Brezhoneg Kerne : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D rummad |
yezhadur diwar ar galleg, azasaet un tamm |
||
Linenn 4:
Pouezmouezhiet e vez war an eil silabenn diwezhañ, evel e brezhoneg Leon, hogen kreñvoc'h eo an taol-mouezh.Abalamour da se e vez neutralizet ar vogalennoù dibouezmouezh: dont a reont da vezañ "chwa" pe mont a reont da get zoken. Da skouer e vez distaget "bara" /ba:r/. Ar gerioù implijet alies, evel "anezhañ", "anezhi", a vez distaget en ur silabenn nemetken.
== Yezhadur ==
* Erlec'hiet e vez a-wezhioù '''''é''''' ouzh ar rannig-verb "o". Graet e vez an hevelep kemmadurioù, ar c'hemmadurioù mesket. Da skouer : ''emañ o tont'' a vez lavarete kerneveg : '''''ema é tont''''' (/ma i tõn/).
:Alies ne vez klevet rannig-verb ebet avat.
:Klevet e vez ar c'hemmadur mesket koulskoude. Er Reter e vez klevet un ''h'' etimologel (dre ma teu "o" diwar ''ouzh'') hag a :
:* laka /l/, /n/, /r/ da gemmañ e /lh/, /nh/, /x/ (« o lenn » /lhεn/) ;
:* greñva kemmadurioù /m/ ha /b/, o reiñ /f/ e-lec'h /v/ (« o vont » /fõn/) ;
:* laka harz da gemmadur « s » e /z/ ha « f » e /v/ (« o sevel » /sewl/).
* Ne vez klevet ar rannig ''a'' nemet evel raganv-stag (war-bouez ar c'hemmadur a zeu diwarni).
* Ne vez klevet ar rannig ''ne'' nemet ral a wezh. Kavet e vez avat e frazennoù-nac'h en trede gour ur "rener-nac'h" '''''anezhañ, anezhi, anezhe''''', distaget /nõ/, /nèj/, /nε/. Klevet e vo da skouer, e-lec'h « ''Ne glevont ket mat'' », « ''(Ne) glev ket mat anezhe'' » /glèf ke ma: nε/.
* Ne vez ket klevet ar rannig ''e'' kennebeut. En islavarennoù-diskuliañ ez eus deuet war-wel ur stagell all, '''''lar''''' (pe '''''la''''').
::« ''ne veze ket gouiet '''la''' e oa kamm ken'' » (« ''ne veze ket gouezet e oa kamm ken'' »)
:Gallout a ra "lar" bezañ heuliet gant un islavarenn pe ur genlavarenn. Da skouer :
::« ''soñjal a ran '''la''' an ouvrierien a chomas da gousket'' » (« ''soñjal a ran e chomas an ouvrierien da gousket'' »)
:pe c'hoazh :
::« ''evel ar c'hefeleg, '''la''' ma vez yen an amzer en em blija...'' » (« ''evel ar c'hefeleg, ha ma vez yen an amzer en em blija...'' »)
:Notes : Dans la même situation, vannetais et trégorrois utilisent parfois ''penaos''. [[Jean-Marie Le Scraigne]] utilise parfois les deux « ''gwelet e-meump abaoe '''lar penaos''' ne oa ket gwir !'' » (« ''nous avons vu depuis que ce n'était pas vrai'' »)
* Le cornouaillais utilise quasi-systématiquement le mot '''ba''' (provenant de l'élision de ''e-barzh'', « dans ») là où le breton littéraire écrit ''e''.
: Le même ''ba'' remplace aussi ''e(n)'' dans les prépositions dérivées : ''e-kreis, e-lec'h, e-mesk, e-tal'' seront ainsi remplacées par '''''ba-kreis''''', '''''ba-lec'h''''' (ou '''''ba-plass'''''), '''''ba-mesk''''', '''''ba-tal'''''.
* le mot ''gant'' subit la même élision et est souvent prononcé /ga/.
* Le cornouaillais ne fait guère de différence entre les prépositions ''eus'', ''ouzh'' et ''diouzh''. Il les prononce toutes uniformément soit '''''deus''''', soit '''''doc'h''''' (selon les dialectes).
[[Rummad:Rannyezhoù brezhonek]]
| |||