Yann Kerlann
Yann Gerlann (ganet d'an 31 a viz Gouere 1910 e La Roche-sur-Yon hag aet da anaon d'ar 16 a viz Kerzu 1969 e Montroulez) a zo bet kelenner, saver ha troer kanaouennoù ha kelaouenner. Kentañ skolaer brezhonek Plistin e voe e-pad un nebeud bloavezhioù eus 1942 da 1944, met siwazh e voe dispennet e labour gant darvoudoù ar brezel. Chom a ra en hon eñvor evel tad ar skolioù brezhonek.
E vuhez kemmañ
Bugaleaj ha studioù kemmañ
Ganet eo bet Jean Honoré Delalande, Yann Gerlann, e Bro-Vañde, e-lec'h ma oa e dad en arme, d'an 31 a viz Gouere 1910. Goude marv e dad Frañsez Loeiz Kerlann, abred goude, ez eas da vevañ da Vontroulez gant e vamm, Paolina Jozefina Kerbirioù. Aze e tremenas e skoliadur betek 1923. Ebarzhiañ a reas, da c'houde, skol gentañ-uhel Brest (1923-1927), eno e reas anaoudegezh gant Roparz Hemon ha Célestin Lainé ha kemer e gartenn en Unvaniezh Yaouankiz Vreizh pa oa oadet a 15 vloaz. ha mont a reas da Londrez da wellaat e saozneg, er Saint-Dustan College (1927-1928). E 1932 e kemer e gartenn e Strollad Broadel Breizh.
E 1935 e tilezas ar strollad dre ma oa re faskour ha disrannour evitañ. E 1938 e tistroas ennañ memestra goude bezañ lennet ar gazetenn Breiz Atao ha sevel a-du gant ar mennozhioù evit Breizh en diabarzh hag en estren-vro.
Kelenner kemmañ
Distroet da Vreizh e teuas da vezañ kelenner e Ploveur (1930), e Sant-Filbarzh Tregon (1931) hag e Kemperle (1932). Goude e amzer soudard, e kendalc'has da gelenn e skol Wiglann (1933-1936), e Sant-Wennole Penmarc'h (1936-1941) hag e Kledenn-ar-C'hab (Kerzu 1941). Dastum a reas e-pad ar bloavezhioù-se kanaouennoù, kontadennoù, troioù-lavar ha gerioù eus ar parrezioù-mañ. Mignon bras e oa gant Yann Sohier (sikour a reas anezhañ da grouiñ « Ar Falz » e 1933) ha gant Armañs Keravel. Graet eo bet prizoniad e-pad ar brezel. Distroet da Vreizh, dieubet eo ur wech kadarnaet gant an Alamanted e anaveze an tri den en doa bet embannet dezho : Roparz Hemon, Debauvais ha Mordrel. E miz Eost 1940 e tistro da Vreizh. Hervez lod e oa dieub dija e miz Even 1940 ha stag ouzh gouarnamant Breizh en esten-vro e Berlin. Distro e vefe gant Geffroy hag Anna Youenou d'an 23 a viz Gouhere 1940. Adkemer a ra liamm gant Raymond Delaporte penn an SBB ha lakaet eo da is-rener departamantel evit ar strollad. Digeriñ a ra e Plistin ar c'hentañ skol e brezhoneg[1] skoazellet gant Frañsez Kervella. Serriñ a reas ar skol e fin ar brezel rak koustañ a rae re ger dezhañ. Heskinet, bac'het ha barnet da chom er-maez eus an deskadurezh, ez eas da Bariz hag implijet e voe gant Air-France, dre ma ouie meur a yezh. Aze e reas anaoudegezh gant Roger Gargadenneg ; e fin e vuhez, e kemeras perzh gantañ en « Kêr Vreizh » ha rener e voe e 1964.
Fin e vuhez kemmañ
Goude e varv, d'ar 16 a viz Kerzu 1969, e laoskas war e lerc'h e-leizh a varzhonegoù, a ganaouennoù pe a gontadennoù dastumet pe krouet gantañ. En o zouez ul levr : « Sonioù brezhonek evit ar skolioù » ha kanaouennoù : Mari Janig Vrao, Luskell va Bag, Gwerz ar Balp, ha re all.
E oberennoù kemmañ
Kelaouennerezh kemmañ
Kalzik a bennadoù e Breiz, Ar Falz, Breiz Atao, Gwalarn, Sav, L'Heure Bretonne, Arvor, Tir na Nog, Al Liamm, Me a zalc'ho, Sked, Bleun Brug, Kroaz Breiz, Terre Bretonne Douar Breiz, Skridoù Barzhed Breizh, Hor Yezh, Ar Vro Jeune Bretagne, Barr-Heol, An Teodeg, Kannadig Kêr-Vreizh, Ar Bed Keltiek
Kanaouennoù kemmañ
Kerlann a implijas a-wechoù tonioù kanaouennoù all evit ijinañ e ganaouennoù. Adkavet e vez an doare ober-se e-barzh sonioù 'zo evel Gwerz ar Balp ha Luskell va bag :
Levrioù kemmañ
- Skrivet en deus e 1936 Sonioù brezhonek evit ar skolioù embannet gant Ar Falz da gentañ, hag adembannet da c'houde gant Brud Nevez.
Liammoù diavaez kemmañ
Daveennoù kemmañ
- ↑ Kerlann, Skol Blistin, Mouladurioù ar Vro, 1960