Stumm eus an 19 Kzu 2009 da 18:45 kemmañ Bianchi-Bihan (kaozeal \| degasadennoù) 192 992 kemm Diverradenn ebet eus ar c'hemm ← Kemm kent		Stumm eus an 13 Meu 2010 da 13:47 kemmañ dizober Xqbot (kaozeal \| degasadennoù) Robotoù 60 221 c'hemm D Robot ouzhpennet: als:Mönch; Kemm dister Kemm nevesoc'h →
Linenn 1: * ''Marteze e klaskit [[manac'h (boutailh)]] .'' {{Labour zo}} Linenn 16: Er [[boudaegezh\|voudaegezh]] "Theravada" ez eus bet anv a vanac'hiezh 25 kantved 'zo. P'eo ar [[prederiadenn\|brederiadenn]] an dra pennañ er voudaegezh ez eus ur plas anat evit ar vanac'hiezh hag e klask ar ''Voudaidi'' mont da repuiñ evel menec'h en ur prantad eus o buhez. Hervez an [[hengoun]] eo bet ganet ar vanac'hiezh kristen diwar atizh [[sant Pakom]] war-dro [[330]] e [[Egipt]] e-kichen [[Nag Hammadi]]. Klasket en deus bodañ kristenien aet da glask repu en [[dezerzh]] pa oa [[heskinadur]] [[Diokletian]] oc'h ober e reuz. Egipt a zo bet un dachenn dibar, rak e veze tud kloastret dija war-dro [[templ]] [[Serapis]] hag an [[emgastiz]] a zo ar pont etre an daou relijion.<br /> A-raok ma vo aotreet ar relijion kristen gant [[Kustentin Iañ (impalaer roman)\|Kustentin]] e oa ar [[merzherenti]] an doare aesañ evit gounid ar [[salvidigezh]]. <br /> Leaned ha leanezed o deus klasket tapout o salvidigezh diwar ar [[pedenn\|bedenn]] hag ar brederiadenn er [[sioulded]] hag an dilavar. [[Sant Anton Meur]] a vroude an dud da vezañ penitiourien evit heuliañ roudoù ar [[Jezuz-krist\|C'hrist]] dindan levezon ar [[Spered santel]]. Er c'hontrol e lavare sant Pakom e oa dañjerus an digenvez pa c'hell kas d'an dispi. Kinnig a rae ma veze bodet ar venec'h evit ar [[merenn]]où nemetken, pep hini o prederiañ en e unan devezh-pad en ur c'hellig. ==Manac'hegezh kristen ar C'hornôg== [[Skeudenn:Kovelklein.JPG\|thumb\|right\|100px\|Manac'h katolik]] E [[361]] eo bet diazezet ar c'hentañ manati a zo bet e [[Kornôg]] [[Europa]] gant [[Martinus]] (pe ''Sant Marzhin [[Teurgn]]'') war un dachenn roet gant [[Hilarius]], [[eskob]] [[Poitiers]]. En abati [[Ligugé (Vienne)]] ne oa nemet lochennoù graet gant brankoù evit reiñ goudor d'ar venec'h, met e c'houlenne sant Marzhin ma kemeront prantadoù evit al labour e-kreiz amzerioù evit ar bedenn.<br /> Rak e deus kroget ar manac'hiezh gant ar vuhez-arvestal a-raok ma teuio an diforc'h etre an [[urzhioù leaned]] oberiant hag an urzhioù-arvestal.<br /> Koulskoude, n'eo ket ket Egipt kavell nemetañ ar manac'hiezh p'eo bet ganet ar vanac'hiezh kristen e pep lec'h e derou ar relijion ofisiel nevez. E broioù ken pell hag [[Iwerzhon]] eo bet staliet manatioù e lec'hioù digenvez evel [[inizi Skellig]] e kreiz an [[donvor]] (a-raok ar {{VIvet kantved}}). Kustumoù dibar a zo bet d'ar venec'h gelt evel un tres ispisial evit troc'hañ ar blev, dougen dilhad gwenn ha vouetañ un [[tantad]] diehan. Setu perak e komzer eus ar [[manac'hiezh keltiek\|vanac'hiezh keltiek]]. Er [[Krennamzer\|Grennamzer]] en deus tizhet e varr ar manac'hiezh e Europa p'eo bet diazezet un niver bras a urzhioù leaned ha p'eo bet savet un niver divent a leandioù (manatioù, abatioù, prioldioù). War tiriadoù roet dezho gant ar galloudoù hag ar feizhidi o deus gounezet pe lakaet da vezañ gounezet pep seurt a broduerezh diwar al labour-douar. Dre an difraostañ eo bet kemmet ar maezioù hag ar gweledvaoù. Gorreadoù bras a oa goloet gant ar c'hoadeier a zo bet kemmet da barkoù, da bradeier ha da [[gwinieg\|winiegoù]] (ezhomm o doa ar venerc'h eus ar gwin evit lidañ an oferennoù hag evit evañ bemdez.<br /> Ul levezon bras en deus bet ar vanac'hiezh war treuskas ha diorraodur ar [[sevenadur]] p'eo bet eilet kellies al [[levr]]ioù [[dornskrid\|dornskrivet]] gant ar venec'h. Sell ouzh an [[Azginivelezh karolingat]].