Tanac'h (Torah / Nevi'im / Ketouvim)
Talmoud · Halac'ha · Targoum
613 Mitzvot · Minhag · Midrach · Kabala
Achkenazed · Sefaraded · Mizrac'hed · Samaritaned · Djouhouried
Istor ar yuzevien en henamzer · Harlu Babilon ·, Brezelioù yuzev-roman
Templ Jeruzalem
Diaspora · Istor ar yuzevien er grennamzer
Israel · Breizh · Frañs · Spagn
Alamagn · Polonia · Rusia
Stadoù-Unanet · Broioù muzulman
Ortodoksiezh yuzev · Yuzevegezh virour · Yuzevegezh adreizhet
Adgroueouriezh yuzev · Yuzevegezh frankizour · Karaegezh
Samaritanegezh
Yuzevegezh kentidik · Yuzevegezh an Eil Templ;
Fariseed · Sadukeed · Zeloted · Esened · Kristeniezh kentidik;
Lid
Listenn pedennoù ha bennozhioù yuzev;
Hebraeg · Yidicheg · Ladinoeg · Djidieg · Yuzev-tateg
Bouc'horeg · Grouzineg
Zionouriezh
Istor ar zionouriezh · Bund (strollad) · Kibbutzim
Aliyah · Istor stad Israel
Brezelioù israelek-arabek · Trevadennoù yuzevek e Palestina
Hasmoneed · Sanhedrin
Haskalah · C'hasidegezh · Dishualidigezh ar yuzevien
Enep-yuzevouriezh · Shoah


Kaddich (arameeg : קדיש santel) zo ur c'han-lid da veuliñ Doue a zibuner alies e-pad al lidoù pediñ yuzev. E-kreizig-kreiz ar c'haddich emañ meuliñ ha santelaat anv Doue. Kaddichoù disheñvel a zibuner pe a ganer da verkañ ar cheñchamant etre lodennoù disheñvel al lid.

Alies mat e reer gant kaddich d'ober anv eus kaddich an hini e kañv a ganer e-pad al lidoù-kañv er Yuzevegezh hag e-pad an obidoù (pa ne vezer ket war lec'h an douarañ) e-pad 11 miz hebraek goude marv ar c'har, hag e-pad 30 devezh goude marv ar pried, ar bugel pe ar breur pe ar c'hoar e kumuniezhioù zo. Pa ra ur Yuzev anv eus "lavaret ar C'haddich" ez eus kaoz eus lidoù ar c'hañv, hep mar ebet. Dibuniñ a reer ar C'haddich e-pad ar c'hañv da ziskouez e veuler Doue daoust d'ar c'holl.

Gant Chema Yisrael eo ar C'haddich unan eus pedennoù pennañ ar Yuzevegezh. Ne zibuner ket ar bedenn-se en e unan avat, ma heulier an hengoun. He dibuniñ a reer asambles gant ur minyan (un niver-ret) a 10 yuzev.

Testenn kemmañ

Amañ dindan e kavoc'h an hanter gaddich kement hag ar c'haddich klok, kaddich an hini e kañv ha kaddich ar rabin.

