Manav : diforc'h etre ar stummoù

Gant [[Kelted]] e oa poblet Enez Vanav en [[Henamzer]]. Lodek e oa e sevenadur ar [[Gouezeleg|Ouezeled]] en em astenne betek an [[VIIIvet kantved]] eus su [[Iwerzhon]] betek norzh [[Bro-Skos]]. Tamm-ha-tamm en em stalias [[Vikinged]] er broioù-se etre [[700]] ha [[900]]. Dont a reas an enezenn da vezañ ur rouantelezh viking en [[IXvet kantved]]. ''[[Rouantelezh Manav hag an Inizi|Rouantelezh viking Manav hag an Inizi]]'' a voe savet gant [[Godred Crovan]], pe ''Gorree'', e [[1079]]. E-pad ur pennad en em astennas ar rouantelezh-se betek lec’hioù zo war aod reter Iwerzhon. Chom a reas Enez Vanav e dalc’h rouaned [[Norvegia]], evel an inizi [[Hebridez]]. betek an [[XIIIvet kantved]]. Da neuze e voe roet gant ar roue [[Magnus VI]] da roue [[Skos]], e [[1266]]. Tremen a reas Enez Vanav dindan dalc’h [[Bro-Saoz]] er [[XIVvet kantved]]. Daoust da emsavadegoù evel hini [[Illiam Dhone]] er [[XVIIvet kantved]], an enez a zeuas da vezañ stag da vat ouzh [[Rouantelezh Breizh-Veur]] e [[1765]], pa zeuas ar roue saoz da vezañ ''Aotrou Manav''. Al lesanv noblañs-se zo chomet gant ar rouaned a zo bet abaoe hahag hiziv c’hoazh ez eo an titl a roer d’ar rouanez [[Elizabeth II a’r Rouantelezh Unanet|Elizabeth II]].

Ur sevenadur gouezelek a oa da gentañ gant Manav, levezonet kalzik gant sevenadur ar Vikinged. Ur yezh eus skourr ar [[yezhoù gouezelek]] eo ar [[manaveg]] (''Gaelg''), tost a-walc’h da [[gouezeleg Skos|ouezeleg Skos]] ha d’an [[iwerzhoneg]]. Ur wech staget an enez ouzh [[Bro-Saoz]] eo bet kemeret plas ar manaveg gant ar [[saozneg]], evel yezh pennañ ar gevredigezh. En [[XXvet kantved]] ne chome ket kalz a vanavegerien a-vihanik ken ha mervel a reas an hini diwezhañ, [[Ned Maddrell]], e [[1974]]. Met abaoe an XXvet kantved ez eus un doare adsav, gant tud a zesk manaveg evel eil yezh, ha bremañ ez eus adarre bugale zo desavet er yezh-se. Hervez an niveradeg diwezhañ e vije 27 manaveger a-vihanik ha 650 den all hag a gomz ar yezh.

Niverus eo ar stêrioù (Awin ghlas, Awin Dhoo, Awin Neb, Awin Stondane…Stondane …). Meur a borzh zo a-hed an aod. Ha meur a enezenn vihan zo ivez en-dro da Enez Vanav : war unan anezho, ''Yn Cholloo'' (Calf of Man), ez eus tud o chom. N’eus nemet en hanternoz, eus tu Skos, eo plaen a-walc’h an douaroù, e-kichen ar beg-douar anvet ''Kione ny hAarey'' (Point of Ayre).

UnO chom er gêr-benn emañ un drederenn eus poblañs an enezenn zo o chom er gêr-benn, [[Douglas (Manav)|Douglas]] ([[Doolish]]).

Stag ouzh Kurunenn Breizh-Veur eo an enez, met ur reizhiad politikel dezhi he deus. Ar [[Rouantelezh-Unanet]] zo e karg eus difenn an enez hag an darempredoù etrebroadel. Evit kement tra a denn d’ar vuhez diabarzh emañ ar galloud gant parlamant an enez. Dileuriet eo rouanez (pe roue) ar Rouantelezh-Unanet gant ul '''Letanant gouarnour''', hag a zo degemeret gant ar parlamant, an [[Tinvaal]] (''Tynwald''). Gant ''Lez Uhel Torgenn Tinvaal'' (High Court of Tynwald Hill/''Ard-whaiyl Tinvaal'') emañ ar galloud lezennel. Enni ez eus div gambr : an House of Keys/''Chiare as Feed'', gant 24 ezel dilennet gant mouezhiadeg an holl, hag al Legislative Council/''Yn Choonceil Slattyssagh'', ennañ unnek ezel dilennet e-touez ar re gentañ.

He moneiz dezhi he deus an enez : al '''Lur Manavat''', zo par he zalvoudegezh da hini al [[lur sterling]].0

[[Skeudenn:InterceltiqueSet.jpg|thumb|left|250px|Timbroù Manav. Bannieloù ar broioù keltkeltek o deus degaset arc'hant da stad Manav.]]

Daoust ma’z eus strolladoù politikel n’intn'int ket gwall greñv ha tud dilennet war o anv eo an darn vrasañ eus izili ar parlamant.