Dirk Hartog

Dirk Hartog (1580-1621) a oa ur moraer hag un ergerzher izelvroat hag a voe e penn ur vagad tud a zouaras war aod kornôg Aostralia, e 1616. An eil gwech e oa da dud eus Europa dilestrañ en Aostralia.

Asied Hartog, un asied bet lezet gant Hartog war aod Aostralia, ar roud kentañ eus bezañs an dud wenn en Aostralia (Rijksmuseum).

Meur a stumm a gaver er skridoù evit e anv : Dirck Hartog, Dirck Hartogh, Dirk Hartogs, Dierick Hartochsz, Dirch Hartichs pe Theodoric Hertoge zoken.

E vuhez

Ganet e voe en ur familh martoloded ha da 30 vloaz e voe lakaet da gomandant e penn ul lestr kenwerzh hag e-pad meur a vloaz e verdeas er Mor Kreizdouar hag er Mor Baltel.

Goude-se e labouras evit Kompagnunezh Nederlandat Indez ar Reter, adal 1615, ha lakaet e voe da gabiten war an Eendracht (« Unaniezh » e nederlandeg), da vont gant listri all eus an Izelvroioù da Indez Nederlandat ar Reter. Mont a reas kuit ar strollad listri eus an Izelvroioù e miz Genver 1616 met abalamour d’ar gwallamzer e voe dispartiet lestr Hartog diouzh ar re all hag erruout a reas e-unan e Kab ar Spi Mat.

Alese ez eas adarre war-zu Batavia (Djakarta bremañ), en enez Java. D’ar 25 a viz Here 1616 e welas Hartog hag e vartoloded inizi dianav dirazo. Dilestrañ a rejont en unan anezho, hag a reer enez Dirk Hartog anezhi bremañ, war aod Aostralia ar C'hornôg. An eil gwech e oa da dud eus Europa bale war douar Aostralia, tost da 11 vloaz goude ergerzhadenn Willem Janszoon.

Tri devezh e chomas Hartog er c’hornad. Eendrachtsland e voe anvet ar vro a oa bet kavet gantañ, diwar anv e lestr, an Eendracht. A-raok mont kuit e lezas war an tevenn un asied, anavezet bremañ evel asied Hartog, gant un nebeud gerioù engravet warnañ da gontañ e istor.

Loc’hañ a reas an Eendracht war-zu an norzh, a-hed aodoù Aostralia, hag a-benn ar fin ez erruas e Batavia e miz Kerzu 1616. Pa zistroas da Amsterdam e 1617 e kuitaas Dirk Hartog e labour gant Kompagnunezh Indez ar Reter hag adstagañ a reas gant an aocherezh er Mor Baltel. Mervel a reas e 1621.

Meur a zek vloaz diwezhatoc’h, e 1696, ez erruas ar moraer Willem de Vlamingh en enezenn, war aod Aostralia, ha kavout a reas an asied en traezh. Lakaat a reas un asied all en e lec’h, oc’h adskrivañ testenn Hartog hag o lakaat un nebeud gerioù ouzhpenn diwar e zorn. Kas a reas an asied kentañ gantañ da Amsterdam ha bremañ e c’hall bezañ gwelet er Rijksmuseum.

Levrlennadur

• King, Robert ”Dirk Hartog's landing on Beach, the Gold-bearing province”, Map Matters, (Australia on the Map, Division of the Australasian Hydrographic Society), no.10, Autumn, 2010, pp. 6–8. [1]
• “History of Dirk Hartog Island” DIRK HARTOG ISLAND – History, kavet d’ar 6 a viz Gouere 2005