Anatol ar Braz : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
TXiKiBoT (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: de:Anatole Le Braz
+taolenn ha traouigoù-all
Linenn 1:
{{Infobox Skrivagner
| anv =
| skeudenn = Anatole Le Braz portrait 1915.jpg
| ment =
| alc'hwez = Poltred tennet eus ''Contes bretons''<br>embannet gant Charles A. Bruce, e [[1915]]
| anv mat = Anatole Le Bras
| anv pluenn = Anatole Le Bras
| obererezh = Romantour, daneveller, barzh, dastumer folklor
| deiziad ganet = d'an [[2 Ebrel|2 a viz Ebrel]] [[1859]]
| lec'h ganet = e [[Sant-Servez-Kallag|Sant-Servez]], {{Breizh}}
| deiziad marv = [[20 Meurzh|20 a viz Meurzh]] [[1926]])
| lec'h marv = e [[Menton]]
| yezh = [[Galleg]]
| luskad =
| rumm =
| enorioù =
| oberennoù pennañ =
| traoù ouzhpenn =
| sinadur =
| ment sinadur =
| lec'hienn =
}}
'''Anatol ar Braz''' ([[2 Ebrel|2 a viz Ebrel]] [[1859]]- [[20 Meurzh|20 a viz Meurzh]] [[1926]]), skrivagner. Gouestlet eo e oberenn da [[Breizh|Vreizh]], d’ar [[romantelezh]] ha d’ar c’hoariva keltiek, danvez e dezenn e [[1904]].
 
 
Anatol ar Braz a oa bet ganet e [[Sant-Servez-Kallag|Sant-Servez]] ([[Aodoù-an-Arvor]]). Bet e oa e dad, Nikolaz ar Bras o labourat evel mestr-skol e skolioù publik un tamm e pep lec’h e [[Breizh]]. Tremen a reas eta e vugaleaj e Bulien, Plouilio, Planiel, Ploubêr ha Perwenan. Pa oa bugel e tremene ivez ar vakañsoù e [[Bro-Dreger]] en deus awenet kalz holl e oberenn
Linenn 8 ⟶ 29:
Deskiñ a reas latin gant person [[Plouilio]] kent mont da lise impalaerel [[Sant-Brieg]] e [[1869]]. Roet eo bet e anv d’al lise hiziv an deiz. Prientiñ a reas un aotregezh war al lizhiri e [[Pariz]] hag ar skolveuriegezh [[prederouriezh]] na echuas ket abalamour d’e yec’hed. Kement-se ne viras ket outañ a gaout ur post kelenner war ar brederouriezh en [[Etampes]] ([[1884]]), goude bezañ deut da vezañ skolveurieg war ar yezhadur. Distreiñ a reas da Vreizh da gelenn e lise [[Kemper]], e [[1886]]. Eno e voe kelenner war an istor, an douaroniezh hag al lezennouriezh. Ar post-se an hini a roas lañs d’e c’halvedigezh skrivagner.
 
E [[Kemper]] e krogas da zastum kanaouennoù pobl eus Breizh gant [[Fañch an Uhel]]. Kas a ra ivez studiadennoù da benn oc’h atersiñ peizanted ha moraerien eus ar vro, hag o tastum e-giz-se sonioù, marvailhoù ha mojennoù eus ar pobl. E [[1890]] e teuas er-maez Sonioù Breizh-Izel, skrivet gantañ ha gant Fañch an Uhel, a voe loreet gant ar priz Thérouanne.
 
Da-heul e enklaskoù e embannas ivez ''Mojenn an Ankou'' (''La Légende de la mort''), ''Sent Breizh hervez hengoun ar bobl'' (''Les Saints bretons d'après la tradition populaire'') hag ''E bro ar pardonioù'' (''Au Pays des pardons''). Siwazh ne skrivas e oberennoù nemet e galleg daoust dezhañ da vezañ dastumet anezhe e brezhoneg.
 
Linenn 16 ⟶ 38:
Bet e voe ivez karget a gefredioù kelenn e [[Suis|Bro-Suis]] hag er [[Stadoù-Unanet]]. Mantret-marv e voe gant an taol-mañ. Neoazh e tifennas e dezennoù e skol-veur ar [[Sorbonnes]] e 1904 hag e voe anvet da gelenner war al lennegezh c'hallek e [[Roazhon]].
 
