Diocletianus : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
yezh
Linenn 4:
'''Diokletian''' pe '''Diocletianus''' (e latin ''Caius Aurelius Valerianus Diocletianus'') ganet e [[245]] tost da gêr ''Salone'' en [[Illiria]] ([[Split]] e [[Kroatia]] hiziv) ha marvet eno e [[313]] a oa [[impalaer roman]] eus [[284]] da [[305]].
 
Krouet en deus ar c'hentañ rannadur en impalaeriezh roman pa lezas un [[AogustAugustus (titl)|Aogust]] da ren war al lodenn gornôkañ, hag unan da ren en [[Azia]]. Kaset en doa an heskinerezh taerañ a zo bet a-enep ar gristenien.
 
Savet e oa en ur [[familh]] a renk izel ha diskouez a reas e oa donezonet evel penn milour dindan an impalaerien [[Probus]] hag [[Aorelian]]. Anvet da [[imperator]] gant e [[soudard]]ed goude marv [[Numerian]] e voe trec'h war vreur Numerian, [[Karin]] (Carinus), a oa bet anvet [[impalaer ar C'hornôg]] hag ez eas d'impalaer asamblez gant [[Maksimian Iañ]].
 
== An Diarkiezh hag an Detrarkiezh ==
Savet en deus Diokletian un aozadur dibar evitda ren an impalaeriezh pa oa deuet e gorread re vras ear gorread anezhi ha pa save dañjerioù en Norzh war harzoù Germania hag eer Gevred diwareus impalaeriezh ar [[Parted|Barted]]. Kompren a reas Diokletian e tlee krouiñ daou sez evit ar galloudoù milourel ken mana vovije gwarezet mat an [[harz]]où. Ha ne oa ket mat saviad ar gêr-benn vras.<br />
Da gentañ e krouas Diokletian ur sistem gant daou impalaer, an Diarkiezh (an Daouveli). Evit gwir e chome Diokletian a-us pa veze graet anezhañ ''Jovius'' (an hini jupiterian) ha ne veze Maksimian nemet ''Herculius'' (an hini herkulian)
Maksimian a yeas da g[[Kaezar (titl)]] a-raok mont da Aogust e [[285]] hag e [[293]] e anvas Diokletian [[Galer]] (Galerus) evel e Gezar ha e lakaas Maksimian da envel [[Koñstanz Klor]] evel e Gezar dezhañ, an daou o ren ar C'hornôg e ''Augusta Trevirorum'' / [[Trier]] ([[Alamagn]] hiziv). Kuitaat a reas [[Roma]] (ha ne veze ket mui [[kêr-benn]] an impalaeriezh) evit en em staliañ e [[Nikomedia]] e [[Azia minor]] ([[Izmit]] e [[Turkia]] hiziv). Eus sistem ar pevar beli e reer anezhañ an Tetrarkiezh (''tetra'' = pevar e henc'hresianeg).