexion du pays de Galles par l'Angleterre.
 
Llywelyn voulut aider Dafydd et s'organisa pour attaquer les Anglais malgré le manque de préparation des Gallois et partit vers le sud pour rallier sous sa bannière les princes gallois du sud. Malheureusement, il tomba dans une embuscade et se fit tuer le [[11 décembre]] [[1282]]. Bien que Dafydd se fit proclamer roi de Gwynedd et Prince de Galles, il ne put résister longtemps à Édouard I{{er}} qui avait réquisitionné des moyens exceptionnels pour mater le pays de Galles, notamment plus de {{formatnum:100000}} hommes et plusieurs [[trébuchet]]s. Dès l'été [[1283]], Édouard I{{er}}, qui avait complètement encerclé le Gwynedd avait pratiquement achevé sa conquête du pays de Galles. Dafydd se trouva obligé de fuir, probablement au château de [[Dolwyddelan]], mais celui-ci fut conquis dès le [[18 janvier]] [[1283]]. Dafydd dut s'enfuir à nouveau à [[Castell y Bere]], mais celle-ci se trouva assiégée par {{formatnum:3000}} Anglais et se rendit le [[25 avril]]. Dafydd put encore s'enfuir vers le château de [[Dolbadarn]]. Mais dès le mois de mai, il dut s'enfuir à nouveau vers une cachette dans la montagne. Environ un mois après il fut trahi par un se ses hommes et capturé sur les flancs de colline de [[Cadair Idris]].