Diazezadur Maeght

Ar Fondasion Maeght

E 1964 eo bet savet ur fondasion arzh gant Aimé Maeght hag e wreg Marguerite. Lec’hiet eo e su bro ch’all et Sant Paol ar vence. Enni e vezh adkavet meur a oberennoù eus arzhourien brudet kennan : miro, giacometi, braque, calder… ur gwir lec’h arzhel eo.

1.1 Aimé Maeght.

Ganet eo Aimé maeght d’ar 27 a viz Ebrel 1906 e Hanebrouck e Norzh bro C’hall. E zad a oa oc’h ober war dro hentoù houarn. Kollet en deus e zad goude ar vrezel vras hag desavet eo bet gant e vamm. Da daouzek bloazh hanter eo bet kaset en ur skolaj tres e Nimes. E fin e studioù en deus gellet tapout un diplom war an tres (litographiez dreist holl). E 1926 e grog da labourat. Degemeret eo evel tresour-lizerennan e ti moulan Raubody, lec’hiet e Cannes. Aze en deus desket pep tra. E 1927 e kendalc’h ar vuhez: ober a ra anaoudegezh gant Marguerite, ur blac’h eus ar Su, hag dimezin a reio ganezhi ar memes bloavezh. Adrien, o mab kentan, a gano e 1930. Goude bezan bet labouret en ti moulan e pad dek vloaz, e krouo ur stal benvegoù poltredi e Cannes. Anvet e vo Arte. War raok ez ae pep tra. Met e pad an eil brezel bed, e teuio Aimé da vezan un den eus an arzh. Etre 1940 ha 1943 e sikouro an arzhourien da adapakout o taolennoù chomet e Norzh bro C’hall. Gant e labour, e c’hello mont a dont evit sikour an arzhourien: tud evel matisse, léger, ho deus laosket o labourioù e ti Aimé. Meur a teskaouerion o deus fizhiet o taolennoù da Aimé: pa’z eo marvet an teskqouerion man eo bet roet an holl taolennoù pe livadurioù dezhan. E 1953 e marv unan eus e vab. Gant e mignoned arzhourien e grou neuze un fondasion arzh : evit Aimé eo al lec’h man un ti evit an holl arzhourien, evit e vefe ul lec’h evit an holl taolennoù. E 1964 e vo krouet ar fondasion. Marv a raio Aimé Maeght d’ar 5 a viz gwengolo 1981.

1.2 Ar fondasion maeght.

E 1953 e varvo unan eus mab Aimé ha Marguerite. Dipitet int eus pep tra, ne kavont blaz ebet d’ar vuhez ken. Kaset int gant o mignoned da weladennin fondasion bras ha anavezhet er bed ha bezh : Barnes, Philips… Du-se e teu ar mennozh da Aimé da sevel un ti evit an holl arzhourien dedennet. C’hoant en deus krouin ul lec’h eskemm etrezho. Mennozh kentan ar c’houplad a oa se. Etre 1953 ha 1960 e kemer a mennozh un stumm brav. Meur a arzhourien a zo dedennet ganto ha c’hoant o deus kaout un ti eskemm evit gellet en em wellout, komz, diskouez o labourioù (dsk : Prevert, Miro, Braque, Léger, Calder…). E 1960 e krog al labourioù. E penn ar chanter eman Sert, un arzhour spagnolek, gant meur a architektourien. An arzhourien all a klask en em skoazellan. Evit an holl labourerien e vefe ret d’ar chanter bezan echuet a benn dek vloaz : echuet e vo e pevar nemetken. Sert a sav ar savadur hervezh al lec’h: klask a ra rein arzh d’al labour a d’ar savadur. Ar pezh a sikouro ar strollad eo e c’hell Aimé pagan an holl labourioù: ac’hant en deus gounezhet gant Arte hag gant e labour en ti-voulan. Ar chanter a zo bras meur bed. Kaset e vez tro dro 300 000 maen ruz eus ar vro evit sevel ar savadur. Digredabl eo priz al labourioù met chom a ra Aimé e penn ar c’hoari : klasket en deus ar stad rein ac’hant dezhan met nac’het en deus, rak c’hoant en doa e vefe maez ar stad eus an afer man.