Goude marv e wreg e 1906 ez eas d'ober un droiad prezegennoù er [[Stadoù-Unanet]]. Ur prezegour ampart ha bourrus e oa ha kalz beajoù a reas e [[Suis|Bro-Suis]], ha, dreist-holl er [[Stadoù-Unanet]] e lec'h ma reas anaoudegezh gant e eil gwreg. E 1911 e tistroas d'ar vro da gomz da-geñver gouelioù savet evit lidañ an Unvaniezh e Roazhon. Daoust da eneberezh ar re a oa er gouarnamant e tisplegas e brezegenn e brezhoneg. Bevañ a reas er Stadoù-Unanet e-pad ar [[Brezel bed kentañ]] hag atizañ a reas an Amerikaned da gemer perzh er brezel dre e brezegennnoù evel ma c'houlenne ar gouarnamant gall digantañ. Lazhet e voe e vab war an talbenn e [[1916]] ha mervel a eure e wreg ivez e [[1919]]. Addimeziñ a reas gant un amerikanez all : Mari Lusinda Davvinson e [[1921]]. Adkregiñ a reas da gelen e [[Roazhon]] e [[1920]] hag eñ klañv dija. Mervel a reas 5 bloaz goude, e [[Menton]] diwar ur c'holl-gwad trumm. Douaret eo e [[Landreger]].
 
Goude marv e wreg e 1906 ez eas d'ober un droiad prezegennoù er [[Stadoù-Unanet]]. Ur prezegour ampart ha bourrus e oa ha kalz beajoù a reas e [[Suis|Bro-Suis]], ha, dreist-holl er [[Stadoù-Unanet]] e lec'h ma reas anaoudegezh gant e eil gwreg. E 1911 e tistroas d'ar vro da gomz da-geñver gouelioù savet evit lidañ an Unvaniezh e Roazhon. Daoust da eneberezh ar re a oa er gouarnamant e tisplegas e brezegenn e brezhoneg. Bevañ a reas er Stadoù-Unanet e-pad ar [[Brezel bed kentañ]] hag atizañ a reas an Amerikaned da gemer perzh er brezel dre e brezegennnoù evel ma c'houlenne ar gouarnamant gall digantañ. Lazhet e voe e vab war an talbenn e [[1916]] ha mervel a eure e wreg ivez e [[1919]]. Addimeziñ a reas gant un amerikanez all : Mari Lusinda Davvinson e 1921. Adkregiñ a reas da gelen e Roazhon e 1920 hag eñ klañv dija. Mervel a reas 5 bloaz goude, e [[Menton]] diwar ur c'holl-gwad trumm. Douaret eo e [[Landreger]].
 
 
== Oberennoù==
 
 
* ''La Chanson de la Bretagne'', barzhoneg, [[1892]]
* ''Tryphina Keranglaz'', barzhoneg, [[1892]]
Linenn 28 ⟶ 46:
* ''Les Saints bretons d'après la tradition populaire en Cornouaille'', [[1893]]-[[1894]].
* [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k102818k''Au pays des pardons''], chroniques, [[1894]].
* ''Pâques d'Islande'', nouvellesdanevelloù, [[1897]].
* ''Vieilles histoires du pays breton'', [[1897]]
* ''Le Gardien du feu'', romant, [[1900]].
Linenn 38 ⟶ 56:
* [http://poesie.webnet.fr/auteurs/lebraz.html''Poèmes votifs''], [[1926]].
* '' Introduction, Bretagne.'' Les guides bleus, Hachette, Pariz,1949
* ''La Bretagne. Choix de texte précédés d'une étude'', Edemb. La recouvranceRecouvrance, Roazhon, 1995 (réédademb.), 255 p.
 
==Levrlennadur==
=== Anthologiezh ===
* ''Magies de la Bretagne'', [[1994]], dastumadenn Bouquins, Editionsemb. Robert Laffont (2 levrenn)
 
* ''Magies de la Bretagne'', [[1994]], Bouquins, Editions Robert Laffont (2 levrenn)
 
 
 
[[Rummad:Skrivagnerien Breizh|Braz, Anatol ar]]