# Troidigezh vrezhonek Treuzlizherennadur Arameeg / Hebraeg
1 Ra vezo kanet ha santelaet E anv meur Yitgaddal veyitqaddash shmeh rabba יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא
2 Er bed En doa krouet diouzh E volontez ! Beʻalma di vra khir'uteh בְּעָלְמָא דִּי בְרָא כִרְעוּתֵהּ
3 Ra c'hello sevel E rouantelezh Veyamlikh malkhuteh וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ
4 Ha ra c'hello E salvidigezh hag E olevet bezañ nes [Veyatzmaḥ purqaneh viqarev (qetz) meshiḥeh] וְיַצְמַח פֻּרְקָנֵהּ וִיקָרֵב(קיץ) מְשִׁיחֵהּ
5 E-pad da vuhez hag e-pad da zeizioù Beḥayeikhon uvyomeikhon בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן
6 Hag e-pad buhez holl Tiegezh Israel, Uvḥaye dekhol [bet] yisrael וּבְחַיֵּי דְכָל [בֵּית] יִשְׂרָאֵל
7 Gant hast ha prestik ! Ha lavar, Amen. Beʻagala uvizman qariv veʼimru amen בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב. וְאִמְרוּ אָמֵן
An div linenn da heul zo dibunet gant ar genvreuriezh ha gant ar rener da c'houde :
8 Ra vezo santelaet E anv meur Yehei shmeih rabba mevorakh יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ
9 Da viken, ha da bep peurbadelezh ! Leʻalam ulʻalme ʻalmaya לְעָלַם וּלְעָלְמֵי עָלְמַיָּא
10 Ra vezo benniget ha meulet, roet gloar dezhañ ha kanet, Yitbarakh veyishtabbaḥ veyitpa'ar veyitromam יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם
11 Meulet hag enoret, azeulet ha kanet Veyitnasse veyithaddar veyitʻalleh veyithallal וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל
12 Anv an Hini Santel, ra vezo benniget Eñ Shmeh dequdsha berikh hu. שְׁמֵהּ דְקֻדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא.
13 Dreist hag en tu all d'an holl vennozhioù, Leʻella (lʻella mikkol) min kol birkhata לְעֵלָּא (לְעֵלָּא מִכָּל) מִן כָּל בִּרְכָתָא
14 Kanoù-lid, meuleudi ha frealzoù Veshirata tushbeḥata veneḥemata וְשִׁירָתָא תֻּשְׁבְּחָתָא וְנֶחֱמָתָא
15 A vez dibunet er bed ! Ha lavar, Amen Da'amiran beʻalma veʼimru amen דַּאֲמִירָן בְּעָלְמָא. וְאִמְרוּ אָמֵן
Amañ e echu an hanter-gaddich.
Amañ ez eus e-barzh ar "c'haddich-klok" :
16 Ra vezo degemeret pedennoù hag azpedennoù Titqabbal tzelotehon uvaʻutehon תִּתְקַבַּל צְלוֹתְהוֹן וּבָעוּתְהוֹן
17 Holl Israel D'khol (bet) yisrael דְכָל (בֵּית) יִשְׂרָאֵל
18 Gant o Zad a zo en Neñv; Ha lavar, Amen. Qodam avuhon di bishmayya, vʼimru amen קֳדָם אֲבוּהוֹן דִּי בִשְׁמַיָּא וְאִמְרוּ אָמֵן
Amañ ez eus e-barzh "kaddich ar rabined" (ennañ kaddich goude ur siyum) :
19 Da Israel, d'ar Rabined hag o diskibien ʻal yisrael veʻal rabbanan veʻal talmideihon עַל יִשְׂרָאֵל וְעַל רַבָּנָן וְעַל תַּלְמִידֵיהוֹן
20 Da ziskibien o diskibien, V'ʻal kol talmidei talmideihon וְעַל כָּל תַּלְמִידֵי תַלְמִידֵיהוֹן.
21 Ha d'an holl en em laka da studial an Torah Veʻal kol man deʻos'qin b'orayta וְעַל כָּל מָאן דְּעָסְקִין בְּאוֹרַיְתָא.
22 E lec'h [santel]-mañ peotramant e n'eus forzh pe lec'h all, Di b'atra [qadisha] haden vedi bekhol atar v'atar דִּי בְאַתְרָא [קַדִישָא] הָדֵין וְדִי בְּכָל אֲתַר וַאֲתַר.
23 Ra zeuio ur beoc'h fonnus, Y'hei lehon ul'khon sh'lama rabba יְהֵא לְהוֹן וּלְכוֹן שְׁלָמָא רַבָּא
24 Gras, jentilded karantezus ha kendruez, buhez hir Hinna v'ḥisda v'raḥamei v'ḥayyei arikhei חִנָּא וְחִסְדָּא וְרַחֲמֵי וְחַיֵּי אֲרִיכֵי
25 Bevañs bras ha salvidigezh Um'zone r'viḥe ufurqana וּמְזוֹנֵי רְוִיחֵי וּפוְּרְקָנָא
26 A-berzh an Tad a zo en neñv (ha war an douar); Min qodam avuhon di vishmayya [v'ʼarʻa] מִן קֳדָם אֲבוּהוּן דְבִשְׁמַיָּא [וְאַרְעָא]
27 Ha lavar,, Amen. V'ʼimru amen וְאִמְרוּ אָמֵן
Holl stummoù, met an hanter-gaddich a echu :
28 Ra vezo peoc'h fonnus a-berzh an neñv, Yehe shelama rabba min shemayya יְהֵא שְׁלָמָה רַבָּא מִן שְׁמַיָּא,
29 [Ha] buhez [vat] [Ve]hayyim [tovim] [וְ]חַיִּים [טוֹבִים]
30 Kontantamant, sikour, koñfortañ, bod, Vesava vishuʻa veneḥama veshezava וְשָֹבָע וִישׁוּעָה וְנֶחָמָה וְשֵׁיזָבָה
31 Pareañs, daspren, digarez, damant, Urfuʼa ugʼulla usliha v'khappara וּרְפוּאָה וּגְאֻלָּה וּסְלִיחָה וְכַפָּרָה,
32 Soulas ha salvidigezh Verevaḥ vehatzala וְרֵוַח וְהַצָּלָה
33 Deomp-ni ha d'E holl bobloù [warnomp ha war an holl] Israel; ha lavar, Amen. Lanu ulkhol ʻammo [ʻalainu v'al kol] yisrael v'ʼimru amen לָנוּ וּלְכָל עַמּוֹ [עׇלֵינוּ וְעַל כׇּל] יִשְֹרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן.
34 Ra roio an Hini a ra peoc'h en E lec'hioù uhel ʻoseh shalom bimromav עוֹשֶֹה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו,
35 Peoc'h warnomp [en E druez] Hu [berakhamav] yaʻase shalom ʻalenu הוּא [בְּרַחֲמָיו] יַעֲשֶֹה שָׁלוֹם עָלֵינוּ,
36 Ha war holl [E vroad] Israel ; ha lavar, Amen. V'ʻal kol [ammo] yisra'el, v'ʼimru amen וְעַל כָּל [עַמּוֹ] יִשְֹרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן.