Bakteri : diforc'h etre ar stummoù

Ar '''bakteri''' ('''''Bacteria''''') zo [[bevedeg bev|bevedegoù bev]] [[unkelligek]] '''[[prokariot]]''', n'o deus ket a [[nukleüs (bevoniezh)|nukleüs]] nag a [[organell]]où. Ar pep brasañ eus ar bakteri o deus ur [[speurenn kellig]] [[glusid|glusidek]]ek, ar [[peptidoglikan]]. Un nebeud mikrometr hirder pe nebeutoc'h eo ar bakteri ha stummoù disheñvel a c'hallont kaout : stumm ur [[sferenn]] ([[cocci|klorenn]]), ur stumm hir pe e stumm bazhoùigoù ([[bazhell]]), stumm ur [[kildroenn|gildroenn]]. Graet e vez [[bakteriologiezh]] eus studi ar bakteri, anezhi ur rann eus ar [[mikrobiologiezh|vikrobiologiezh]].

Gallout a reer kavout bakteri e kement seurt metoù zo war an [[Douar]] : en douar, en dour dous pe sal pe meizh, en aer, en islonkoù ar morioù, e pluskenn an Douar, war groc'hen hag e-barzh bouzelloù ar vevien. Daou-ugent milion bakteri zo en ur [[gramm]] douar hag ur milion en ur [[mililitr]]ad dour. Pemp gwezh 10³⁰ bakteri a vefe en holl er bed<ref>Whitman W, Coleman D, Wiebe W (1998). "Prokaryotes: the unseen majority". ''Proc Natl Acad Sci U S A'' '''95''' (12): 6578 – 83.</ref>. Ar bakteri o deus ur roll a-bouez bras e [[kelc'hiad biogeokimiek|kelc'hiadoù biogeokimiek]] evel [[kelc'hiad ar c'harbon]] hag evit stabilaat an [[azot]] an [[aergelc'h]].

== Ment ha stumm ==

Ar re vihanañ eus ar boudoù-bev eo ar bakteri : 10 gwech bihanoc'h eget ar c'helligoù eukariotek e vezont hag o hirder a zo peurvuiañ etre 0.5 ha 5.0 [[mikrometr]]. Kalz brasoc'h e c'hell bezañ un nebeud a spesadoù,''[[Thiomargarita namibiensis]]'' ha ''[[Epulopiscium fishelsoni]]'' a zo brasoc'h eget 0,5 [[milimetr]].<ref>{{cite journal |author=Schulz H, Jorgensen B |title=Big bacteria |journal=Annu Rev Microbiol |volume=55 |issue=|pages=105&ndash;37105–37 |year=2001|pmid=11544351 |doi=10.1146/annurev.micro.55.1.105}}</ref>. Er genad ''[[Mycoplasma]]'' e vez ar re bihanañ gant 0.3 mikrometr ar pezh a zo ken bihan hag ar virus brasañ. <ref>{{cite journal |author=Robertson J, Gomersall M, Gill P. |title=Mycoplasma hominis: growth, reproduction, and isolation of small viable cells |journal=J Bacteriol. |volume=124 |issue=2 |pages=1007&ndash;181007–18 |year=1975 |pmid=1102522}}</ref>.

[[ImageSkeudenn:Bacteria (PSF).jpg|thumb|left|200px|[[cocci|kok]] tu kleiz, ''[[Spirillum]]'' e kreiz, [[bazhig]] tu dehou.]]

== Framm o c'helligoù ==

[[ImageSkeudenn:Average prokaryote cell- br.svg|thumb|280px|right|Framm ur gellig vakteriel]]

== Dave ==

== Levrlennadur ==

{{Liamm PuB|csuk}}