Mereng
Mereng (/'me:ræŋ/), meuring[1],[2],[3], pe meringue (/məˈræŋ/), an anv gallek, zo lipouzerezh graet gant gwennoù vioù foetet ha mesket gant sukr. A bep seurt merengoù zo, met dre vras e weler tri seurt anezhe, goude ma ne vezont ket atav gwall zisheñvel : ar re suis, ar re italian, ar re c'hall.
Ur verengenn a reer eus ur c'houign sec'h graet gant mereng ha poazhet er forn izel-izel he gwrez.
Orin ar ger kemmañ
Kentañ meneg eus ar ger « meringue » a oa en 1692 en ul levr keginañ gallek, gant François Massialot. Hervez Alain Rey (Dictionnaire historique de la langue française, 1992) e vije meur a vartezeadenn diwar-benn an orin:
- eus ar ger polonek murzynka, «morianez», a vije bet roet d'ur « mereng chokolad »,
- eus ar ger alamanek Meringel, met Meringel eo a zeu eus Meringue,
- eus ar ger latin meringa, adstumm da merenda, « pred an abardaez», a vije tremenet dre an nederlandeg, nemet distaolet e tleje bezañ ar vartezeadenn-se dre ma n'eus roud ebet « meringue » e pikardeg,
- kinniget eo bet ivez anv Meiringen, ur gêriadenn e Suis, war lez an Aar nepell diouzh lenn Brienz, ma vije bet Gasparini, kouignaouer suis, o labourat en XVIIIvet kantved.
Met n'eus netra sur.
Ober kemmañ
Ar mereng a vez graet oc'h implij perzhioù ar gwenn-vi hag ar sukr :
- ar mereng suis a vez graet o lakaat ar gwennoù-vioù da c'hoiñ gant ar sukr en dourgib,
- ar mereng italian a vez graet gant sukr poazh, an hini diaesañ d'ober eo,
- ar mereng gall a vez graet o lakaat 100 gramad sukr ouzhpenn dre bep gwenn-vi.
Goude-se e vez lakaet er forn (80 °C) evit kaout mereng gwenn. Ma vez tomm-gor ar forn (ouzhpenn 100 °C) e teu ar sukr da vout gwenn-louet, pe damrous.
Notennoù kemmañ
- ↑ R. Le Gléau, Dictionnaire classique français-breton - Tome VII, Al Liamm, 1990, p. 2275
- ↑ Chantal ha Yann-Baol an Noalleg, Geriadur ar Geginouriezh, Preder, 2011, p. 91
- ↑ Martial Ménard, Dictionnaire français-breton, Palantines, 2012, p. 856