Makuria : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Tammig kempenn
Linenn 21:
 
 
'''Makuria''' ([[arabeg]] مقرة; ''al-Mukurra'' orpe ''al-Muqurra'') a oa ur [[rouantelezh]] lec'hiet er pezh a zo hiziv norzh [[Soudan]] ha su [[Egipt]]. Unan e oa eus rouantelezhioù [[Nubia|nubiat]] a oa deuet war wel goude diskar [[Rouantelezh Kush]] a aotrounie ar rannvro etre 800 kent J-K ha [[350]]. Da gentañ e talc'he un dachenn hag en em astenne a-hed an [[Nil]] eus an [[Trede Lammfroude]]Lamm-froud betek ar pempvet lammfroudpelamm-froud pe ar c'hwec'hvet lammfroudlamm-froud. Kontrolliñ a rae ivez an hentoù-kenwerzh hag ar mengleuzioù en [[dezerzh]]. [[Dongola]] a oa e gêrbenn ha hervezi eoe vez anezhi galvetgwechoù wechoù'zo.
 
Gounezet e oa bet d'ar feiz gristienkristen e fin ar {{VIvet kantved}} met aloubet e voe [[Egipt]] gant al luioù islamat[[islam]]at ha dispartiet e voe ar vro eus ar peurrest eus ar bed kristienkristen. Ul lu arabat[[arab]] a aloubas anezhañanezhi e [[651]] met faezhet e voe ha sinet e voe ur feur-skrid, [[baqt]] e anv. Goude-se e padas ar peoc'h betek an {{XIIIvet kantved}}. E-pad ar marevezh-se e vrasaas Markuria. Stagañ a reas e amezeg an norzh, [[Nobatia]] e-pad an aloudabeg arabatarab pe e-pad ren ar roue [[Merkurios]].
 
Goude an {{XIIIvet kantved}} e krogas ar rouantelezh da ziskarrziskar abalamour da drubuilhoù diabarzh ha da aloudabegoù egiptat. Fontañ a rae er {{XIVvet kantved}} ha skrapet e voe e dachenn gant meuriadoù kantreat.
 
==Andonioù==
 
An hini gwellañ anavezet eus ar rouantelezhioù nubiat eo Makuria met bez' ez eus kalz traoù ha n'ouzer ket diwar- he- fenn. An andon pennañ a geleier a-zivout hec'h istor a zo danevelloù ar veajourien arabatarab a weladennas ar rannvro e-pad ar prantad-sehont. Kalz kudennoùa ezziaezamantoù eusa zo gant ar re-se rak ne blije ket dezho o amezeien gristiengristen hag o skridoù a ro ur pouez re vras d'ar bec'hioù etre Makuria hag [[Egipt]] ha dedenet e voent gant ar brezeloù etre Makuria hag [[Egipt]]<ref> P.L. & M. Shinnie, "New Light on Medieval Nubia."</ref>. An direizhadenn pennañbennañ a oa [[Ibn Selim el-Aswani]], un [[diplomat]] egiptat aen oadoa beajet da <sub>z</sub>Dongola pa oa Makuria unan eus stadoù pouezhusañpouezusañ er rannvro, hagha lezet en-do lezetdeus ulun livadurtaolennadur resis anezhi deomp-ni.
 
==Daveoù==