Gododdin : diforc'h etre ar stummoù

[[ImageSkeudenn:Y Gogledd.jpg|thumb|right|250px|''Yr [[Hen Ogledd]]'' pe "an Hanternoz kozh ". Kartenn eus hanternoz Enez Vreizh a-raok aloubidigezh ar Saozon]]

Ar '''Gododdin''' a oa ur bobl [[Brezhoned|vrezhon]] a veve e biz [[Enez Vreizh]] (e kreisteiz [[Skos]] hiriv) hag a savas ur [[rouantelezh vrezhon]] e bro pobl ar [[Votadini]], en hanternoz da [[Moger Hadrian]], goude ma voe aet kuit ar Romaned. Amezeien e oant d'ar Bikted en hanternoz, da Vrezhoned [[Strat Clut]] er reter, ha re [[Bryneich]] er c'hreisteiz. Met aloubet e voe honnezh gant an [[Angled]], ha diwar neuze e komzer eus [[Bernikia]] kentoc'h.

'''Gododdin''' zo ur ger kembraek a vremañ, diwar ''Guotodin'' en [[hengembraeg]], ha ''[[Votadini]]'' e [[predeneg]] moarvat, hag e latin . <ref>[[Claudius Ptolemaeus]], "''[[Douaroniezh]]''" (war-dro an [[Eil kantved]])</ref>

=== Manaw Gododdin ===

''' [[Manaw Gododdin]] ''', a oa ur rouantelezhig dalc'het ganti ha ''Din Eidyn'' (pe [[Caer Eiddyn]]) dezhi da gêr-benn, hag a voe faezhet gant hec'h alouberien deuet eus Bernicia ha [[Deira]] en-dro da [[Catterick]] ([[Yorkshire]]), er bloavezh 638. Diwar-benn an emgann-se e voe savet e varzhoneg [[Y Gododdin]] gant [[Aneirin]].

== Ar Rouantelezh ==

N'oar ket sur betek pelec'h en em lede ar rouantelezh en resis, met dre vras etre [[Stirling]] ha Bernikia. Ar re a oa e kornad [[Clackmannanshire]] a oa anavezet evel ar ''Manaw Gododdin'' (Watson, 1926; Jackson, 1969). Hervez a gonter edo ar rouaned o chom e daou lec'h: [[Traprain Law]] ha ''Din Eidyn'' ([[Edinburgh]], a zo ''Dùn Éideann'' e [[gouezeleg]]), ha moarvat ivez e at ''Din Baer'' ([[Dunbar]]). Da vare emdennadeg ar Romaned war-dro [[410]], e kreder e voe kemeret ''Eburacum'' ([[York]]), kêrbenn an hanternoz roman, gant '' [[Coel Hen]] '' (''[[Old King Cole]]''). Hennezh, hervez Morris, a vije bet an diwezhañ eus an ''Duces Brittanniarum'' (Duged ar Vrezhoned) dindan ar Romaned. Gant se e teuas davout ur seurt roue meur en hanternoz [[Britannia]], hini ar Vrezhoned (hep ar Bikted), marteze bro ar [[Votadini]]. Honnezh eo ar vo a vo anvet ''[[Hen Ogledd]]'' pe [[Hanternoz Kozh]]. Goude e varv e voe rannet ar vro moarvat. War-dro [[470]] e oa aet douaroù ar Votadini d'ober rouantelezh Gododdin, hag ar c'hreisteiz , etre ar stêrioù [[Tweed]] ha [[Tees]] a deuas da vout [[Bryneich]], pe [[Bernikia]], a voe aloubet diwezhatoc'h hag a eas da ober un darn eus Rouantelezh [[ Northumberland]] .

== Rouaned Gododdin ==

Hervez [[David Nash Ford]] e oa heñvel rouaned Gododdin ha re [[Lothian]], ha meneget int er 'Pedigree 16' eus ''Harleian MS 3859''. Ar roue Lot pe Leudonus, an hini en deus roet e anv da Lothian, a zo meneget e anv e mojenn [[Sant Kentigern]].

[[Cunedda]], a savas [[Rouantelezh Gwynedd]] en hanternoz [[Kembre]] hervez ar vojenn, a vije bet ur pennkadour eus Manaw Gododdin a eas war-du ar mervent.<ref>[[Nennius]], ''"[[Historia Britonum]]"'' (war-dro an IXvet kantved)</ref>

== Goude 500 ==

Er VIvet kantved e voe aloubet Bryneich gant an [[Angled]], ha diwar neuze e voe anavezet evel [[Bernicia]]. Klask a rae an Angled kreskiñ o rouantelezh war-du an hanternoz, diwar-goust ar Vrezhoned. War-dro [[600]] e kouezhas 300 brezelour eus Gododdin en emgann Catraeth (moarvat [[Catterick]] en [[North Yorkshire]]), hervez a gont ar barzh brezhon [[Aneirin]] en e glemmgan ''[[Y Gododdin]]''.

E [[638]] e oa bec'h war gêr 'Din Eidyn', ha marteze e voe kemeret gant an Angled, rak seblantout a ra Gododdin bezañ bet dindan Bernicia diwar neuze. Petra a voe graet d'an dud, lazhañ pe sujañ, n'ouzer ket. Bernicia a deuas da vout ul lodenn eus [[Northumbria]], hag e [[954]] e voe diskaret gant rouantelezh [[danat]] (viking) [[York]]. Goude-se e voe enteuzet e [[Bro-Saoz]] unanet, met e [[1018]] e voe kemeret gant roue [[Bro-Skos]] [[Malcolm II]] betek ar stêr [[ Tweed]] .

== Pennadoù kar ==

* [[Votadini]]

* [[Brython]]

* [[Mynyddawg Mwynfawr]]

* [[Y Gododdin]], barzhoneg [[Aneurin]].

* [[Alt Clut]] • [[Bryneich]] • [[Efrog/Ebrauc]] • [[Elmet]] • [[Rheged]] [[Arfderydd]] • [[Calchfynydd]] • [[Carlisle]] • [[Catraeth]] • [[Coed Celyddon]] • [[Dumbarton Rock]] • [[Ynys Metcaud]]

== Notennoù ==