Font Moneizel Etrebroadel
Ar Font Moneizel Etrebroadel (FME; ent-ofisiel IMF/FMI, saozneg: International Monetary Fund; galleg: Fonds monétaire international; spagnoleg: Fondo Monetario Internacional) a zo un ensavadur etrebroadel lakaet war-sav d’an 22 a viz Gouhere 1944. Staliet eo e Washington er Stadoù-Unanet ha 187 stad ezel a zo bremañ. Christine Lagarde eo ar bennrenerez abaoe miz Gouhere 2011.
.jpg)
Da bal en deus an aozadur mirout stabilded ar sistem moneizel bedel ha merañ an enkadennoù moneiz hag arc'hant a c'hall c'hoarvezout. Evit se e tegas kredadoù d’ar broioù o deus kement a vec'h arc'hant ma c'hall kement-se lakaat en arvar stabilded o reizhiad arc'hantañ (tiez-bank, marc'had an arc'hant...), o c'henwerzh etrebroadel hag ivez aozadur gouarnamant ar stad. Evit ma rafe ket ur vro “freuz boutik” e vez prestet arc'hant dezhi eta, amzer d'ar fiziañs distreiñ. En eskemm ouzh an dra-se e vez goulennet digant ar broioù-se ober adrenkadurioù ekonomikel a-benn gwellaat mererezh ar stad ha kaout ur c'hresk armerzhel plaen.
IstorAozañ
Ganet eo an FME e miz Gouhere 1944 e-kerzh kuzuliadeg Bretton Woods a-benn degas stabilded e sistem moneizel ar bed goude an Eil Brezel-bed. Ar pal a oa ne c'hoarvezje ket ken ar pezh a oa c'hoarvezet er bloavezhioù 1930 gant an armerzhioù bras, pa oa bet gouwerzhekaet (didalvoudekaet) moneizoù ha kemeret disentezioù ekonomikel hep tamm kenemglev ebet, ar pezh en doa degaset bec'h etre ar broioù.
Hiziv an deiz emañ koulz lavaret kement bro a zo ezel eus an FME, met broioù bihan ’zo n'emaint ket (Liechtenstein, broigoù eus ar Meurvor Habask), na Taiwan kennebeut.