Bombard : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Gwendal (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
{{Raktres Lise Diwan}}
Ur [[benveg-seniñ]] eo ar '''vombard''', eus familh ar binvioù dre c'hwezhañ, a orin eus familh ar « c'hoadhuelennoù »( hautboisoboell). Implijet e vez ar vombard e [[sonerezh hengounel BreizhBreizhad]], ne vez kavet nemet e Breizh, e lec'h ma vez implijet evit seniñ dre koublad pe e [[bagadoù]] (strolladoù binvioù keltiek ha tamboulinerezh). Ral eo gwelet un talabarder o soniñ e-unan rak e goulenn ar benveg ur striv korfel bras a-walc'h. Alies e vez o seniñ gant ur [[binioù]] (bras pe bihan), rak gallout a ra ar binviji-se c'hoari hep ober ehanoù.
 
== Lodennoù ur vombard ==
Linenn 15:
 
== Istor ==
Adalek an azginivelezh eo bet lakaet e-pleustr skeuliad ar solfadurezh en ur dec'hel kont eus an translatan (ar spas reoliek etre an notennoù), ar reizhded hag an tu da c'hoari (arabat e vef bet re a zifoc'h evit c'hoari d'ur benveg d'egile). Ar c'hoadoù huel (hautboisoboell) a zo ar benveg bet reizhet a-benn doujañ d'an teir « lezenn »-se. An binviji aer hengounel a zo bet implijet e memes amzer hag hag c'hoaduelioù araok mont da get, estreget ar vombard hag en deus dreistvevet e Breizh.
E lodenn gantan an XX{{vet}} kantved eo aet war zigresk bras an niver a sonerien a vinioù kozh hag a talabard. Deuet eo en-dro ar binviji hengounel-se war well er bloavezhioù [[1970]], e-pad adkreskadurezh an hengoun Breizhad, gant brud Alan Stivell hag ar fed e vefe bet graet festoù-noz hag konkourioù sonerezh hengounel. Un tamm war lec'h eo bet krouet Bodadeg Ar Sonerion, hag a stroll meur a wech bep bloaz bagadoù pe bagadigoù a rummadoù disheñvel, deus ar pempved rummad d'ar c'hentañ hini.
Meur a donniadur a vez kavet war ar bombard, an aliesañ e vez kavet bombardoù e si bemol, memes tonniadur hag ar binioù bras skosat, rak e vez kavet alies-tre koubladoù pe bagadoù o seniñ gant an daou benveg-se. Kavet e vez bombardoù a donniadur Fa, Sol, Sol#, La, Si♭, Do ha Re. Implijet e vez ar seurtoù disheñvel-se diouzh ar c'hoant da gaout ur son skiltroc'h pe boudoc'h, pe evit ober eilmouezhioù ouzhpenn d'ar bagad, evit reiñ ur stil pe evit cheñch doare seniñ diouzh an douareg dibabet.
 
Linenn 23:
 
== Tu da c'hoari ==
Sonet e vez ar benveg-se dre koubladoù ([[binioù kozh]] bombard) evit heuliañ an dañserien dañs breizhad.
 
Ar bombard a zo ivez unan eus an tri pupitr pennañ eus ar bagadoù (strolladoù muzik hengounel keltiek), gant ar binioù bras, ar c'heff sklaer ha toserezh. Magañ a ra an tonioù c'hoariet ar ganerien kan-ha-diskan.
 
Linenn 30 ⟶ 29:
 
== Ar bombard, benveg brudet ==
Brudet eo bet an talabard gant sonerion arbennig war ar benveg-mañ. Matilin an Dall a oa unan deus an talabarderien brudet-se. Ganet e oa e [[1789]] e [[Kemperle]], deuet eo da vezañ dall abred-tre, met kendalc'het en deus da seniñ. 'tro ar bloavezhioù 1815 e oa Matilin ur soner brudet dija, graet en deus eus an talabard e vicher ha sonet en deus uin tamm e pep lec'h heuliet gant Yann ar Chapel, ar c'houblad-se en doa sonet asambles e pad un tregont bloaz bennak. Gouest e oa Matilin da seniñ tonioù hengounel Breizhad kement ha tonioù hengounel deus Pariz, seniñ a rae a rae kement en euredoù eget e pardonioù ar rannvro, met seniñ a rae ivez er festoù labour-douar hag dirak an tudennoù politik. Pedet e oa bet da seniñ en "Tuileries" dirak ar roue Loeiz-Fulup kentañ, hag ivez dirak Napoleon III, a oa o gweladenniñ Kemper e [[1858]]. Marvet eo [[Matilin an Dall]]( Mathurin Furic eus e anv gwir) e [[1859]] e-touez tan-gwall e di. Meur a ganaouenn ha meur a varzhoneg a zo bet savet diwar e-benn, hag, n'eus ket pell 'zo, un v/Bandenn treset.
[[Skeudenn:Bombarde chromatique.jpg|140px|thumb|Bombard kromatek e koad Eben]]
Linenn 36 ⟶ 35:
== Un nebeut a sonerion Brudet ==
* [[Matilin an Dall]]
* [[André Le Meut]]
* [[Jorj Botuha]]
* [[Christophe Caron]]
* [[Cyrille Bonneau]]
* [[Daniel Le Féon]]
* [[David Pasquet]]
* [[Fabrice Lothodé]]
* [[Éric Beaumin]]
* [[Jean Baron]]
* [[Mathieu Sérot]]
* [[Ronan Keryell]]
* [[Serge Riou]]
* [[Yann Kermabon]]
* [[Claude Le Baron]]
* [[Youen Le Bihan]]
* [[Ivonig Le Mestre]]
* [[Thomas Lotout]]
 
[[bg:Бомбарда (музикален инструмент)]]