Listenn Swadesh
Listenn Swadesh a zo anezhi ur roll gerioù (ennañ 100 ger er penn kentañ hag astennet betek 215 ger war-lerc'h) bet krouet gant Morris Swadesh evit gallout lakaat keñver ouzh keñver an eil yezh gant eben.
Gant sevel ur rol gerioù a seurt-se e fellas da Swadesh krouiñ ul listennad unvan a-benn keñveriañ ar c'heriaoueg a yezh da yezh oc'h implijout termennoù sañset da vezañ diazezoù boutin e pep sevenadur hag evel-se e klaskas skarzhañ termennoù a c'hellfe bezañ bet amprestet etre an eil yezh hag eben.
Talvezout a ra listenn Swadesh peurliesañ da venveg evit klask liammañ ha istor ar yezhoù kenetreze dre geñveriañ gerioù sañset d'ober dave da vennozhioù boutin.
Hervez damkanoù ar glotokronologiezh e vefe eeun taos ar c'hemmoù da gavout e n'eus forzh peseurt yezh a-hed ar wech, bet jedet an taos-se da vezañ 14% eus ar gerioù kollet pep mil bloaz. Diskwelet eo bet eo direizh seurt damkanoù ha n'eus abeg ebet a gasfe da grediñ e ranfe ar yezh'-ma'r-yezh kemm en un doare eeun hag unvan a-hed an amzer.
Setu penaos e vez jedet pegen heñvel eo div yezh an eil ouzh eben hervez ar glotokronologiezh:
t = (log c) / (2 log r)
O vezañ:
t = an amzer ma'z eo bet dirannet an div yezh
c = live heñvelded kentreze o-div (oc'h implijout listennoù Swadesh)
r = taos ar c'hemm (d.l.e 14%)
Listenn Swadesh kemmañ
(Gant al listenn orin e saozneg)
| Saozneg | Brezhoneg | Kembraeg |
|---|---|---|
| I, me | (me) | (mi, i) |
| you | (te, c'hwi) | (ti, chi/chwi) |
| we | (ni) | (ni) |
| this | (an dra-mañ) | (hyn) |
| that | (an dra-se, an dra-hont) | (hynny) |
| who | (piv) | (pwy) |
| what | (petra) | (beth, pa) |
| not | (ne, neket) | (dim) |
| all | (holl, an holl) | (holl, yr holl, pob) |
| many | (kalz) | (llawer) |
| one | (unan) | (un) |
| two | (daou, div) | (dau, dwy) |
| big | (bras) | (mawr) |
| long | (hir) | (mawr) |
| small | (bihan) | (bach) |
| woman | (maouez) | (menyw, gwraig) |
| man | (gour) | (dyn, gŵr) |
| person | (den) | (person) |
| fish | (pesk) | (pysgodyn) |
| bird | (evn, labous) | (aderyn) |
| dog | (ki) | (ci) |
| louse | (c'hwen) | (lleuen) |
| tree | (gwez, gwezenn) | (coeden) |
| seed | (greun, greunenn) | (hedyn) |
| leaf | (delienn) | (deilen) |
| Saozneg | Brezhoneg |
|---|---|
| root | (gwrizienn) |
| bark | (rusk) |
| skin | (kroc'hen) |
| flesh | (kig) |
| blood | (gwad) |
| bone | (askorn) |
| grease | (druzoni) |
| egg | (vi) |
| horn | (korn) |
| tail | (lost) |
| feather | (pluñv, pluñvenn) |
| hair | (blev) |
| head | (penn) |
| ear | (skouarn) |
| eye | (lagad) |
| nose | (fri) |
| mouth | (genoù) |
| tongue | (teod) |
| tooth | (dant) |
| claw | (skilf) |
| foot | (troad) |
| knee | (glin) |
| hand | (dorn) |
| belly | (kof) |
| neck | (gouzoug) |
| Saozneg | Brezhoneg |
|---|---|
| breasts | (bronn) |
| heart | (kalon) |
| liver | (avu) |
| to eat | (debriñ) |
| to drink | (evañ) |
| to bite | (dantañ) |
| to see | (gwelet) |
| to hear | (klevet) |
| to know | (goût, gouzout) |
| to sleep | (kousk) |
| to die | (mervel) |
| to kill | (lazhañ) |
| to swim | (neuial, neuiñ) |
| to fly | (nijal) |
| to walk | (kerzhet) |
| to lie | (lâret gevier) |
| to come | (dont) |
| to sit | (azezañ) |
| to stand | (mont war-sav) |
| to say | (lâret, lavaret) |
| sun | (heol) |
| moon | (loar) |
| star | (steredenn) |
| water | (dour) |
| rain | (glav) |
| Saozneg | Brezhoneg |
|---|---|
| stone | (maen, mein) |
| sand | (traezh) |
| earth | (douar) |
| cloud | (koumoul, koumoulenn) |
| smoke | (moged) |
| fire | (tan) |
| ash | (ludu) |
| burn | (deviñ, loskiñ) |
| path | (hent) |
| mountain | (menez) |
| red | (ruz) |
| green | (glas, gwer) |
| yellow | (melen) |
| white | (gwenn) |
| black | (du) |
| night | (noz) |
| hot | (tomm) |
| cold | (yen) |
| full | (leun) |
| new | (nevez) |
| good | (mat) |
| round | (ront) |
| dry | (sec'h) |
| name | (anv) |
| to give | (reiñ) |
Mar fell deoc'h gwelet ul listenn ma keñverier ar saozneg, ar brezhoneg, ar c'hembraeg, ar c'herneveureg, an iwerzhoneg, gouezeleg Skos hag ar manaveg, klikit war al liamm-mañ : Swadesh lists