Bourges

kumun Bro-C'hall
Bourjez
An iliz-veur.
An iliz-veur.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Bourges
Melestradurezh
Stad Frañs Frañs
Rannvro Centre-Val de Loire
Departamant Cher (prefeti)
Arondisamant Bourges (pennlec'h)
Kanton Pennlec'h pevar c'hanton
Kod kumun 18033
Kod post 18000
Maer
Amzer gefridi
Pascal Blanc (UDI)
2014-2020
Etrekumuniezh Bourges Plus
Lec'hienn web http://www.ville-bourges.fr
Poblañsouriezh
Poblañs 64 362 ann. (2020)[1]
Stankter 936 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
47°5′4″N 2°23′47″E
Uhelderioù kreiz-kêr : 153 m
bihanañ 120 m — brasañ 169 m
Gorread 68,74 km²

Bourges, Bourjez e brezhoneg a-wechoù[2], a zo ur gumun hag ur gêr e departamant gall ar Cher.

Penn-lec'h an departamant eo.

Douaroniezh kemmañ

Kemberiñ a ra ar stêrioù Yèvre, Voiselle, Auron ha Moulon e Bourges.

Anv kemmañ

Stummoù skrivet kemmañ

  • Avaricum (Ptolemaios, II, 7, 10; Taolenn Peutinger; It. Ant.)
  • Bituriga (Ammianus Marcellinus, XV, 11)
  • Biturigo Civitas (Orosius, 6, 11)
  • Civitas Biturigum (Not. Gall.)
  • Betorex, Betoregas, Betorigas (Prou, 1668-1675)
  • Bitorex, Biturigas, Biturigum (Gregor Teurgn)
  • Betoricensis Urbs (???)

Gerdarzh kemmañ

  • Avaricum ː diouzh anv ar stêt Avara (> Yèvre)[3].
  • "Darn eus kerioù kreñv Galia a oa difennet a bep tu gant geunioù, evel Avarikon (Bourges)"[4]
  • Bitu-rig- ː anv ar bobl. Bitu- = bed; rig- = roue, rouanez. Talvoudegezh ː Rouanez ar Beb

Ardamezioù. Ger-stur kemmañ

En glazur, e dri dañvad en argant, kernielek, krabanet, gwakoliet, hag ourouleret en aour, e vevenn koñchek en gul; e gab en glazur karget gant teir flourdilizenn en aour.

Ger-stur ː Summa imperii penes Bituriges (Emañ ar galloud uhelañ d'ar v-"Bituriged").

Istor kemmañ

Kent aloubadeg ar Romaned, Avaricon / Avaricum e oa an oppidum ar Vituriged Cubi.

Lec'h diazez ar gêr e oa er c'hember an Auron hag an Yévrette[5].

Da vare ar Romaned, Avaricum e oa ur gêr dieub, kêrbenn ar rannvro Aquitania Prima.

Enno e oa ur c'hroashent meur heñchoù roman ː Lyon da Orleañs, Clermont, Limoges, Tours, ivez da Orleañs.

Vt kantved kemmañ

Difennet eo bet gant Bretoned Riothamus a-enep ar Wizigoted. Goude trec'h ar re-mañ war ar Vretoned, e Deols, e 469, Bourges e oa staget ouzh ar rouantelezh Eurig.

VIt kantved kemmañ

Goude emgann Vouillé, Bourges en em gavas dindan gallout ar Vranked.

Bosenn er bloaz 570.

Distrujet gant Chilperig er bloaz 583.

Krenn-douar er bloaz 584

VIIIt kantved kemmañ

Devet eo troioù-kêr Bourges gant Pepin ha Karloman er bloaz 741.

Aloubet eo e benn ar fin Bourges gant Pepin er bloaz 762.

Monumantoù ha traoù heverk kemmañ

  • Kelc'hva galian ha roman ː bet peurziskaret er bloaz 1619[6]
  • Iliz-veur Sant Stevan.

Touristerezh kemmañ

Emdroadur ar boblañs 1793-2009 kemmañ

Melestradurezh kemmañ

Tud kemmañ

  • Ambigatus
  • Riothamus

Gevelliñ kemmañ

Liammoù diavaez kemmañ

Levrlennadur kemmañ

  • Albert Dauzat & Charles Rostaing ː Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. Larousse, 1963; Guénégaud, 1978
  • Meven Mordiern ː Notennoù diwar-benn ar Gelted Koz. O Istor hag o Sevenadur. Skridoù Breizh. Brest. 1944
  • Françoise Prévot ː Topographie chrétienne des cités de la Gaule, des origines au milieu du VIIIè siècle. VI. Province ecclésiastique de Bourges (Aquitania Prima). De Boccard. 1989

Notennoù ha daveoù kemmañ

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Roparz Hemon, Nouveau dictionnaire breton-français, 1978.
  3. cf Dauzat ha Rostaing
  4. Meven Mordiern, p. 76
  5. Françoise Prévot. p. 17
  6. Françoise Prévot, p. 18