Enzim : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot kemmet: ckb:ئەنزایم
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Activation.jpg|frame|Grafik 1: Diagram ur reaktadenn katalitek hag a ziskouez an energiezh (''E'') ret diouzh an amzer(''a''). Gant ar c'hondisionoù boutin o deus ezhomm ur c'hementad bras a energiezh ar substratoù (A ha B) (<font color="#990000">''E''<sub>1</sub></font>) evit tizhout ar stad tremen hag a c'hello ar produ (AB) bezañ krouet diwarno. Ur mikrometoù (<font color="#009900">E</font>) a grou an enzim e-lec'h ma c'hello A ha B mont aesoc'h ha buanoc'h betek ar stad tremen (<font color="#000099">A<sup>...</sup></font><font color="#009900">E</font><font color="#000099"><sup>...</sup>B</font>) ar pezh a izela ar c'hementad a energiezh ret evit hen ober(<font color="#000099">''E''<sub>2</sub></font>). Dre ma vez aesoc'h da dizhout ul live energiezh hag a zo deut da vezañ izeloc'h, e c'hell bezañ fonnusaet ar reaktadur.]]
 
[[Skeudenn:Activation2 updated (fr).svg|thumb|right|300px]]
Un '''enzim''' a zo ur c'hatalizour biologel, ur [[volekulenn]] ([[protein]] pe [[trenkenn ribonukleel|TRN]] (evit ar [[ribozim]]) hag a zo gouest da fonnussaat a vilionoù reaktadurioù kimiek ar [[vetabolegezh]] er metoù [[kellig (bevoniezh)|kelligel]] pe etrekelligel. Mont a reont en-dro gant ur paoter munut ha dicheñch e vezont e dibenn ar reaktadur : [[katalizour]] biologel (pe biokatalizour)a vez graet diouto. Dizoloet eo bet an enzim kentañ gant [[Anselme Payen]] ha [[Jean-François Persoz]] e [[1833]]. Diwar ar malt o deus puraet ur sustañs kizidik ouzh an tommder hag a oa gouest da hidrolizañ an [[amidon]] : Graet o deus diastaz diouti (ethym : diastasis=dispartiañ) abalamour ma tispartie ar [[sukr]] eus an amidon.
 
Linenn 10:
 
 
Ur protein eo une enzim hag evel an holl broteinoù e vez sintezekaet diwar an titouroù dalc'het en [[drenkenn desoksiribonukleikel|TDN]] pe ene [[drenkenn|TRN]] [[virus]] zo. Ouzhpenn 3 500 enzim disheñvel a zo renablet.
 
[[Rummad:Bevoniezh]]