<br /> Luskad ar brotestanted a glaskas adaozañ ar relijion kristen e Europa e kreiz ar [[XVIvet kantved]] hag e kavas gwelloc'h ar gristenien mod-nevez ober hep ar vanac'hiez pa soñjent e oa da bep feizour kavout ur gemmenadenn gant Doue hep hanteradur ar velein hag al leaned. N'eus manac'hiezh ebet en ilizoù protestant. Linenn 33: ===[[Reolenn sant Benead]]=== [[Benead Norcia\|Sant Benead a Nursia]] ([[480]]-[[547]]) en deus savet ur manati e [[Subiaco]] hag, da-c'houde e [[Monte-Cassino]] (150 km eus Roma). Savet en deus ur reolenn vuhez evit ar venec'h hag a zo bet ar [[pimpatrom]] evit an holl [[urzh menec'h\|urzhioù menec'h]] e Kornôg Europa. ""Ora et labora" (Ped ha labour) a zo bet e [[ger-ardamez]]. Chomet eo hini ar [[urzh sant Benead\|venec'h beneadiz]]. Linenn 42: === An tiegezhioù menec'h === El leandioù e kaver un aozadur diwar patrom [[Lez an Neñvoù]] gant un den, un abad(ez) pe ur priol(ez) en e benn hag tud war derezioù resis ha n'eo ket aotreet da nep estreget ar venec'h pe al leanezed mont e-barzh klozadur ar venec'h a ya a-dreuz an iliz pa vez ar venec'h er [[chantele]] dispartiet gant ur gloued diwar an dud voutin bodet en [[nev]]. :<br /> Dindan atebegezh an [[abad]] pe hini ar [[priol]] emañ * Ar venec'h o deus roet o gouestloù paourentez, diorged ha sentidigezh hag a zo staget da vat d'al leandi. Diforc'hioù bras e-keñver o niver e c'heller bezañ etre ar manatioù (eus 4 da 300). * An novised a vez stummet evit mont da vanac'h ; * Ar [[mevel\|vevelien]] : ar re-mañ a zo tud lik ha n'int ket leaned, met servijerien al leandi int. Lojeiz o deus er savadurioù pe er-maezh gant o familh. [[Skeudenn:Courceleste.jpg\|Lez an Neñvoù]] Linenn 54: Ar venec'h lenneg a oar lenn ha skrivañ hag o deus bet stummet e [[latin]] war ar c'helennoù klasel : yezhadur latin, [[helavarded]], [[daelerezh]] ken e c'hellont komz ha skrivañ latin. Ar strollad-mañ a ren gouarnamant ar gumuniezh pa vezont bodet er [[chabistr]] evit reiñ titouroù ha kuzuliañ an den hag a zo en o fenn (an abad pe ar priol).<br /> Kargoù pennañ a zo dezho (labourat, merañ, evezhiañ, parañ, stummañ, aozañ, lidañ an [[ofis]]où). An darnvuiañ anezho a zo bet desavet ha stummet a kloastr al leandi e-lec'h ma 'z int deuet pa oant bugale. E o zouez ez eus mibien ha merc'hed an [[noblañs]] o deus bet resevet an [[deskadurezh]] relijiel ha lennegel en o familh.<br\> Kinniget eo bet ar vugale-se d'al leandi gant o c'herent pa 'z eus bet lidet an obladur (hag [[obladed]] e vez graet eus outo). War-dro 15 bloaz e roont o c'houestloù. Linenn 63: ===Kargoù ar venec'h=== Bez ez eus ofiserien bennañ a zo en o c'harg aozañ ha lakaat ar gumuniezh da vont mat en-dro : * an [[abad]] * ar [[priol]] * ar c'hiniad (pe ar c'haner-iliz) * an arboeller * ar sakrist * an herberc'hour * ar c'hambrelan * ar predvaour * ar c'hlañvdiour Ar re-se o deus diskargoù pe dreist-wirioù evit bezañ gouest seveniñ o c'hargoù. Ne c'hell ar venec'h all, "menec'h ar c'hloastr", nemet ren o buhez hervez an eurioù diwar ar reolennoù boutin. Linenn 77: ===Ar savadurioù menec'h=== Savet e vez ar savadurioù hervez tresoù resis evit ma vo lec'hioù ar bedenn hag ar vuhez menec'h e-kreiz al leandi. Savet e vez da gentañ an iliz ha staget dezhi ar [[kloastr\|c'hloastr]], ar salioù boutin (sal ar chabistr, ar [[predva]], ar sal tomm) ha kelligoù ar venerc'h. Pelloc'h e kaver ar c'heginoù ha ar savadurioù labour (skriptoriom). Pelloc'h ez eus, er-maezh eus klozadur ar venec'h, savadurioù an atant ha [[sanailh]]où evit an eostoù. Ur voger-kloz a ya e tro al leandi a-bezh hag emañ ur manac'h o wareziñ an nor bennañ. Ur gwazh-dour a dreuz ar savadurioù en kaniennoù mein evit kas dour d'al [[lavabo]], d'ar c'heginoù ha dindan ar prevezioù.<br /> [[Rummad:Manac'hegezh]] [[Rummad:Abatioù]] [[als:Mönch]] [[bg:Монах]] [[ca:Monjo]]

Manac'h : diforc'h etre ar stummoù