Yezhoù kreolek : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot ouzhpennet: ca:Llengua criolla |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Robot ouzhpennet: ms:Bahasa kreol; Kemm dister |
||
Linenn 1:
Ur '''yezh kreolek''' a zo anezhi ur [[yezh]] [[pidgin]] diorroet a-hed an amzer ha deuet da vezañ yezh kentañ, pe c'hoazh yezh nemeti, ur strollad tud.
[[Rummad:Yezhoniezh|Kreoloù]]▼
[[Rummad:Yezhoù kreolek]]▼
▲Ur '''yezh kreolek''' a zo anezhi ur [[yezh]] [[pidgin]] diorroet a-hed an amzer ha deuet da vezañ yezh kentañ, pe c'hoazh yezh nemeti, ur strollad tud.
Abalamour da istor [[trevadennerezh]] un nebeud broioù eus [[Europa]] emañ diazezet an darn vrasañ eu yezhoù kreolek ar bed war ar
Yezhoù eeun eo ar yezhoù pidgin savet war ar prim gant tud na ouzont ket yezh ur strollad tud all hag a rank mont e darempred gante e mod pe vod.
Ma teu ur yezh pidgin da vezañ ur '''[[yezh kreolek]]''' avat e vez diorroet ganti ur yezhadur leun ha stabil, dreist-holl dre ma vez desket ar yezh pidgin-se gant ar vugale da yezh kentañ dezhe. N'eo ket dre ret e teufe pep yezh pidgin da vezañ ur yezh kreolek koulskoude, ha mervel a c'hellont ober a-raok bezañ bet desket hag implijet da yezh kentañ gant den.
== Perzhioù boutin ar yezhoù kreolek ==
Dre studial meur a yezh kreolek dre ar bed e voe diskwelet gant enklaskerion evel Derek Bickerton da skwer ez int heñvel a-walc'h an eil ouzh eben e-keñver o [[yezhadur]]. Gant lod e vez implijet ar perzhioù boutin-se kenetreze evit arguzenniñ ez eo gwir damkanoù ar [[yezhadur hollek]]. Lod all, avat, a lâr ez eo anat e vefent damheñvel o tont evel m'emaint eus [[Yezhoù Europa|yezhoù europek]], heñvel a-walc'h d'o zro en ur arguzenniñ ez eo disheñvel a-walc'h ar yezhoù kreolek hep diazez europek evel an [[nubieg]] pe ar [[sangoeg]].
Linenn 16 ⟶ 13:
Setu ur roll eus un nebeud yezhoù kreolek e-touez ar re vrudetañ:
== Kreolegoù arabek ==
=== [[Nubieg]] ===
Diazezet war an [[arabeg]] ha krouet en XIXvet kantved gant soudarded o tont eus ar [[Soudan]] e [[Kenya]] hag e [[Uganda]].
== Kreolegoù nederlandek ==
Div yezh kreolek diazezet war an [[izelvroeg]] a veze komzet e [[Guyana]]: kreoleg Berbice ha kreoleg Skepi. Marv eo an eil hag o vervel emañ eben.
== Kreolegoù saoznek ==
=== [[Bislama]] ===
Yezh vroadel [[Vanuatu]] eo ar bislama (anvet a-raok ''Bêche-la-mar'').
=== [[Tok Pisin]] ===
Komzet e [[Papoua-Ginea Nevez]].
=== [[Kreoleg Torres Strait]] ===
Komzet evel yezh kentañ gant poblañs [[Torres Straits]].
== Kreolegoù gallek ==
=== [[Kreoleg Haiti]] ===
Komzet e vez ''Kreyol ayisyen''' e [[Haiti]] dreist-holl.
=== [[Kreoleg Maoris]] ===
Komzet evel yezh kentañ gant 80% eus poblañs [[Maoris]].
=== Kreolegoù an Antilhez ===
Meur a [[rannyezh]] kreolek disheñvel a vez komzet e [[Martinik]], [[Gwadeloup]], [[Dominika]], ha [[St. Lucia]].
== Kreolegoù alamanek ==
=== [[Unserdeutsch]] ===
Komzet dreist-holl e [[Papoua-Ginea Nevez]] hag e biz [[Aostralia]]. War boent mervel emañ.
== Kreolegoù portugalek ==
=== Kreoloù Kab Glas ===
Meur a rannyezh kreolek a vez komzet e [[Kab Verde]], diazezet war [[substrat]]où o tont eus yezhoù afrikanek disheñvel.
Linenn 59 ⟶ 56:
Teir yezh kreolek diazezet war ar [[portugaleg]] a vez komzet e [[São Tomé ha Príncipe]]: [[Forro]], [[Lunguyê]] ha [[Lungua N'golá]]. Ur [[substrat]] [[bantu]] he deus Lunga N'Golá.
=== Kriol (pe Crioulo) ===
Ar yezh kreolek kentañ diazezet war ar [[portugaleg]]. Komzet e vez e [[Ginea-Bissau]] e-lec'h ma talvez da ''[[lingua franca]]'' hag ivez e [[Senegal]].
Linenn 65 ⟶ 62:
Komzet e [[Aruba]], [[Curaçao]], [[Bonaire]]. Levezonet gant ar [[spagnoleg]] ivez.
== Kreolegoù portugalek-saoznek ==
=== [[Saramakeg]] ===
Komzet e [[Surinam]]. Disheñvel-tre eo deuet ar yezh kreolek-mañ da vezañ e-keñver ar yezhoù orin hag e oa bet savet diwarne. Diorroet he deus ar yezh-mañ ur sistem [[Tonenn (yezhoniezh)|tonioù]] zoken.
=== [[Sranan Tongo]] ===
Komzet e [[Surinam]].
▲[[Rummad:Yezhoniezh|Kreoloù]]
▲[[Rummad:Yezhoù kreolek]]
[[af:Kreooltaal]]
Linenn 102:
[[lt:Kreolų kalbos]]
[[lv:Kreolu valodas]]
[[ms:Bahasa kreol]]
[[nds:Kreoolspraak]]
[[nl:Creoolse talen]]
| |||