Géraud François Gustave Reveilhac[1], bet ganet[2] d'ar 16 a viz C'hwevrer 1851 en Orlhac (Cantal, Bro-C'hall) hag aet da Anaon d'ar 26 a viz C'hwevrer 1937 e Savenneg (Liger-Izelañ, Breizh), a oa ur milour gall.

Ar jeneral Reveilhac
o vedalennañ ar soudard Derrien e 1915.

Abalamour d'e demz-spered dibleg hag ouzhpenn yen ouzh ar soudarded dindanañ e krogas afer Pevar C'horporal Souain pa voe fuzuilhet pevar soudard gall didamall (ar Breizhad Lucien Lechat en o zouez) d'ar 17 a viz Meurzh 1915 « evit laoskentez dirak an enebourien ». Bez' e voe adkemeret an darvoud kriz-se e-barzh Paths of Glory, ur romant bet savet gant ar skrivagner stadunanat Humphrey Cobb e 1935. E 1957 e voe troet ar film Paths of Glory gant Stanley Kubrick, dalc'het roll ar jeneral Reveilhac gant an aktour George Macready (Paul Mireau er film).

Red e vicher kemmañ

D'an 19 a viz Here 1869 e teuas Géraud Reveilhac da vicher an armoù, hag eñ degemeret e Skol milour Saint-Cyr d'an 23 a viz Here ma tapas e c'haloñsoù a gorporal d'an 29 a viz Gouere 1870. Ezel eus “Forniad ar 14 a viz Eost 1870” e voe anvet da isletanant ha kaset da 61 Rejimant Troadegiezh ma'z eas da letanant d'ar 4 a viz Here 1870.

Aet da gabiten d'an 31 a viz Here e kemeras perzh er Brezel Dek adalek ar 5 a viz Du betek ar 7 a viz Meurzh 1871. Gloazet e voe en e skoaz dehou da-geñver Emgann Villorceau (Loiret) : dalc'het e voe evel prizoniad-brezel gant ar Brusianed eus an 9 a viz Kerzu 1870 d'an 8 a viz Genver 1871 koulskoude.

E penn-kentañ miz Ebrel 1871 e voe kaset da Lemojez (Haute-Vienne), eus ar 4 d'ar 7, da vougañ an emsavadegoù bet ganet da vare Kumun Pariz. Da c'houde e tremenas meur a vrezeliadenn en Afrika an Norzh :

Adalek an 20 a viz Gwengolo 1886 betek an 8 a viz Mezheven 1889 e voe Reveilhac lod eus an nerzhioù a oa bet kaset da Annam ha da Donkin d'ober war-dro an div vro-se bet lakaet dindan warezveli gant ar stad c'hall. Etretant e oa bet anvet da bennvatailhon d'an 29 a viz Meurzh 1889. Ingal e kendalc'has red e vicher, hag eñ aet da letanant-koronal d'ar 17 a viz Eost 1797, da goronal d'an 30 a viz Kerzu 1902 ha da jeneral brigadenn d'an 21 a viz Gwengolo 1909.

Edo al leve o tostaat evitañ pa darzhas ar Brezel-bed kentañ hag ur soudard oadet a dri bloaz ha tri-ugent e oa-eñ pa voe lakaet e penn 60vet Rannarme Troadegiezh d'ar 25 a viz Gwengolo 1914 da erlec'hiañ ar jeneral Maurice Joppé. Eeun-kenañ e oa bellouriezh an holl jeneraled a oa bet anvet gant Joseph Joffre : « argadiñ pellañ ma c'haller » hep bezañ prederiet an disterañ gant ar c'holloù. Trec'hiñ gouenn ne reas ket Géraud Reveilhac ha ne chomas ket etre daou soñj pa voe aberzhet buhezioù sof-kont en aner da-geñver an arsailhoù en devoa gourc'hemennet (7-10 a viz Meurzh 1915, nepell diouzh Suippes, Marne). Ken stank e oa tennañ ar mindrailherezed alaman ma chomas ar soudarded c'hall sac'het en o fozioù-difenn. Pennek evel ur marc'h-koad ha feuket an tamm anezhañ e c'hourc'hemennas Reveilhac ma vije tennet warne, ar pezh a voe nac'het gant ar c'horonal Bérube, an ofiser e karg eus ar pezhioù kanolierezh. N'en devoa ket ar jeneral e walc'h a dud varv ha setu ma c'houlennas groñs ma vije dibabet un toullad soudarded e-touez reoù an 336vet Rejimant Troadegiezh. Kaset dirak al lez-brezel ha goude ur prosez mezhus an dalc'h anezhañ e voe kondaonet ar gorporaled Louis Girard, Lucien Lechat (genidik eus Ferred), Louis Lefoulon ha Théophile Maupas ha fuzuilhet kenkent hag an deiz war-lerc'h.

Ne voe ket digarget Géraud Reveilhac koulskoude ha mont a reas betek dibenn ar brezel e penn un adunanenn. Daoust d'ar from bras a seizas ar vro en he fezh pa voe diskuliet afer Pevar C'horporal Souain e 1921 e kasas ul leve sioul e-kichen Naoned ma oa genidik e wreg. Tri bloaz goude ma voe gwennet enor Girard, Lechat, Lefoulon ha Maupas e varvas Reveilhac en e wele.

Ar rezioù bet tapet gantañ en Urzh broadel al Lejion a Enor kemmañ

Liamm diavaez kemmañ

Notennoù ha daveennoù kemmañ

  1. Dre fazi e skriver Réveilhac, evel m'hen diskouez splann e deuliad war diaz roadennoù Léonore.
  2. Robert Reveilhac anv e dad ha Marguerite Redon anv plac'h yaouank e vamm.