Ar savadur a zob et savet ivez gant preder an arzhourien : adkavet e vez arzh meur anezho el lec’h. Giacometi ha Miro o deus savet ul lodenn vras eus al lec’h, gant ar porzh hag ar mil-hent-dall. Evit an holl arzhourien, ar fondasion a zo ul lec’h sakr, ul lec’h eskemm. N’eo ket ur mirdi e penn kentan. E-barzh « Maeght », skrivet gant Yoyo Maeght, e velomp mat ar preder a zo gant al lec’h man. La fondation n’est pas un musé mais “un univers” dans lequel l’art moderne pourrait trouver sa place et son arrière monde qui s’est appellé jadis le surnaturel. A-se e velomp peseurt mennozh a zo ganto. Templ an arzh eo ar fondasion man, eus an holl stummoù: barzhonnegoù, livadurioù, kizelladurioù… Ar fondasion man en deus un teskaouad modern ha dishenvel kennan war un dro. Adkavet e vez meur a stumm arzh eus ar bed a bezh. E 1965 e voe savet nozhvezhioù ar fondasion. E pad nozhvezhioù zo eus ar bloaz, ur stumm all eus an arzh a teue er fondasion maeght : dansourien (dreist holl dansourezed), muzisianed, a teue da lak ur spered plijus el lec’h man. War sonerezhioù modern e veze tanset dansoù ar mare. Du-se e veze a wechoù tud evel Pierre Bouler, Tenakis... Memes m’az eo marvet Aimé Maeght e 1981, memes m’az eo marvet meur a arzhourien, e chom bev atav ar spered Maeght. Arzhourien nevez a zo aet da labourat gant diskenidi ar familh. Hiziv an deiz eo al lec’h ur mirdi anavezet kenan. Chom a ra diskag eus ar stad. Ul lec’h sakr eo c’hoazh evit meur a zud: chomet eo bev spered Aimé Maeght.

2. An Arzhourien.

2.1 Mignoned ar penn kentan

Aimé Maeght a oa mignon kennan gant meur a arzhourien. Tro dro dezhan e oa meur a dud anavezhet: Jacques Prévert, Fernand Léger, Pierre Bonnard, Henri Matisse, Georges Braque, Alberto Giocometti, Marc Chagall, Alexander Calder, Joan Miro. Ar re man a zo bet arzhourien pouezhusan an Xxvet kanved. Savet o deus taolennoù, kizeladurioù, brav meur bed. Sikouret o deus anezhan da sevel al lec’h, da klinkan anezhan, da leugnan ar savadur eus arzh. Ur spered krenv a oa etre an holl. Gwelet e veze anezho etrezho, o tabutal, o farsal. Ur strollad krenv kenan e oa. Ar skoazell man en deus sikouret Aimé d’en em tennan eus marv Bernard, ha da sevel ar fondasion man.

2.2 Ur strollad o vrasaat.

Abaoe nebeut vloavezhioù eo en em vrasaet ar strollad. Krouerien ar strollad a zo marvet, pe re gozh evit kendec’hel. Met tud yaouank a zo o tont. Arzhourien evel Ellsworth Kelly, Pablo Palzuelo, Jean-Paul Riopelle, Saul Steinberg, Richard Lindner, Antoni Tapies, Eduardo Chillida, François Fielder, Paul Rebeyrolle, Pol Bury, Pierre Alechinsky,Valerio Adami, Jacques Monory, Gérard Gasirowski, Aki Kuroda, Manolo Valdès, Marco del Re, o deus vrasaet ar strollad kozh. Chom a reont war ar spered kozh eus an traoù ha chom a reont feal d’ar mennozhioù kozh.

3. Taol Micher.

Ar savadur a zo un taol micher d’he unan. Savet eo en un doare arzhel, gant livioù ar vro. War ar savadur vamm e vez daou “impluvium”. Servij a reont da zec’hel an dour. Er savadur ez eus meur a salioù gant taolenoù eus chagall ha leger, gant kizeladennoù giacometti, calder ha miro. Savet eo bet ur porzh gant Giocometti e lec’h e vez adkavet lod eus e taolioù micher pennan. Miro en deus savet ur vil hent dall. Ar savadur a zo leun a arzh. Arzh eo e unan. Al lec’h a zo un arzh.

4.Titouroù

Va labour a bezh a zo tennet eus Maeght : la passion de l'art vivantskrivet gant Yoyo Maeght.

Da sellet ivez

Aimé Maeght YoYo Maeght La fondation Maeght