Ur boned zo ur pennwisk dierien ha hep tamm stumm kalet ebet ennañ. E gloan e vez graet alies, e danvez kevanaozet a-wechoù. Meur a seurt bonedoù zo, hervez an implij a reer anezho.

Ur boned.
Plac'h he boned gwenn.
An doue Attis gant ur boned frigian.
Ar varkizez de Pezé hag ar varkizez de Rouget gant he daou vugel, poltredet gant Elisabeth Vigée-LeBrun e 1787. Emañ an eil markizez gant ur boned, eben gant un tulban.

Yezh kemmañ

E 1499 ez eo testeniekaet ar ger "boned", diwar ar galleg kozh bonet "danvez da fardañ pennwiskoù" (1160), diwar latin ar Grennamzer abonnis, a zo germanek e orin[1]. Evit a sell ouzh ar pennwiskoù e klot ar ger boned gant ar ger saoznek bonnet, a dalvez evit pennwisk ur vaouez (hag ivez evit hini ur vaouez pe ur gwaz e Bro-Skos hepken). Diwar ar galleg e teu ar ger saoznek, a zo testeniekaet abaoe 1375-1425[2].

Doareoù bonedoù kemmañ

Ret eo disheñvelout ar bonedoù da wiskañ er-maez hag ar re da chom en ti, ar re da ziwall diouzh an avel hag ar re da zerc'hel blev ar merc'hed er gêr, ha re ar baourien ha re ar vondianed.

Bonedoù relijiel kemmañ

 
Maouezi amish war an aod, gwisket o fennoù.

E-touez kumuniezhioù relijiel a zo e vez gwisket bonedoù gant ar merc'hed, hiziv evel er XVIvet kantved. Kement-se a veze graet gant ar Vignoned (Quakers) betek an XXvet kantved, hag a vez graet c'hoazh gant an Old Order Mennonites hag an Amished.

Istor kemmañ

Skeudennoù kemmañ

Liamm diabarzh kemmañ

Liamm diavaez kemmañ

Daveoù kemmañ

  1. Albert Deshayes (2003), Dictionnaire étymologique du breton, Le Chasse-Marée, ISBN 978-2-9142-0825-3 (fr)
  2. Random House Webster's College Dictionary, Random House, New York, ISBN 978-0-375-42560-8 (en)



 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.