Quatrevingt-treize
| Quatrevingt-treize | |
|---|---|
| |
| Golo al levr Quatrevingt-treize | |
| Titl orin | Quatrevingt-treize |
| Aozour | Victor Hugo |
| Doare | Romant istorel |
| Embanner | Michel Lévy |
| Deiziad embannadur | 19 a viz C'hwevrer 1874 |
| Yezh | Galleg |
| Bro |  Bro C'hall
|
kemmañ  |
|
Romant diwezhañ Victor Hugo eo Quatrevingt-treize[1], embannet d'an 19 a viz C'hwevrer 1874 gant an ti embann Michel Lévy e Pariz.
Istor ar romant a dremen er bloaz 1793 e-kerzh an Dispac'h Gall, da vare ar Spont Bras.
Skrivet eo bet e Gwernenez adal miz Kerzu 1872 betek miz Even 1873. Mennozh ar romant a oa savet e Victor Hugo er bloaz 1862 just goude embannadur Les Misérables.
Chomet eo ar romant e stad ur mennozh e-pad 10 vloaz, dre ma oa an aozour o skrivañ levrioù all, Les Travailleurs de la mer (1866) ha L'Homme qui rit (1869).
Istor kemmañ
Quatrevingt-treize a laka da advevañ mare an enep-reveulzi, dreist-holl Brezel ar Vendée, koulz hag an enep-reveulzierien Vrezhon. An aozour a glask gant sell e vare hag e soñjoù republikan gall da ziskouez gwirvoud an enebiezh d'an Dispac'h Gall, ar perag hag an torfedoù sevenet gant an holl duioù (rouelourien, reveulzierien, forbanned).
Skeudenn Breizh kemmañ
Spontus ha gouez eo skeudenn Breizh evel m'eo degaset gant V. Hugo.
Il y avait alors en Bretagne sept forêts horribles. La Vendée, c'est la révolte-prêtre. Cette révolte a eu pour auxiliaire la forêt. Les ténèbres s'entr'aident.
– Tamm 3, levrenn kentañ – La Vendée, I. Les Forêts.
Finisterre, c'était là que finissait la France, que le champ donné à l'homme se terminait et que la marche des générations s'arrêtait. Halte! criait l'océan à la terre et la barbarie à la civilisation.
– Rann I, levrenn II, pennad 7, §2[2]
Skeudenn ar Vretoned kemmañ
Hervez Victor Hugo ar Vretoned a oa enep-reveulzierien diamzeriet, keñveriet gant loened gouez.
- Le paysan breton « parlant une langue morte, ce qui est faire habiter une tombe à sa pensée[3]
- L’insurgé breton avait presque la figure de l’insurgé grec, veste courte, fusil en bandoulière, jambières, larges braies pareilles à la fustanelle ; le gars ressemblait au klephte.
- Vendéens et Anglais, c’est Bretagne avec Bretagne. Les hurons[4] du Finistère parlent la même langue que les topinambous[5] du Cornouailles.[6]
Skeudenn ar c'hoadoù kemmañ
Ar c'hoadoù zo taolennet e doare ar Romaned, evel lec'hioù dañjerus, spouronus, ha n'int ket evit an dud desket ha sklêrijennet.
- Ces halliers hypocrites, pleins de combattants tapis dans une sorte de labyrinthe sous-jacent, étaient comme d'énormes éponges obscures d'où, sous la pression de ce pied gigantesque, la révolution, jaillissait la guerre civile.[7]
Victor Hugo bamet kemmañ
Bamet ez eo an aozour gant an Dispac'h gall, republikan eo.
Bamet ez eo ivez gant Breizh, ar Vretoned. A-dreñv ar gerioù drouk taolet warno e kaver un doare souezhadenn garantezus evit an nerzhioù kalon ha spered.
- [...] Montrant à quel point la volonté peut être l’impuissance ; chevaleresque et sauvage ; l’absurdité en rut, bâtissant contre la lumière un garde-fou de ténèbres ; l’ignorance faisant à la vérité, à la justice, au droit, à la raison, à la délivrance, une longue résistance bête et superbe.
- C’étaient des clans, comme en Écosse. Chaque paroisse avait son capitaine. Cette guerre, mon père l’a faite, et j’en puis parler.
Liammoù diavaez kemmañ
Notennoù ha daveennoù kemmañ
- ↑ Doare-skrivañ dibabet gant an aozour ; Quatre-vingt-treize eo e lod embannadurioù.
- ↑ Wikisource
- ↑ Tamm 3, levrenn kentañ – La Vendée, I. Les Forêts.
- ↑ Poblad indianed reter Kanada, familh ar re Irokoa.
- ↑ Poblad indianed Brazil.
- ↑ |Wikisource
- ↑ Tamm 3, levrenn gentañ – La Vendée, I. Les Forêts.