Élisée Reclus : diforc'h etre ar stummoù

An embanner Hachette a c’houlenn digantañ sevel levrioù douaroniezh: la Géographie Universelle (19 levrenn, embannet etre 1875 ha1894). An oberenn-se, a genlabouras [[Piotr Kropotkin]] d’he sevel, a zo unan eus pennoberennoù Reclus a-fed douaroniezh, nerzhus eo ar skrid, leun a ditouroù a gaver ennañ, diouzhtu e ra berzh e-touezh an dud desket. Er memes mare e sav ur gazetenn diveliour e Genneva gant e gamalad Kropotkin: “le Révolté”. E 1898 e vez embannet l'Évolution, la révolution et l'idéal anarchiste, ha da c’houde studiadennoù geografel l'Afrique australe (1901) ha l'Empire du Milieu (1902), ha skrivet a gevret gant e breur Onésime. Mont a ra Reclus d’en em staliañ e Brussel, enno e kelenn. E-kichen e labour kelenner e skriv l'Homme et la Terre embannet etre 1905 ha 1908, an oberenn-se a zo ur preder geografel war al liammoù hag an eskemmoù etre an natur, ar gevredigezh hag ar politikerezh.

Marvet eo Elisée Reclus e [[Torhout]] e-kichenn [[Gent]] e [[Belgia]] e 1905.

Oberennoù Reclus a zo bet lakaet a-gostez e-pad pell gant an douaroniourien Skol-Veur, adlennet e vezont hiziv an deiz rak leun a breder ez int war plas an den en endro.

Reclus a zo douaroniour gall pennañ dibenn an XIXvet kantved.