Jean Bruller

Jean Bruller

Anv pluenn	Vercors
Obererezh	Skrivagner, engraver, skeudennaouer, dramaer
Ganedigezh	26 a viz c'hwevrer 1902 Pariz, Frañs
Marv	10 a viz even 1991 (89 bloaz) Pariz, Frañs
Yezh skrivañ	Galleg
Enorioù	Lejion a Enor
Oberennoù pennañ
Le Silence de la mer (1942) Les Animaux dénaturés (1952)
kemmañ

Jean Bruller alias Vercors a zo ganet e Pariz d'ar 26 a viz C'hwevrer e 1902 ha marvet d’an 10 a viz Even 1991. Arzour gall, skeudennaouer, engraver ha skrivagner (Le Silence de la Mer e 1942) e oa, Jean Bruller eus e anv ofisiel, met adalek 1941 e-pad an eil brezel bed e kemeras Bruller an anv-pluenn Vercors, evit ar rezistañs.

Bugaleaj

E dad Louis Bruller a oa levrdiour, a orin yuzev eus bro Hungaria, hag e vamm, skolaerez c’hall, anvet Ernestine Bourbon. Adalek ganedigezh ar paotrig e paouezas an tad da labourat. E 1909 e voe skoliataet Jean er skol Alzasian e Pariz betek 1920, ar bloavezh ma tremenas diplom ar vachelouriezh.

Buhez un tresour

Diouzhtu goude bezañ tapet e vachelouriezh e krogas Bruller da ober studioù ijinour ha tisavour, met laoskel a reas se buan tre a-gostez evit dont da vezañ tresour fent. Adalek penn-kentañ e brantad micherel e teuas Jean da vezañ brudet en e zanvez. Tresañ a rae evit un nebeud kazetennoù, hag e 1923 e teuas Jean Bruller da vezañ rener ha skrivagner pennañ ar gazetenn L'Ingénu bet krouet gantañ, met ne badas ket pell, paouez a reas ar gazetenn-se da vezañ embannet e 1924 abalamour ma kuitaas Jean ar vro evit mont da Dunis da ober e goñje.

Deuet en-dro da Bariz e 1926 e teuas Bruller a-benn da astenn e rouedad gant arzourien vrudet betek kreiz ar bloavezhioù 1930. Tapout a reas neuze muioc'h a blas er bed-se.

Deraouiñ a reas buan tre da gemer perzh el luskad sokialour ha paouez a reas penn-da-benn da vezañ peocʼhelour goude emglev München e 1938. Kaset e voe neuze da su Bro-C'hall e-pad an « drôle de guerre » e-lec'h ma teuas da vezañ un amunuzer bihan. Tamm-ha-tamm e krogas da skrivañ un tammig bemnoz diwar-benn e vugaleaj.

Plakenn eñvor

An Eil Brezel-bed

E 1941 ez eas an aotrou Jean Bruller diwar wel ha ganet e voe Vercors, ul lesanv dibabet evit kemer perzh er rezistañs, dibabet en enor d’ar menez a oa e-tal-kichen Mours-Saint-Eusèbe, al lec'h ma oa bet kaset evel soudard e 1938. Er memes bloavezh ez eas tre er rouedad « Intelligence Service » met diskaret e voe buan-tre. Degemeret e voe neuze er rezistañs boutin a-enep an Nazied a-drugarez da b/Pierre de Lescure. Gantañ ivez e savas un ti-embann kuzh anvet «Éditions de Minuit». A-hed ar brezel e voe Vercors un den empleget er rezistañs, kas a reas kemennadennoù kuzhut pouezus da holl rouedad ar rezistañs.

Er gazetenn guzh-se e embannas ivez e zanevell gentañ : « Le Silence de la Mer ». Goude berzh e embannadenn gentañ e kendalc'has da embann levrioù a bep seurt dindan e lesanv hag a-drugarez d’e di-embann. Memes gant diaesterioù goude fin ar brezel e chomas rener e di-embann betek 1949.

Ouzhpenn se, pa voe echu ar brezel e tivizas Jean Bruller mirout an anv Vercors... Ne chomas Jean Bruller nemet en e vuhez prevez.

Buhez ur skrivagner

Adalek penn kentañ ar brezel e krogas Vercors da skrivañ testennoù ha da c'houde levrioù. Met goude ar brezel eo e krogas da vezañ brudet evit e skridoù dreist-holl ! Kenderc'hel a reas neuze da skrivañ ha da embann danevelloù er gazetenn ha da sevel gwir levrioù e stumm romantoù. Kenderc'hel a reas da gaout darempredoù pouezus gant tud anavezet evel Louis Aragon, hag en deus lakaet Vercors da brezidant eus ar « Conseil national économique ».

Tremen a ra neuze e vuhez goude ar brezel evel skrivagner, skrivañ a ra ur bern levrioù pe danevelloù da skouer.

Levrioù

Les Animaux dénaturés, Albin Michel, 1952.
Colères, Albin Michel, 1956.
Sylva, Grasset, 1961.
Quota ou les Pléthoriens avec Paul Silva-Coronel, Stock, 1966.
Le Radeau de la Méduse, Presses de la Cité, 1969.
Sillages, Presses de la Cité, 1972.
Comme un frère, Plon, 1973.
Tendre naufrage, Plon, 1974.
Les Chevaux du temps, Tchou, 1977.
Le tigre d'Anvers, Plon, 1986.
Le Grenier d'Armor, Michalon, 1997 (posthume).

Danevelloù

Le silence de la mer:
- Le Silence de la mer, 1942.
- La Marche à l'étoile, 1943.
- Ce jour-là, 1943.
- Le Songe, 1943.
- L'Impuissance, juillet 1944.
- Le Cheval et la Mort, 1944.
- L'Imprimerie de Verdun, 1945.
Les Armes de la nuit, 1946.
Les Yeux et la Lumière, Albin Michel, 1948.
La Puissance du jour, Albin Michel, 1951.
Sur ce rivage, I - III, Albin Michel, 1958-1960.
Clémentine, 1959.
Sept sentiers du désert, Presses de la Cité, 1972.
Le Piège à loup, 1979.